Amyotrofik Lateral Skleroz
🧠 ALS (Amyotrofik Lateral Skleroz) HASTA BROŞÜRÜ
🔹 ALS Nedir?
ALS, sinir hücrelerinin (motor nöronlar) kasları kontrol eden bölgesinde zarar görmesiyle ilerleyen nörolojik bir hastalıktır.
Zamanla kaslar zayıflar ve hareket yeteneği kaybolur.
Bilinç, düşünce ve duyular genellikle etkilenmez.
🔹 Belirtiler
- Kol ve bacaklarda güçsüzlük, yavaş hareket
- Kaslarda seğirme (fascikülasyon) ve kas erimesi
- Konuşma bozukluğu ve sesin kısılması
- Yutma güçlüğü
- Nefes darlığı (hastalığın ileri evrelerinde)
🔹 ALS’in Nedeni
- Çoğunlukla sebebi bilinmez (sporadik ALS)
- Yaklaşık %5-10 genetik nedenlidir (ailesel ALS)
- Sigara, bazı genetik yatkınlıklar ve çevresel faktörler risk artırabilir
🔹 Tanı Yöntemleri
ALS tanısı klinik değerlendirme ve bazı testlerle konur:
- Fizik ve nörolojik muayene
- Elektromiyografi (EMG)
- Kas ve sinir testleri
- Kan testleri ve MR
- Diğer hastalıkları dışlamak için ek testler
🔹 Tedavi ve Yönetim
Şu anda ALS’i tamamen iyileştiren bir tedavi yoktur, ancak:
1. İlaç Tedavisi
- Riluzol: Hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir
- Edaravone: Bazı hastalarda fonksiyon kaybını yavaşlatabilir
2. Fizik ve Rehabilitasyon
- Kas gücünü ve hareket kabiliyetini korur
- Egzersiz, germe ve solunum egzersizleri
3. Konuşma ve Yutma Terapisi
- Konuşma cihazları ve yutma teknikleri kullanılır
4. Solunum Desteği
- Geçici veya uzun süreli solunum cihazları gerekebilir
5. Psikolojik ve Sosyal Destek
- Aile desteği ve hasta grupları moral ve yaşam kalitesini artırır
🔹 Günlük Yaşamda Öneriler
- Günlük işleri planlayın, ağır işleri yardım alarak yapın
- Düşmeleri önlemek için evde düzenleme yapın
- Beslenmeye dikkat edin, gerekirse yumuşak veya püre gıdalar tüketin
- Düzenli egzersiz ve solunum egzersizlerini aksatmayın
- Moral ve sosyal aktivitelere devam edin
🔹 Sık Sorulan Sorular
❓ ALS bulaşıcı mıdır?
Hayır, ALS bulaşıcı değildir.
❓ ALS tamamen iyileşir mi?
Şu an için tam tedavi yoktur; ancak destek tedavisi ile yaşam kalitesi artırılabilir.
❓ Egzersiz faydalı mıdır?
Evet, kas kaybını yavaşlatır ve yaşam kalitesini artırır.
💙 Unutmayın:
ALS ile yaşam mümkündür.
Erken takip, doğru tedavi ve aile desteği ile hastalar uzun süre aktif ve kaliteli bir yaşam sürdürebilir.
📞 Bilgi ve Destek
Türkiye ALS Derneği (TALSDER)
🌐 www.alsder.org.tr
