TERK EDİLME ŞEMASI

Uzm. Kl. Psk. Tuğba Masalcı
Uzm. Kl. Psk. Tuğba Masalcı
21 Mayıs 202423 görüntülenme
Randevu Al
TERK EDİLME ŞEMASI SEBEPLERİ VE PSİKOLOJİK TEDAVİ YÖNTEMLERİ
TERK EDİLME ŞEMASI

Terk Edilme Şeması Nedir?

Terk edilme şeması, bir bireyin yakın ilişkilerinde terk edileceği veya yalnız bırakılacağına dair yoğun bir korku duymasıyla karakterize olan bir şema türüdür. Bu şemaya sahip kişiler, sevdikleriyle yakınlık kurmakta zorlanabilir ve sürekli olarak reddedilme veya terk edilme beklentisinde olabilirler.

Terk Edilme Şemasının Nedenleri:

Terk edilme şemasının oluşmasında birçok faktör rol oynayabilir. En yaygın nedenlerden bazıları şunlardır:

  • Erken Çocukluk Deneyimleri: Ebeveynleri tarafından ihmal edilen veya terk edilen, istikrarsız veya tutarsız bir ev ortamında büyüyen çocuklar terk edilme şeması geliştirmeye daha yatkın olabilirler.
  • Travmatik Deneyimler: Terk edilme, ayrılık, fiziksel veya duygusal istismar gibi travmatik deneyimler de terk edilme şemasına yol açabilir.
  • Bağlanma Sorunları: Güvenli bir bağlanma tarzı geliştirmeyen çocuklar, yetişkinlikte terk edilme korkusu yaşayabilirler.
  • Kişilik Özellikleri: Düşük benlik saygısı, kaygı bozukluğu veya mükemmeliyetçilik gibi bazı kişilik özellikleri de terk edilme şemasına katkıda bulunabilir.

Terk Edilme Şemasının Belirtileri:

Terk edilme şemasının bazı yaygın belirtileri şunlardır:

  • Yakın ilişkiler kurmaktan kaçınma veya tereddüt etme
  • İlişkilerde sürekli bir güvensizlik ve kaygı duygusu
  • Partnerini kontrol etme veya manipüle etme ihtiyacı
  • Terk edilme korkusundan dolayı partnerine aşırı bağımlı olma
  • Terk edilme ihtimaline karşı aşırı tepki verme veya öfkelenme
  • Duygusal mesafeli olma
  • Güven problemleri
  • Kıskançlık ve sahiplenmecilik
  • Terk edilme ile ilgili tekrarlayan kabuslar veya endişeler

Terk Edilme Şemasının Tedavisi:

Terk edilme şeması, psikoterapi ile etkili bir şekilde tedavi edilebilir. En yaygın kullanılan tedavi yöntemlerinden bazıları şunlardır:

  • Şema Terapisi: Bu terapi türü, terk edilme şemasının kökenini ve işleyişini anlamanıza ve bu şemayla başa çıkma mekanizmaları geliştirmenize yardımcı olur.
  • Kognitif Davranışçı Terapi (KDT): KDT, terk edilmeyle ilgili olumsuz düşünceleri ve davranışları belirlemenize ve değiştirmenize yardımcı olur.
  • Psikodinamik Terapi: Bu terapi türü, terk edilme şemasının geçmişteki deneyimlerle olan bağlantısını anlamanıza yardımcı olur.
  • Grup Terapisi: Terk edilme şemasıyla mücadele eden diğer insanlarla bağlantı kurmak ve deneyimlerinizi paylaşmak için grup terapisi faydalı olabilir.

Terk edilme şemasıyla başa çıkmak için yapabileceğiniz bazı şeyler şunlardır:

  • Bir terapistle veya danışmanla konuşmak: Terk edilme şeması hakkında daha fazla bilgi edinmenize ve bu şemayla başa çıkma mekanizmaları geliştirmenize yardımcı olabilir.
  • Destek gruplarına katılmak: Terk edilme şemasıyla mücadele eden diğer insanlarla bağlantı kurmak, yalnız olmadığınızı hissetmenize ve deneyimlerinizi paylaşmanıza yardımcı olabilir.
  • Kendine karşı nazik olmak: Terk edilme şemasından muzdarip olmak utanılacak bir şey değildir. Kendinize karşı nazik olun ve hatalarınızdan ders almaya çalışın.
  • Olumlu ilişkiler kurmaya odaklanmak: Sevdiklerinizle zaman geçirin ve sağlıklı ilişkiler kurmaya çalışın.
  • Kendine bakmak: Yeterince uyuyun, sağlıklı beslenin ve düzenli egzersiz yapın.

