AKUT SPİNAL KORD YARALANMASI
🧠 AKUT SPİNAL KORD YARALANMASI (ASKY) HASTA BROŞÜRÜ
🔹 Akut Spinal Kord Yaralanması Nedir?
Akut Spinal Kord Yaralanması, omuriliğin ani travma veya sarsıntı sonucu zarar görmesi durumudur.
Omurilik hasarı, kas hareketi ve duyusal fonksiyonlarda kısmi veya tam kayıp ile sonuçlanabilir.
🔹 Belirtiler
- Kol ve bacaklarda güçsüzlük veya felç
- Duyu kaybı veya uyuşma
- Kontrol edilemeyen mesane ve bağırsak hareketleri
- Ağrı, yanma veya karıncalanma hissi
- Bazı durumlarda solunum zorluğu
🔹 Nedenleri
- Trafik kazaları
- Yüksekten düşme
- Spor veya iş kazaları
- Şiddetli darbe veya travmalar
- Omurilik enfeksiyonları veya tümörleri (nadir)
🔹 Tanı Yöntemleri
- Klinik değerlendirme ve nörolojik muayene
- MR veya BT ile omurilik ve çevre dokuların incelenmesi
- Elektrofizyolojik testler (gerekirse)
- Rutin kan testleri ve genel sağlık değerlendirmesi
🔹 Tedavi ve Yönetim
🏥 1. Acil Müdahale
- Omurga immobilizasyonu ve acil hastane tedavisi
- Omurilik basısını azaltacak cerrahi müdahale gerekebilir
- Solunum desteği veya yoğun bakım gerekebilir
🏃 2. Rehabilitasyon
- Fizik tedavi: kas güçlendirme ve hareket kabiliyetini artırma
- Ergoterapi: günlük yaşam aktivitelerini destekleme
- Konuşma ve yutma terapisi (gerekirse)
- Psikolojik destek: motivasyon ve uyum yönetimi
💊 3. Semptomatik Tedavi
- Ağrı ve kas spazmlarını azaltıcı ilaçlar
- Mesane ve bağırsak fonksiyonlarını destekleyici tedavi
🔹 Günlük Yaşamda Öneriler
- Evde güvenli ortam oluşturun (düşme riskini azaltın)
- Yardımcı cihazlar kullanın (baston, yürüteç, tekerlekli sandalye)
- Fizik tedavi ve egzersiz programlarına düzenli devam edin
- Duygusal destek ve aile eğitimi önemlidir
🔹 Ne Zaman Acil Yardım Almalı?
🚨 Ani güçsüzlük veya felç
🚨 Mesane veya bağırsak kontrolü kaybı
🚨 Şiddetli ağrı veya ani solunum güçlüğü
🚨 Baş dönmesi veya bilinç bulanıklığı
Bu durumlar hayati acil durumdur! 112’yi hemen arayın.
💙 Unutmayın:
Akut Spinal Kord Yaralanması erken tanı ve rehabilitasyon ile yönetilebilir.
Doğru destek ve tedavi ile yaşam kalitesi artırılabilir ve komplikasyonlar azaltılabilir. 🌿
📞 Bilgi ve Destek
Türkiye Omurilik Yaralanmaları Derneği (TOPYD)
🌐 www.topyd.org.tr
