Kahvaltının en önemli öğün olduğu ile ilgili ortak bir fikir birliğimiz olsa da birçoğumuz hala kahvaltı yapmıyoruz. Kahvaltı yapmadan okula gitmek yok diyen birçok anne baba bile maalesef kahvaltı yapmadan güne başlıyor. Öneminin farkındayız ancak hala kahvaltıyı atlıyoruz.
Okul çağı çocuklarında yapılan araştırmada kız çocuklarının %13 ‘ünün erkeklerin ise %17 ‘sinin düzenli kahvaltı yapmadığı görülmüştür. Ergen kız ve erkeklerin de ortalama %30 ‘unun kahvaltıyı kaçırdığı görülmüştür. Çocuklarda kahvaltıyı atlamanın en önemli nedeni anne-babanın kahvaltı yapmaması ve okula yetişmek için zamanında uyanamama olarak gösterilirken, ergenlerde ise özellikle de genç kızlarda kilo vermek ve aynı kiloda kalabilmek olduğu tespit edilmiştir.
Birçok yetişkinin kahvaltıyı atlamasının ortak nedeni de kilo verme isteğidir. Sanılanın aksine kahvaltı yapmamak, kan şekeri düzenini bozarak diğer öğünlerde porsiyon kontrolünün zorlaştırıp daha az değil daha çok kalori alınmasına neden olur. Gece yeme isteğinin de artmasına neden olur. Sabah iştahının olmadığını söyleyen birçok kişinin beslenme öyküsüne baktığınızda gece yemelerinin çok olduğunu görebilirsiniz. Bu kişilerin sık dile getirdikleri sorun da “ uyandığımda hiç aç olmuyorum canım hiç bir şey yemek istemiyor öğlene kadar hiçbir şey yemesem aklıma bile gelmez, benim tek sorunum gece yemelerim”. Oysaki sabah iştahının olmaması ve gece yemelerinin fazla olmasının sebebi güne kahvaltısız başlamaktır. Bu nedenle kilo vermek ya da kilonuzu kontrol altında tutmak istiyorsanız yapmanız gereken en önemli şeylerden bir tanesi kahvaltı yapmadan güne başlamamaktır.
Yapılan birçok araştırma kahvaltının atlanmasının tüm yaş gruplarında ciddi sağlık sorunları oluşturabildiğini göstermiştir. Kahvaltının yapılmaması günlük alınması gereken besin öğelerinin (vit.-minerallerin, karbonhidrat, protein veya yağ) yeteri kadar alınamamasına neden olur. Bu eksiklik gün içinde halsizlik, yorgunluk, dikkat dağınıklığı, vitamin-mineral eksikliklerine bağlı sağlık sorunlarının oluşmasına neden olabilir. Yine yapılan çalışmalar, kahvaltıyı atlamanın son günlerde sık karşılaştığımız ve kendini gün içinde tatlı isteği, uyku hali ve göbek çevresindeki yağlanmayla belli eden insülin direncini oluşturduğunu göstermiştir.
Kahvaltı yapmak başarının da en önemli anahtarlarından biridir. Okul ve iş performansınızdaki başarının sırrı kahvaltıdan geçmektedir. Gün içinde okulda ya da iş yerinde olan herkes zihninin açık ve üretkenliğinin tam olmasını ister. Ancak vücut ihtiyacı olan enerji almıyorsa gerekli performansı ve başarıyı gösteremez. Bu nedenle kahvaltı yapıp güne enerji alarak başlamalısınız. Kahvaltı yaparak güne başlamanız kan şekerinizin de gün içinde dengeli gitmesini sağladığı için gün içinde halsizlik, uyku hali, konsantrasyon sorunu yaşamanızı engeller. Başarı ve performansınızın iyi olması gün içinde sorunla ve stresle daha kolay baş etmenizi de sağlayacaktır.
Kahvaltı öğününüz güne iyi başlamanızı sağlayan, doyurucu, kan şekerinizin dengeleyen besinlerden oluşmalıdır. Süt, yumurta, peynir gibi protein kalitesi yüksek besinler kan şekerinizi dengeleyerek halsizlik, yorgunluk, açlık gibi duyguların önlenmesinde etkili olurlar. Özellikle yumurta çocukların, hamilelik ve emziklilik döneminde olanların kahvaltısında mutlaka yer almalıdır. C vitamini içeren besinlerinde kahvaltıda yer alması alınan vit. ve minerallerin vücuttaki emilim ve kullanımı için çok önemlidir. Bu nedenle kahvaltıda mevsim sebze-meyvelerinden tüketilmelidir(maydanoz, yeşilbiber,domates,v.b). Öğün örüntüsü için tahıl gurubu da mutlaka kahvaltıda yer almalıdır. Tam tahıllı besinleri (kepekli veya tam tahıllı ekmek, müsli v.b) tercih etmek kahvaltıdaki vitamin mineral zenginliğini arttırdığı gibi tokluk hissinin artmasına ve kan şeker düzeninin sağlanmasına da yardımcı olur. Kahvaltı öğününde içecek olarak da demli siyah çay yerine bitki çayı, süt veya taze sıkılmış meyve suyu tercih edilebilir. Eğer siyah çay içmek istenirse çok açık ve limonlu tercih edilebilir.
