Depresyon tedavisinde yeni umut: transkraniyal manyetik stimulasyon (tms)

Depresyon tedavisinde yeni umut: transkraniyal manyetik stimulasyon (tms)

Depresyon kişinin sosyal hayatını, günlük aktivitesini ve diğer insanlarla olan ilişkilerini etkileyecek biçimde yaşadığı üzüntü,melankoli durumu olarak tarif edilebilir. Depresyon hastası kendini mutsuz hisseder. Hayattan keyif almaz, daha önce kendisin mutlu eden şeyler bile ilgisini çekmez. Yorgunluk ve enerji düşüklüğü vardır. Uyku bozuklukları sık görülür. Bazen kişi bu durumun farkında olamayabilir ve bunu normal bir üzüntü olarak değerlendirebilr. Depresyonun kişinin beyninde var olan bazı maddelerin azalmasına bağlı olduğu gösterilmiştir.

Depresyon tedavisi ilk planda antidepresanlar denilen ilaçlarla yapılır. Bu ilaçlar başta seratonin olmak üzere beynin hormonlarının tekrar normal düzeyine gelmesini sağlar. Bu ilaçlar beyin üzerinden etkili olduklarından yan etkileri de fazladır. Özellikle kilo alma en sık karşılaşılan yan etkilerden biridir. Bazı hastalarda ilaç tedavileri başarısız olabilir. Bazı vakalarda yan etkileri nedeniyle ilaçlar kullanılamayabilir. Bu vakaların ağır olanlarında elektrokonvulsif terapi (ECT-elektroşok) de kullanılabilmektedir. Tüm bu tedavilere rağmen depresyon düzelmeyebilir yada tekrar edebilir.  İlaca dirençli bu gibi olgularda yada ilaç yan etkilerinin fazla olması nedeniyle ilaçları kullanamayan hastalarda TMS tedavisi kullanılmaktadır.

Transkraniyal manyetik stimulasyon tedavisi, kısaca TMS  beynin belli bölümlerinin manyetik alan ile uyarılması esasına dayanır.  Bu tedavi özel bir cihaz ve ona bağlı manyetik uyarım koili ile yapılmaktadır. Depresyon tedavisinde  beynin duygusal tepkilerini yöneten dorsolateral prefrontal korteks denilen bölümüne tedavi yapılmaktadır. Bu tedavide genellikle, dominant taraf olduğu için sol beyin yarımına uyarıcı yüksek frekanslı manyetik alan uygulanmaktadır. Daha az sıklıkda dominant olmayan sağ tarafa frekansı düşük uyarım yapılıp beynin sol tarafının aktivitesi artırılarak da tedavi yapılmaktadır. Tedavide değişik protokoller olsada genel olarak hafta sonları atlanılarak yapılan ve 20 seans süren tedavi programı uygulanmaktadır. Her tedavi uygulanan protokole göre yaklaşık 20-30 dakika sürmektedir. TMS ile depresyon tedavisinde yüksek başarı oranları bildirilmektedir.

TMS uygulamasında hasta herhangi bir ağrı hissetmez sadece bir ses duyar. Bu tedavinin yan etkileri yok denecek kadar azdır. Oldukça az oranda (%5-10) kısa süreli baş ağrısı, baş dönmesi olabilir. Çok nadiren (30.000’de 1) kalıcı olmayan epileptik atak gözlenmiştir. Yan etkiler bakımından ilaçlar ve diğer tedavilere üstündür. TMS tedavisi USA’da  FDA tarafından onaylanmış olup USA ve bir çok batı ülkesinde ilaca dirençli depresyon tedavisinde özel ve resmi sağlık kurumlarınca tedavi masrafları sigortalarca ödenen bir yöntem olmuştur. Depresyon dışında özellikle beyin felçlerinde ve diğer beyin hastalıklarında da olumlu sonuçlar bildirilmektedir.

 

Bu makale 7 Mart 2019 tarihinde güncellendi. 0 kez okundu.

Yazar
Prof. Dr. Cengiz Bahadır

Prof. Dr. Cengiz BAHADIR, 1969 yılında Samsun'da doğmuştur. Lisans öncesi eğitimlerinin ardından İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi'nde başladığı tıp eğitimini 1992 yılında tamamlamış ve tıp doktoru unvanı almıştır. Aynı yıl Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı'nda ihtisas eğitimine başlamıştır. İhtisasının ardından 1997-2000 yılları arasında Marmara Üniversitesi Nörolojik Bilimler Enstitüsü'nde Elektrodiagnostik Nöroloji (EMG) lisansüstü programını tamamlamıştır. 2010 yılında Doçent, 2015 yılında ise Profesör olmuştur. Radikulopatiler (bel ve boyun fıtıklarına bağlı ağrılar), bel ve boyun fıtıklarının cerrahisiz tedavisi, EMG (kas ve sinir hastalıklarının tanısına yönelik elektrofizyolojik inceleme), kas-iskelet sistemiultrasonografisi, artritler (romatoidartrit, ankilozanspondilit, kireçlenm ...

Yazarı sosyal medya'da takip edin
Etiketler
Depresyon tedavisi
Prof. Dr. Cengiz Bahadır
Prof. Dr. Cengiz Bahadır
İstanbul - Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon
Facebook Twitter Instagram Youtube