Her çocuk gibi üstün zekâya sahip çocukların da bilişsel, sosyal ve duygusal açıdan desteklenmesi gerekmektedir. Bu anlamda ilk ve en büyük görev tartışmasız ailelere düşmektedir.
Bugüne dek yapılan araştırmalar üstün zekâya sahip çocukların bilişsel, duygusal ve aynı zamanda sosyal bakımdan yaşıtlarından daha farklı bir gelişim düzeyine sahip olduğunu ortaya koymuştur. Bu özel çocukların akranlarından daha sağduyulu, yaratıcı veya yönetici ruhlu oldukları göze çarpmaktadır. İşte yaşıtlarından farklı bazı özelliklere sahip olan bu özel çocukların yetiştirilmesinde dikkat edilmesi gereken bazı noktalar bulunmaktadır. Çocuklarımızın çarpıcı özelliklerini bir liste halinde sıralarsak ailelere çeşitli öneriler sunulabilir.
En başta üstün zekâlı çocukların öğrenmeye olan ilgi ve merakları anne babaları usandırmamalı. Her ne kadar dünya üzerinde sorulabilecek en garip sorularla karşılaşsalar bile aileler ellerinden geldiğince çocuklarının soruların cevaplamalı ve çocuklarının öğrenme şevklerini kırmamalı. Onları geçiştirmeyi denerseniz zaten başarılı olmanız pek mümkün görünmüyor, çünkü sizin çocuğunuz soru sormaktan yılmayacağı gibi içi boş cevaplarınızla da tatmin olmayacaktır. Bu nedenle en makul yol sabırla sorulan soruları mantıklı bir şekilde cevaplamak. Eğer çocuğunuzun sorduğu soruyu tam olarak yanıtlayamayacağınızı düşünüyorsanız dürüst olup bunu ona açıkça belirtmeniz daha uygun olacaktır. Sabırlı ve dürüst olun.
Tarihe ve sanata ilgi duyan ebeveynler için üstün zekâlı bir çocuğa sahip olmak ise bir şans, çünkü sizler müzelere, sergilere, galerilere giderken asla yalnızlık çekmeyeceksiniz. Çocuğunuzla birlikte oyuncak müzelerini veya tarihi mekanları zevkle ziyaret edebilirsiniz. Böylece çocuğunuzun öğrenme hevesi körüklenecek, öğrendiği ilginç bilgiler onu ruhsal ve sosyal açıdan besleyecektir. Meraklı ve araştırmacı olun.
Üstün zekâlı çocukların bir başka özelliği keşif yapmaya olan ilgileridir. Evde deterjanla toprağı karıştırıp deney yapmak, pipetleri birbirleriyle birleştirip bir şeyler üretmek, elektrik devreleri, robotlar tasarlamak onların işidir. Genelde bilim adamı olmak isterler ve yaratıcı odaklı düşünürler. Bu tür durumlarda geleceğin bilim adamlarını kısıtlamadan onların özgürce düşünmesine ve keşfetmesine ortak olmak gerekir. Böylece onun özgüvenini kırmayacak ve onun belki de en iyi oyun arkadaşlarından biri olabilirsiniz. Yapbozlar, maketler, zekâ küpleri çocukların akıl yürütme becerilerini destekleyecektir. Bu tür etkinliklerde ona katılabilirsiniz. Duyarlı olun.
Aile içinde kriz oluşturabilecek konulardan biri üstün zekâlı çocuğun kardeş ve akrabalık ilişkileridir. Bilinçli ve adil ebeveynler olarak üstün zekâlı çocuğunuza evde deney yapması için mutfağı dağıtmasına izin veriyorsanız aynı şekilde diğer çocuğunuzun kek çırpmasına göz yumabilmelisiniz. Aksi durumda kardeşler arasında gizli bir rekabet ve hatta düşmanca tutumlar oluşabilir. Diğer yandan sevilmeme, dışlanmışlık veya kıskançlık duygularına kapılma baş gösterebilir. Bu tür duygular hem kardeşe hem de anne babaya karşı hissedilebilir. Anne ve baba olarak çocukların kabiliyetleri ve ilgi alanları doğrultusunda onlara gereken yaratıcı ortamı sağlamak gerekmektedir. Kendilerini ifade etmekte ustalaşmış olan üstün zekâlı çocuğunuza aile içinde söz hakkı vermek ona kendisini değerli hissettirecektir. Böyle bir durumda aynı fırsatı diğer çocuğunuza da vermeyi unutmamalısınız. Adil olun.
Anne ve baba olarak çocuğunuzun üstün bir zekâya sahip olması onun hayatın her alanında başarılı olabileceği veya her sorununu kolaylıkla çözebileceği anlamına gelmez. Bu konuda ailelerin bilinçli olması gerekmektedir. Üstün zekâlı bir çocuk matematikten en yüksek puanları alsa bile müzik dersinde notaları öğrenemiyor olabilir. Ailelerin çocukların her alanda başarılı olması gerektiği gibi dirençli bir düşünceden bir an önce kurtulması gerekmektedir, çünkü böyle bir düşünce sizi mutsuz etmekle kalmaz, aynı zamanda çocuğunuzda da kendisiyle ilgili beklenti ve performans kaygısına yol açabilir. Bu yüzden anne babaların çocuklarının ilgi ve becerileri hakkında farkındalık sahibi olmaları çok değerlidir. Matematikte çok başarılıyken neden bir türlü notaları öğrenemediğini sorarak onu endişelendirmek yerine başarısından ötürü onu kutlamayı denemelisiniz. Makul ve pekiştirici olun.
Sosyal ve bilişsel bakımdan farklı ilgi ve becerilere sahip olan üstün yetenekli çocukların ailede ve çevrede daha mutlu olabilmeleri için öncelikle onları en iyi şekilde tanımak gerekir. Bunu başardığınızda çocuğunuzla ilgili yersiz beklentilere girmediğinizi, onlara dürüst, adil ve sabırlı davrandığınızı, destekleyici olduğunuzu fark etmeniz zor olmayacaktır. Mutlu olun.
