Kayıp ve Yas Süreci
Yaşanan kaybın üzerinden altı ay ya da bir yıldan daha uzun bir süre geçmiş ve yas süreci sağlıklı atlatılamamış veya sağlıklı ilerleyememişse burada uzamış yastan bahsedilir. Patalojik yas durumunda kişi, beklenenden uzun süre yas tuttuğu halde duygularını bitiremez.
Yas sürecini tamamlayamayan kayıp yakını günlük hayatına dönmekte zorlanır ve kendi içsel kararlarını veremez. Bir karar verirken kayıpla ilgili duygularını merkeze koyar ve iç dünyasında bazı çelişkiler yaşar. Tüm bu durumların varlığı normal veya sağlıklı bir yas sürecinin işlemediğini akla getirir. Böyle bir sürecin varlığında bir ruh sağlığı profesyoneline başvurulması yararlı olabilecektir.
Yas Sürecinde Ruh Sağlığı Profesyonellerine Başvurmayı Gerektiren Durumlar:
- Yaşanan kaybı inkar etmek, bu konuyu uzun süre konuşmak istememek
- Ölen kişi ile ilgili konuşurken güçlü duygusal tepkiler vermek, iyi ve kötü duygular arasında keskin geçişler yaşamak
- Ölen kişiyi hatırlatan mekanlardan ve insanlardan kaçmak
- Ölen kişinin eşyalarını uzun süre saklamak, odasını müzeye çevirmek ve odaya girememek
- Günlük sohbetlerde sık sık ölüm konusunu açmak, kendine acımak, insanların ona üzülmesi için çevresini zorlamak
- Kayıp sonrası uzun süreli ağır bir hüzün yaşamak ve normal hayata dönememek
- Kendisi veya bir yakınıyla ilgili uzun süreli ağır bir hüzün yaşamak ve normal hayata dönememek
- Çeşitli bağımlılıklar geliştirmek
- Şiddet ve saldırganlık içerikli davranışlarda bulunmak
- Kaybedilen kişinin ölüm yıldönümünde ağır yas tepkileri vermek, mezar ziyaretinden kaçınmak
Bir kayıp yakınının bu durumları yaşaması söz konusu ise ruh sağlığı profesyoneline başvurması yararlı olabilecektir.
