Her yaşta sağlığın korunması ve geliştirilmesinde beslenme etkili bir etmendir.
Kişinin yaşlanma süreci, yaşam süresi ve kalitesi bu beslenme biçiminden etkilenmektedir.
Demans; yetişkinlerde bilişsel performans bozukluğu olarak tanımlanır.
B1, B2,Niasin, B6, B12 ve folik asit gibi suda eriyen vitaminlerin eksik oluşu yaşlılarda sık görülmektedir. Bunların bilişsel fonksiyonlarda azalma ile ilişkili olduğu bir çok çalışmada kanıtlamıştır.
Folat, B6 ve B12 vitamini eksikliğinde gelişen hiperhomosisteinemi (homosistein yüksekliği) Demans ve Alzheimer hastalığı için bir risk faktörüdür ve kan homosistein seviyelerindeki her bir 5 mmol/lt yükselme Alzheimer görülme riskini %40 arttırmaktadır. Diyetin yetersizliği ile beraber alınan vitamin B12 ve folik asit yetersizliği plazma homosistein seviyelerinin yükselmesi ve sağlıklı olan yaşlılarda da kognitif bozukluklar oluşmasına sebep olabilmektedir. Homosistein yüksek oluşu, nöral hücreler için toksiktir. Homosistein nöronal plastisiteyi bozarak nörol dejenerasyonu harekete geçirir, nörodejeneratif ve psikiyatrik bozuklukların patogenezine katkıda bulunduğu bildirilmektedir. Yaşlı nüfusta karşılaşılan hafıza kaybının plazma homosistein seviyesindeki artış ile ilgili olduğu belirtilmektedir.
Yanlış ve eksik beslenme Demans sendromunda en önemli risk faktörüdür. Başka bir deyişle beslenme Demans sendromunda koruyucu olarak rol oynayan temel etmenlerdendir .
Plazmadaki B grup vitaminlerin yetersiz oluşu bilişsel performans bozulmalarına yol açmaktadır.
Douaud ve ark. B grup vitaminleri desteğinin demans hastalığının başlama zamanını ertelediği ve ilerleyişini yavaşlattığını bildirmişlerdir.
Klinik çalışmalar kognitif hasarların en aza indirilebilmesinde plazma B grup vitaminleri seviylerinin düzenli kontrol edilmesi ve eksikliği görülen B grup vitaminlerinin takviyesinin alınmasını önermektedir .
Metabolik hastalıkların varlığında da demans sıklığı artmaktadır. Demans hastalarında hipertansiyon, insülin rezistansı ile tip 2 diabet, Apo E 4 interaksiyonları, artmış kolesterol düzeyleri, , alkollü içecek tüketimi, kronik hipertansiyon, sigara içmek, kardiak semptomların varlığı gibi risk faktörlerinin olması demans patolojisinde beslenmenin önemini arttırmaktadır.
Kandaki B vitamini düzeyi ve metabolizmasında ki aksaklıklar demansta risk faktörü olarak gösterilmiştir. Bu da demans patogenezinde beslenmenin önemini kanıtlamaktadır.
Yapılan birçok çalışmada serum vitamin B seviyeleri düşük seyreden yaşlılarda, kognitif testlerde vitamin B12 seviyeleri normal olan aynı yaştaki kişilere göre düşük performans görülmüştür.
Vitamin B12; yumurta, balık, yumurta süt ve et ünlerinde bol miktarda Bulunmaktadır.
( bilimsel çalışmalardan derlenmiştir)
Yaşlı bireylere beslenme desteği için bize başvurabilirsiniz.
Beslenme ve Diyet Uzmanı
Sezen Çetinkaya Eren
