Botoks ile Tedavi Edilen Hastalıklar
Migren
Diş sıkma ve diş gıcırdatma
İstemsiz kas kasılmaları (Distoni)
Tremor (Kafa tremoru, el tremoru vb.)
Göz kapaklarının istemsiz kapanması (Blefarospazm)
Bir yüz yarısının istemsiz kasılması (Hemifasial spazm)
Boynun istemsiz dönmesi (Tortikollis)
İstemsiz çene, damak ve dil kasılmaları (Oro-mandibüler distoni)
Kol ve bacaklarda istemsiz kas sertliği (Spastisite)
Ses kısıklıkları (Larengeal spazm)
Yutma bozuklukları (Özefagus sfinkter distonisi)
Boyun ağrıları / Kas spazmları (Servikal miyalji)
Aşırı tükürük salgılanması (Sialore)
Terleme tedavisi (Hiperhidrozis)
Yaygın kas ağrıları (Miyofasial ağrılar)
Yukarıda yer alan listede görüldüğü gibi çok sayıda problemin tedavisinde botoks kullanılmaktadır ve bu uygulamalara genel olarak tedavi amaçlı botulinum toksin uygulamaları denilmektedir.
Botoks içeren ilaçlar farklı yapıda botoks proteinleri barındırabilirler. Bu nedenle farklı botulinum toksini içeren ilaçların etkiye başlama süreleri, etki güçleri ve etki süreleri çok farklı olabilir. İlaçtan kaynaklanan farklar haricinde uygulama yapılan bölgeye, kasın büyüklüğüne, kullanılan botoks dozuna, ilacın sulandırma oranına ve hastanın metabolizmasına bağlı olarak da botoksun etkinliği değişebilir. Her durumda botoksun etkisi geçicidir ve etki sona ermeye başladığında veya sona erdikten sonra tekrar edilmesi gerekebilir. Botoks uygulamasının ortalama etki süresi uygun dozda ve teknikle uygulandığında 4-6 ay kadardır. Tekrar edilen uygulamalarda etki süresinin uzadığı bilinmektedir.
Ancak zaman içinde vücut botoksa karşı antikor geliştirebilir ve toksininin etkinliğini azaltabilir. Aynı ilaç, aynı miktarda ve aynı şartlarda uygulandığı halde eskisi kadar iyi etki göstermiyorsa veya etki süresi belirgin kısalmışsa böyle bir durumdan şüphelenmek doğru olur. Botoksa karşı antikor üretiminden kaçınmak için hep aynı tip botoks kullanmak yerine ara sıra botoks türünü değiştirmek faydalı olabilir.
Ancak etkinin veya sürenin kısaldığı durumlarda antikorları suçlamadan önce ilaçla ilgili bir bozulma olup olmadığının iyi değerlendirilmesi gerekir. Botoks ilacı üretildiği andan itibaren uygulama yapılacağı ana kadar soğuk zincirde taşınmış olmalıdır, soğuk zinciri kırılmış bir ilaç etkinliğini kaybeder. Bu nedenle güvenilir ürünleri kullanmak gerekli ve önemlidir. Soğuk zincir kırılmamış olsa bile, ilaç sulandırıldıktan sonra yavaş yavaş etkinliğini kaybetmeye başlar. Bu nedenle sulandırılmış botoksun uzun süre bekletilmiş olması etkinliği azaltacaktır. Bir de güvenilir olmayan ürünlerin içeriğinde olması gerekenden fazla veya az miktarda toksin olabilir. Bu durumda ilaç miktarı az ise etkisizlik, fazla ise kasta güçsüzlük veya zehirlenme (Sistemik botulizm) ortaya çıkar. Botoks uygulaması yapıldıktan sonra 10 gün içinde ortaya çıkan güçsüzlük, solunum güçlüğü, yutma güçlüğü, bilinç bozukluğu, konuşma bozukluğu, çift görme vb. durumlarda sistemik botulizmden şüphelenilmelidir ve en kısa sürede nöroloji uzmanına başvurulması gerekir.
BOTOKS TEDAVİSİNİN ETKİLİ VE KALICI OLMASI AŞAĞIDAKİ ŞARTLARA BAĞLIDIR:
Uygun hastanın seçimi (Hastanın problemi gerçekten botoks tedavisini gerektiriyor mu?)