Unutmayın, terk edilme şeması zorlayıcı bir durum olabilir, ancak tedaviyle üstesinden gelmek mümkündür. Bir terapistten veya danışmandan yardım almaktan çekinmeyin.

Etiketler

Aile baskısıAşkTerkedilme kaygısıAyrilik sonrasi psikoterapiTerkedilme acısı nedirTerkedilme ve depresyon

Yazar Hakkında

Uzm. Kl. Psk. Tuğba Masalcı

Uzm. Kl. Psk. Tuğba Masalcı

Uzman Klinik Psikolog Tuğba Masalcı, lisans eğitimini Polonya’nın önde gelen üniversitelerinden SWPS University of Social Sciences and Humanities’te İngilizce Psikoloji bölümünde tamamlamıştır. Ardından Türkiye’ye dönerek Ufuk Üniversitesi Psikoloji Yüksek Lisans Programı’ndan mezun olmuş ve "Uzman Psikolog" unvanını almaya hak kazanmıştır. Akademik kariyerini daha da ileri taşıyan Masalcı, İstanbul Gelişim Üniversitesi Klinik Psikoloji Yüksek Lisans Programı’nı onur belgesiyle tamamlayarak "Klinik Psikolog" unvanını almıştır.
Eğitim hayatı boyunca klinikler, hastaneler, araştırma merkezleri ve okullarda görev alarak çok sayıda danışanla birebir çalışma deneyimi kazanmıştır. Şu anda kendi özel kliniğinde, bireysel, çift ve aile terapileri alanında aktif olarak psikoterapi hizmeti vermektedir.
Aldığı Psikoterapi Eğitimleri
Klinik pratiğini bilimsel temellere dayandıran Tuğba Masalcı, psikoterapi alanında çok sayıda eğitim alarak uzmanlık alanlarını derinleştirmiştir:
• Bilişsel Davranışçı Terapi (CBT)
• Şema Terapi
• Duygu Odaklı Terapi (EFT)
• EMDR (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme)
• Cinsel Terapi
• Evlilik -Çift Terapi
• Aile Danışmanlığı
• Çocuk ve Ergen Terapisi
• Oyun Terapisi
• Travma Temelli Grup Psikoterapisi

