Varikosel testislerin etrafındaki toplardamarların genişleyerek varisleşmesidir. Erkek kısırlığına neden olan durumlar içerisinde en sık düzeltilebilir sebeptir. Varikoselin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Varikosel ergenlik döneminde cinsel organların hızlı büyümesi ile ilişkili olabileceği yine karın içi basıncın arttığı obez hastalarda ve sıklıkla ayakta çalışma gerektiren meslekleri olan kişilerde (asker, polis) daha sık görülür. Varikoselde toplardamarlarda kanın geriye akışını önleyen damar kapakçık sistemi bozulmuştur, bu da oksijenden fakir kanın testisten uzaklaştırılmasını güçleştirmektedir. Buna bağlı olarak testisin sağlıklı beslenme ortamını bozulmuş olur. Bu da hem sperm üretiminde hem de testosteron gibi hormonların üretiminde bozulmalara neden olmaktadır.
VARİKOSEL NE SIKLIKLA GÖRÜLÜR?
Yapılan çalışmalarda varikosel genel populasyonda erkeklerin %15-20’sinde, kısırlık şikayeti ile başvuran erkeklerin ise yaklaşık %40’ında gösterilmiştir. Sekonder infertilite dedğimiz daha önce çocuk sahibi olduğu halde yeniden istediğinde çoçuk sahibi olamayan erkelerde ise varikosel %80 oranında görülmektedir. Varikosel genelikle sol tarafta sağa oranla daha sık görülmektedir. Tek başına sol varikosel görülme oranı %90 ve çift taraflı görülme oranı %10 oranında görülür. Tek başına sağ varikosel %1 den daha az görülür. Tek başına sağ varikosel batın içi kitlelere bağlı olabileceği için bu hastalarda tüm batın ultrasonografisi yapılarak kitle araştırılması yapılmalıdır.
VARİKOSELİN BELİRTİLERİ
Varikosel çoğu kez bir belirti vermez, daha çok kısırlık şikayetiyle başvuran hastaların muayenesi sırasında teşhis edilir.
Varikoseli olan hastalar:
1. Kısırlık
2. Testiste ağrı
3. Testislerin etrafında düzensiz solucan benzeri varisleşmiş damarlar
4. Testiste sarkma
5. Testis kıvamında yumuşama ve boyutunda küçülme
6. Cinsel isteksizlik ve sertleşme sorunu şikayetleri ile başvurabilirler.
VARİKOSEL TANISI NASIL KONUR?
Varikosel tanısı fizik muayene ile konulur. Hasta ayakta dik pozisyonda ıkındırtılarak veya öksürtülerek (valsalva manevrası) testis damarlarının genişlemesi gözlemlenerek konur. Bunun yanında ven çapını ve reflüsü olup olmadığı hakkında fikir edinmek için renkli doppler ultrasonografi yapılabilir. Hastanın kısırlık söz konusu ise muhakkak en az 1 ay arayla yapılmış 2 anormal spermiogramını da görmek gerekir. Cerrahi endikasyonda sperm parametrelerinin bozukluğu önem arz eder.
VARİKOSEL TEDAVİSİ
Öncelikle her varikoselin tedavi edilmesine gerek olmadığını bilmek gerekir.Burda hastanın yaşı, şikayetleri, fizik muayene bulguları, doppler ve spermiogram sonuçlarını doğru değerlendirmek gerekir.Tedavi gerektiren ve gerektirmeyen varikosel hastalarının ayırt edilmesi oldukça önemlidir. Varikosel tedavisinde en etkin ve halihazırda altın standart tedavi yöntemi mikrocerrahi yani mikroskop altında yapılan cerrahi yöntemdir. Mikroskop altında varisleşmiş toplardamarlar bağlanıp kesilerek ameliyat gerçekleştirilmektedir. Mikrocerrahi sayesinde testisin arterleri ve lenf damarları korunarak yapılan cerrahiler sonrasında nüks ve komplikasyon (hidrosel, testis atrofisi) oranları oldukça düşük seyretmektedir. Mikrocerrahi yöntemi dışında uygulanan tedavilerde başarısızlık yani nüks etme ve diğer komplikasyonlar daha sık görülmektedir.
Ameliyat yaklaşık 1-1.5 saat sürmektedir. Genel veya spinal anestezi ile yapılabilir. Hastanın hastanede 1 gün kalması genellikle yeterli olmaktadır. 1 haftada rutin gündelik hayatına dönebilir. Bunun yanında cinsel aktif hayata 3-4 hafta sonra, ağır egzersizlere ise 3 ay sonra dönmeleri önerilmektedir.