Kaliteli botoks kullanımı (Üreticisi belli olmayan ve çok ucuza satılan ürünlerin güvenilirliği düşüktür. İlaç içeriğinde olması gerekenden fazla doz varsa zehirlenme veya güçsüzlük, gerekenden az doz varsa etkisizlik veya çok kısa süreli etki (1-2 ay gibi) görülür.
Botoksun soğuk zincirinin kırılmamış olması (Üretim anından uygulama anına kadar herhangi bir noktada soğuk zinciri kırılmış olan botoks ne kadar iyi ve kaliteli üretilmiş olursa olsun etkisini kaybeder)
Botoksun sulandırma miktarı (Aşırı sulandırılmış ürünlerin hem etkinliği hem de etki süresi azalır)
Kullanılan botoksun dozu (Her kasın boyutu ve gücü farklıdır. Uygulama yapılacak olan kasa göre uygun miktarda ilaç dozu verilmelidir. Gerekenden az verilen dozlarda etki ya az olur ya da hiç olmaz, gerekenden fazla verilirse güçsüzlük ve şekil bozukluklarına neden olur)
Botoks uygulaması yapılacak noktaların anatomisinin ve botoksun yayılma alanlarının iyi bilinmesi (Botoks uygulama alanından yayılacağı için yanlış anatomik noktalardan uygulama yapılması istenmeyen kaslarda güçsüzlük ortaya çıkmasına neden olabilir, örneğin kaş çatma için yapılan botoks sonrası genizden konuşma ve burundan nefes alma zorluğu)
Uygulama yapan hekimin bilgisi ve deneyimi (Botoksun etkileri konusunda bilgisi ve deneyimi yetersiz olan hekimlerin yanlış veya aşırı cesur uygulamaları sonrası istenmeyen kas güçsüzlükleri ve buna bağlı yüzde asimetri, kaş kalkması, göz kapağı düşmesi, çift görme, burundan konuşma, boyun güçsüzlüğü, yutma bozukluğu, el, kol veya bacakta kas güçsüzlüğü vb. gelişebilir.)
Botoks uygulaması sonrasında yapılan önerilere uyulmamış olması
BOTOKS UYGULAMASI SONRASI DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN KURALLAR
En az 2 gün boyunca aşağıdaki kurallara uyulması önemlidir.
Uygulama noktaları üzerine masaj, ovma veya ritmik vurma yapılmamalıdır.
Uygulama noktaları estetik önemi olan alanları içeriyorsa (Yüz ve boyun bölgesi gibi) uzun süre bası altında kalacak şekilde yastık kullanılmamalıdır. Mümkünse yüz yastığa gelmeyecek şekilde uyunması tavsiye edilir.
Çok sıcak su ile banyo, hamam, sauna gibi ilacın doku içinde yayılım hızını artıracak dış etmenlerden sakınılmalıdır. Botoksun uygulama noktasından kasa yavaş yavaş yayılması istenir, hızlı yayılım etkinliğini azaltabilir.
Uygulama günü normal bir gün yaşanmalıdır. Aşırı yorucu aktiviteler, çok uzun süre ayakta kalma ve yorulma, ağır eşyalar veya torbalar taşıma vb. gibi aktivitelerin yapılması önerilmez. Bu gibi durumlarda özellikle boyun, omuz, kol ve bacak kasları gibi büyük kaslara botoks uygulanmışsa rahatsız edici ağrılara ve kas spazmlarına neden olabilir ve bu ağrılar 1 hafta-10 gün sürebilir.
Uygulamadan sonra özellikle ağırlıkla yapılan spor aktiviteleri (Vücut geliştirme gibi) veya kendi gücünü zorlayarak yapılan spor aktiviteleri (Pilates, kürek, barfiks, şınav, mekik, vb.) önerilmez.
Özellikle yaz aylarında uygulama noktalarına direk güneş ışığı gelmesi önerilmez, lekelenmelere neden olabilir. Yaz aylarında uygulamadan en az 1 saat önce güneş kremi sürülmüş olmalıdır. Uygulama sonrasında mümkün olduğunca güneş ışığından kaçınılmalıdır.
Uygulamadan 5-6 saat sonra yüz yıkanabilir, ılık duş alınabilir.