Çalışma Alanları
Depresyon ve Duygudurum Bozuklukları:
Sürekli mutsuzluk, hayattan keyif alamama, enerji kaybı, suçluluk düşünceleri, isteksizlik gibi belirtilerle seyreden depresyon; bireyin yaşam kalitesini ciddi anlamda etkileyebilir. Depresyonun altında yatan nedenlerin keşfi ve baş etme becerilerinin geliştirilmesi hedeflenir.
Anksiyete (Kaygı) Bozuklukları:
Geleceğe dair sürekli endişe, panik ataklar, sosyal ortamlarda aşırı kaygı, bedensel belirtiler (çarpıntı, nefes darlığı, titreme) gibi şikayetlerle kendini gösteren anksiyete bozukluklarında, hem duygusal hem bedensel rahatlama sağlanması için bütüncül bir terapi süreci yürütülür.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) ve Yas Süreci:
Kaza, kayıp, şiddet, istismar, afet gibi travmatik deneyimler sonrası ortaya çıkan kabuslar, tetiklenmeler, ani öfke patlamaları ya da donakalma gibi tepkiler EMDR ve travma odaklı terapi teknikleriyle ele alınır. Yas sürecinde ise kişinin kaybıyla sağlıklı şekilde vedalaşması hedeflenir.
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB):
Tekrarlayan düşünceler (obsesyonlar) ve bu düşünceleri yatıştırmak için yapılan davranışlar (kompulsiyonlar) kişiye ciddi düzeyde zaman ve enerji kaybettirir. OKB’nin bilişsel ve davranışçı temelleri çalışılarak semptomların azaltılması amaçlanır.
Cinsel İşlev Bozuklukları:
Kadınlarda vajinismus, cinsel isteksizlik; erkeklerde erken boşalma, sertleşme sorunları gibi işlevsel cinsel problemler çift terapisi kapsamında çalışılır. Güvenli ve yargılayıcı olmayan bir ortamda terapi süreci yürütülür.
Evlilik ve İlişki Problemleri:
İletişim sorunları, aldatma, güven kaybı, duygusal uzaklık, ortak hedeflerin çatışması gibi nedenlerle ilişkiler zedelenebilir. Çift terapisi ile karşılıklı anlayışın, empati kurmanın ve ortak çözümlerin geliştirilmesi desteklenir.
Aile Danışmanlığı:
Anne-baba-çocuk arasındaki iletişim sorunları, sınır problemleri, kardeş çatışmaları ve kuşaklar arası anlaşmazlıklar aile sistemi içinde değerlendirilir ve işlevsel bir aile yapısına ulaşmak hedeflenir.
Ergenlik Dönemi Problemleri:
Kimlik arayışı, akademik motivasyon eksikliği, arkadaş ilişkilerinde zorlanma, duygudurum dalgalanmaları, öfke kontrolü ve teknoloji bağımlılığı gibi gençlik dönemine özgü problemler, ergenin iç dünyasını anlayan bir yaklaşımla ele alınır.
Düşük Özsaygı ve Yetersizlik Hissi:
“Kendimi yetersiz hissediyorum”, “Kimse beni beğenmiyor”, “Başarısızım” gibi içsel söylemlerin değişmesi için bireyle çalışılarak daha güçlü bir benlik algısı oluşturulması sağlanır.
Sınav Kaygısı ve Akademik Başarısızlık:
TYT/AYT, LGS, YDS gibi sınavlara hazırlanan bireylerde görülen yoğun kaygı, odaklanma güçlüğü, motivasyon eksikliği ve performans baskısıyla baş etme yolları geliştirilir.
Yeme Davranışı Bozuklukları ve Beden Algısı Problemleri:
Duygusal yeme, aşırı kısıtlama, bulimia, anoreksiya ve beden algısıyla ilgili sorunlar psikolojik ve duygusal kökenleriyle birlikte çalışılır. Bireyin kendine karşı şefkatli bir ilişki geliştirmesi hedeflenir.
Özgüven ve Karar Verme Problemleri:
Kararsızlık, başkalarının onayına göre hareket etme, kendini değersiz hissetme gibi durumlar terapide bireyin içsel rehberini güçlendirme çalışmalarıyla ele alınır.
Bağımlılıklar (İlişki, Teknoloji, Alkol):
İlişkisel bağımlılıklar, sosyal medya bağımlılığı ya da madde/alkol kullanımı gibi davranış örüntülerinde kişinin bağımlılık davranışı yerine sağlıklı başa çıkma yollarını geliştirmesi desteklenir.
Duygu Düzenleme Problemleri ve Öfke Kontrolü:
Ani öfke patlamaları, aşırı tepkiler ya da duygularını bastırma eğilimleri, kişinin duygularını tanıması, anlaması ve uygun şekilde ifade etmesi üzerine yapılan duygusal düzenleme çalışmalarıyla ele alınır.

Uyguladığı Psikolojik Testler
Uzman Klinik Psikolog Tuğba Masalcı, danışan değerlendirmelerini çok boyutlu yapabilmek adına geniş bir yelpazede psikolojik test uygulama yetkinliğine sahiptir. Bunlar arasında:
• MMPI (Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri)
• SCL-90 (Belirti Tarama Listesi)
• Rorschach Testi
• Beck Depresyon ve Anksiyete Envanterleri
• Hamilton Depresyon ve Anksiyete Ölçekleri
• Mini Mental Test, D2 Dikkat Testi, Burdon Dikkat Testi, Frankfurter Testi
• Travma Sonrası Stres Bozukluğu Ölçeği (CAPS)
• Yeme Tutumu Ölçeği, Sınav Kaygısı Ölçeği, Pozitif-Negatif Duygu Durum Ölçeği
• Çocuklar için Gelişim ve Zeka Testleri (Stanford-Binet, AGTE, Metropolitan, Peabody, Louisa Duss, CATELL 2-A

 

Önemli Bilgilendirme

Site içerisinde bulunan bilgiler bilgilendirme amaçlıdır. Bu bilgilendirme kesinlikle hekimin hastasını tıbbi amaçla muayene etmesi veya tanı koyması yerine geçmez.