Bilişsel Davranışçı Psikoterapisi
Bilişsel Davranışçı kuram ruhsal rahatsızlıkları açıklarken ve nedenlerini araştırırken psikoloji biliminin verilerine dayanır. Rahatsızlıkların çözümünde kullandığı sözel ve davranışsal yöntemler de aynı şekilde bu bilimsel ilkelere ve öğrenme kuramlarına dayalıdır.
Bilişsel Davranışçı kurama göre olayları algılama biçimimiz bizim duygusal tepkilerimizi etkiler. Yani “olayları olduğu gibi değil, olduğumuz gibi görürüz”. Kişinin duygusal tepkisi doğrudan olaydan değil, olayla ilgili düşüncelerinden etkilenir. İnsanlar gerilim, baskı altında oldukları zaman düşünceleri değişmeye başlar. Bilişsel Davranışçı Terapi kişilerin sıkıntı verici düşüncelerini saptamalarını ve bu düşüncelerini incelemelerine yardımcı olur. Ardından işe yaramayan düşüncelerini esnetmeyi öğrenen kişi farkındalık geliştirir ve daha iyi hisseder. Sorun çözme ve davranış değişikliği en çok ele alınan konulardır.
Bilişsel Davranışçı terapi sadece başvuranların güncel sorunlarını çözmez aynı zamanda bütün yaşamları süresince sorunlarını çözmekte kullanabilecekleri özel bir takım beceriler de öğretir. Bu beceriler yararsız düşünceleri saptamak, inançlarını gözden geçirmek, çevreyle yeni ilişkiler kurmak ve davranışlarında değişiklikler yapmaktır.
Ortaya konulan bu tedavi yönteminin etkinliği bilimsel olarak sınanmış ve yüzlerce klinik araştırmayla birçok ruhsal rahatsızlıkta etkili olduğu gösterilmiştir.
Dayandığı temel itibarıyla diğer psikoterapilerden farklı olan bilişsel terapinin tedavi uygulamaları süreç ve içerik olarak yapılandırılmıştır. Öncelikle kişinin güncel sorunlarına odaklanır, süre olarak daha sınırlı, ve daha çok sorun çözme hedeflidir.
Terapinin ne kadar süreceği terapistle danışan tarafından birlikte verilir. Genellikle 2-3 seanstan sonra ilk seanslarda ortaya konulan amaçlara ne kadar sürede ulaşılabileceği konusunda terapistin kabaca bir fikri olur. Bazı danışanlar için 6-10 görüşme gibi çok kısa bir süre yeterli olabilir. Daha uzun süreli sorunları olan kimi danışanlar aylarca hatta bir yılı geçen bir süre boyunca terapide kalmayı seçebilirler. Danışanla başlangıçta daha sık görüşülür. Kişi kendini daha iyi hissetmeye başlar başlamaz seansların aralığı açılmaya başlar ve görüşmeler kademeli olarak seyrekleştirilir. Birçok danışan eğer güvenerek ve inanarak seanslara devam ederse 4-5 seans sonra terapide iken öğrenilen becerilerin gündelik hayat içinde uygulanarak denenmesi ile belirtilerinde bir azalma fark etmeye, kendisini daha iyi hissetmeye başlar. Terapi sona erdikten 3, 6 ve 12 ay sonra birer güçlendirme seansı yapılır.
Bilişsel Davranışçı Terapi ile birlikte ilaç tedavisinin birlikte yürümesi mümkündür. İlaç kullanılması gerektiğini düşündüğü durumda terapistiniz bu durumu size söyleyerek durumun avantajlarını ve dezavantajlarını sizinle tartışacaktır. Birçok durum hiç ilaç kullanmadan tedavi edilebileceği gibi sadece ilaç kullanımıyla geçen sorunlar söz konusu olabilir. Her iki tedavi türünün de etkili olduğu durumlarda tercih danışmaya gelen kişiye bağlıdır. Bazı durumlar iki tedavinin birlikte kullanımına daha iyi cevap verir.
