Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) çocukluk çağında başlayan, etkisi tüm bir yaşama yayılabilen bir bozukluktur. Son derece önemli akademik, sosyal ve psikiyatrik sorunlara yol açabilen ve olumsuz etkileri yaşam boyu sürebilen bir hastalıktır.
Çocuğun davranışlarını kontrol etmesi ve dikkatini sürdürmesinde sorun vardır. Aşırı hareketlilik yaygın olarak görülür ancak bazı çocuklarda aşırı hareketlilik olmaksızın sadece dikkat sorunları da bulunabilir.
Belirtileri Nelerdir?
DEHB’nin dikkat eksikliği tipi belirtileri;
- Odaklanmakta zorluk çekmek
- Dikkatini sürdürememek
- Göz teması kurmamak
- Aynı faaliyette uzun süre devam edememek
- Çabuk sıkılmak
- Detayları gözden kaçırmak
- Unutkanlık
- Karşısındakini dinlemekte güçlük çekmek
- Özel eşyaları ve emanetleri kaybetmek
- Basit yönergeleri akılda tutamamak
- Sık hata yapmak
DEHB’nin hiperaktivite tipi belirtileri;
- Fazla hareketlilik
- Yerinde duramamak
- Otururken bile eller ve ayakları sürekli hareket ettirmek
- Hızlı konuşmak
- Kelimeleri hatalı söylemek ve cümleleri birbirine bağlayamamak
- Dinlemekte zorluk çekmek
- Karşısındakinin sözünü kesmek
DEHB’nin dürtüsellik tipi belirtileri;
- İsteklerin hemen karşılanmasını istemek, dayatmak
- Sabırsız olmak
- Düşünmeden hareket etmek
- Aceleci davranmak
- Sıra bekleyememek
- Tepkileri kontrol edememek
Yukarıda yer alan gruplardaki bulgular tek başına bulunacağı gibi bir arada da bulunabilir. Örneğin bir çocukta yalnızca dikkat eksikliği görülürken, bir diğerinde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu bir arada görülebilir.
Çocuğunuz ya da bir başkası için “hiperaktif” kelimesini kullanıyorsanız bunun doğru olması için öncelikle bu tanımı yapmanıza neden olan yukarıdakilere benzer durumlar ısrarla devam etmeli ve/veya giderek artmalı öğrenme güçlükleri yaşanmalı uyum sorunları yaratmalı. İşte o zaman şüphelerinizi gidermek için bir uzmanla görüşmenin vakti gelmiş demektir.
Eğer çocuğunuzda bahsedilen belirtilerden bazıları yoğun olarak bulunuyorsa ve bu belirtiler okul, ev ortamı gibi birden fazla ortamda görülüyorsa kendi başınıza tanı koymak yerine, ayrıntı değerlendirme ve uzman görüşü için lütfen bu alanda çalışan bir uzmana başvurunuz.
Unutulmamalıdır ki, DEHB uygulanan tedaviye çok iyi yanıt veren bir bozuktur. Buna karşın tedavi edilmediğinde çocuklarda, zihinsel becerileri yeterince kullanamama ve dolayısıyla okul başarısında düşme, günlük yaşama adaptasyon sorunları gibi birçok problem ortaya çıkabilmektedir.
