Çocuğum Kilolu mu? Çocuklarda Obeziteyi Anlama Rehberi
🧒 “Çocuğum acaba kilolu bir çocuk mu?
Bu soru bugün birçok ebeveynin zihnini meşgul ediyor. Çünkü artık biliyoruz ki, çocukluk çağı obezitesi yalnızca fazla kilo demek değil; çocukların büyüme, gelişme ve gelecekteki sağlık risklerini doğrudan etkileyen ciddi bir tablo.
Tahminlere göre 2050 yılına kadar çocukların %25’i obezite sorunuyla karşı karşıya kalacak.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), obeziteyi 21. yüzyılın en önemli küresel sağlık sorunlarından biri olarak tanımlıyor. Obezite yalnızca bireysel değil, toplum genelinde ciddi bir sağlık ve ekonomik yük oluşturuyor.
Çocuğum şimdi kilolu büyüyünce boyuna çeker diye dilden dile dolanan bir hurafeyi elbet siz de duymuşsunuzdur malesef çocukluk çağı obezitesi göründüğü kadar masum değil;
Çocukluk çaığı obezitesi; hipertansiyon, metabolik sendrom, insülin direnci (gizli şeker), Tip 2 diyabet, hiperlipidemi, polikistik over sendromu (PCOS), alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı, erken ergenlik ve böbrek fonksiyon bozuklukları gibi birçok metabolik hastalık için risk faktörü oluşturmakla kalmayıp, çocuğun psikososyal açıdan zarar görmesine, akran zorbalığına maruz kalmasına sebebiyet verebiliyor.
Bu tabloya rağmen hâlâ birçok aile “Büyüyünce geçer.” düşüncesiyle geç kalabiliyor. Oysa erken fark etmek, çocuğun ilerleyen yaşlarda bu hastalıklarla karşılaşmasını önlemede ve psikososyal açıdan desteklenmesinde büyük rol oynuyor.
Peki gelelim o akılladaki soruya normal kilo ne demek?
Sizlere büyüme izleme değerlendirmelerinde kullandığımız pratik bir yöntemden bahsedeceğim
👉 2–10 yaş arası çocuklarda ortalama kilo = yaş x 2 + 8
Bu formül kabaca fikir verse de, biz diyetisyenler olarak çocukları persentil eğrileri üzerinden değerlendiririz.
Persentil, çocuğun kendi yaşıtlarına göre büyüme durumunu gösterir:
Aşağıda bulunan persentil eğrilerinden çocuğunuzun büyüme eğrisini değerlendirebilirsiniz.
- 75. persentil üstü: Kilolu çocuk
- 90–97. persentil: Hafif şişman çocuk
- 97. persentil ve üzeri: Obez çocuk
Bu değerlere yakın veya üzerinde değerlere sahip bir çocuğunuz varsa bir uzman yardımıyla beslenme ve yaşam tarzı değişiklerinin zamanı gelmiş demektir.
🍎 Peki Kilolu Çocuğun Diyet Listesi Nasıl Olmalı Çok Mu Kısıtlanmalı?
Amaç çocuğu kısıtlayarak ona sancılı bir süreç yaşatmak değil, sağlıklı büyümeyi destekleyerek yaşına uygun büyüme aralığına getirmek ve fazla yağlanmayı önlemek olmalıdır.
Bunun için:
- Basit karbonhidratlar yerine tam tahıllar,
- Şekerli ve gazlı içecekler yerine su veya süt,
- Paketli atıştırmalıklar yerine meyve, yoğurt, ceviz gibi sağlıklı alternatifler,
- Ekran karşısında değil, aileyle sofrada yemek alışkanlığı kazandırılmalıdır.
Ayrıca, günde en az 1 saat aktif oyun veya spor yapmak hem fiziksel hem psikolojik sağlık için çok değerlidir.
💬 Eğer “Çocuğum kilolu mu?” diye merak ediyorsanız, unutmayın: bu sadece görünüşle ilgili bir mesele değil; sağlıklı büyüme ve doğru gelişim meselesidir.
Erken fark edilen ve doğru yönlendirilen bir çocuk, yalnızca kilosunu değil; özgüvenini, okul başarısını ve yaşam kalitesini de korur.
Her çocuk kendine özeldir; bu nedenle beslenme planı da ona göre olmalıdır.
Unutmayın, sağlıklı büyüme sadece tabakta başlamakla kalmaz; alışkanlıklarda başlar.