Dijital Psikoloji

Dijital psikoloji kavramı önceleri sıklıkla kullanılmamaktaydı. Ancak teknolojik gelişmelerin hızla ilerlemesi bu kavramın yaygın olarak kullanılmasına neden olmaktadır. Kişiler günlük gereksinimlerini karşılamak adına teknolojiyi kullanmakta ve bu durum dijitalleşmeye bağlı kalmaya itmektedir. Toplumda televizyon, bilgisayar, tablet gibi dijital araçların kullanımı gün geçtikçe artmaktadır. Çeşitli dijital araçlar vasıtasıyla çoğu kişi sanal ortamlarda sosyal medya hesabı oluşturmakta ve bu sanal ortamlarda çok fazla vakit geçirmektedir. Özellikle günümüz çocukları erken yaşlarda dijital platformlara girişi yapmakta ve zamanlarının büyük kısmını sosyal medyada ya da oyun sitelerinde geçirmektedir. Bu konu kapsamında Güvendi ve diğerlerinin “çocuk dünyasını dijitalleştirerek yeniden inşa eden çok sayıdaki oyunlar, bir boş zaman değerlendirme aracı olarak, yorgunluk ve stres atmak için faydalı işlevleri yerine getirirken aynı zamanda içeriğinde şiddet öğeleri de barındırarak, şiddeti normal bir davranış haline getirebilmektedir” diyerek oyunların çocuk psikolojisi üzerine olan etkisine değinmiştir.

Yalnızca çocuklar değil aynı zamanda yaşlı insanların da dijital çağdan geri kalmadığını söylemek mümkündür. Yaşlı insanların fayda sağlayan ve işlerini kolaylaştıran teknolojik aletlerin kullanımından geri kalmamış günlük yaşamlarına bu aletleri dâhil etmiştir. Toplumda yaşlı bireylerin teknolojiden uzak olabileceği ve sanal ortamlarda aktif olamayacakları yargısı bulunmaktaydı. Ancak bu düşüncenin aksine yaşlı bireyler de dijital çağa ayak uydurmada geri kalmadı. Dijitalleşmenin etkisi ile yaşlı bireylerde tıpkı diğer insanlar gibi her anlarını sosyal medyada paylaşır duruma gelmektedir. Bu noktada duygu değişimlerinin yaşanması, alınganlıkların ya da küskünlüklerin olması yaşlı bireylerde görülebilmektedir. Yakınlarının her anına tanık olmak isteyen yaşlı bireyler, onlarla vakit geçirmek istemektedir. Sosyal medya aracılıyla bu anları görmek onları üzmekte ve birtakım sorunlara neden olmaktadır.

Dijital çağın getirmiş olduğu yenilikler her yaştan bireyin yaşamında derin izler bırakmaktadır. Teknolojik araçların yaşamın ayrılmaz parçası hale gelmesi ile bireylerin davranışlarında, tepkilerinde değişimler gözlenmiştir. Dijital psikoloji bireyleri kolaya itmekte ve toplum içinde yalnızlaşmaya sürüklemektedir. Toplum içinde kendi kabuğuna çekilen bireyler dijital platformlarda sosyalleşmektedir. Dijital psikolojinin etkisi bireylerde davranış değişiklikleri gözlenmektedir. Davranış değişikliklerinin gözlenmesi sonucunda bireylerin sosyal ilişkilerinin zayıfladığı, aile içinde sorunların yaşandığı, diğer bireylerden uzaklaşma hissiyatının oluştuğu, içe kapanık kendi halinde yaşayan bireylerin toplumda yaygınlaştığı görülmektedir.

Bu noktada dijital psikolojinin bireyi her anlamda etkilediğini söylemek mümkündür. Hayatlarının her anında dijital evren ile yoğrulan insanlar, onları farklı kılan değerlerinin zaman ile yıprandığını, hatta söz konusu dijital evren ile gelen yeni değerler ile benliklerinin teçhiz olduğunu fark ederler. Bu son birkaç on yılda gözlemlenecek düzeyde kendini hissettirir düzeydedir. Değer algısının değişmesi yeniden yapılandırılmasında dijitalleşmenin etkisi büyüktür.

Kaynakça: https://dergipark.org.tr/tr/pub/csbad/issue/88006/1461839

Yazarlar: Aydın ÇAKIR, Tuncay DİLCİ