ŞAŞILIK AMELİYAT SONRASI ORTOPTİK TEDAVİ
Bunu ortopedi doktorunun kırık çıkık tedavisinden sonra fizik tedaviye hastayı göndererek fonksiyonları yeniden çalışır hale getirmesi gibi düşünebilirsiniz.
Şaşılık ameliyatı olan her hastaya yapılmalıdır. Yapılması gözlerin iş birliği içinde çalışmasını sağlar.
Kas mı fonksiyon bozukluğu mu? Doğuştan şaşılıklar kas bozukluğu olarak başlar. Şaşılık sonradan başlamışsa fonksiyon bozukluğu sonucudur, Fonksiyon bozukluğu giderek kas bozukluğu oluşmasına neden olur.
Düzelmeyi sürdürmek: Tekrar kaymayı önlemek ve düzelmenin devamlılığını sağlamak için ortoptik tedavi yapılmalıdır.
Göz fonksiyonlarını çalıştırmak: Fonksiyon bozukluğu düzeltilmezse gözler tekrar kayar. Tekrar kaymayı önlemek için şaşılığa neden olan göz fonksiyonları çalışır hale getirilmelidir.
Odaklama, uyum, izleme, konverjans diverjans, 3 boyutlu görme, eş zamanlı algılama görüntü tamamlama…
Yetersiz düzeltmeyi tamamlamak: İdeal şaşılık düzeltmesi nadirdir. Kalan küçük kaymaların egzersizle tamamlanması gerekmektedir.
Ortoptik tedavi sorunlara çözüm getirmek için gereklidir:
Görmeyi geliştirmek: Göze düşen görüntü ameliyat sonrası sarı noktaya düşürülmüş olur. Egzersizle sarı noktanın uyarılması ve görmenin geliştirilmesi gerekmektedir.
Diplopi: Çift görme önemli ve hastaya çok rahatsızlık verecek ciddi bir sorundur.
Yan bakış: Eksantrik fiksasyon kayan gözde görüntünün sarı nokta dışına düşmesidir. %40 az görme nedenidir. Ameliyat sonrası görüntü sarı noktaya düşer. Burası az görmektedir, görmenin geliştirilmesi gerekmektedir. Göz iy gören eski noktaya yönelirse bu tekrar göz kayması demektir.
Baş ve boyun hataları: Çift görme, astigmat ve ekzantrik fiksasyonu telefi etmek için hasta baş ve boyuna hatalı pozisyon verir. Beden iyi gören göz tarafına dönmüştür. Bunların egzersizle düzeltilmesi gerekmektedir.
İki gözle tek görme: Gözler tek tek ve özellikle sağlam göz kullanılmaktadır. Egzersizle iki göz de aynı anda ve eş değerde kullanılması sağlanmalıdır.
Füzyon: En ciddi sorundur, geliştirilmesinde önemli engeller çıkabilir.
Ortoptik tedavi yapılmazsa ne olur? Şaşılığa neden olan bozukluklar giderilmezse gözler tekrar kayar. Göz fonksiyonları yeterince geliştirilmemiş, düzeltilmemiş olur.
Ortoptik tedavi ne kadar süre ile yapılmalıdır? Süre gözün durumuna göre değişmektedir. Gözlük numarasındaki değişim süreci ve göz tembelliği de etkilidir.
Hangi yaşlara uygulanır? Her yaş için uygulanan farklı tedaviler vardır. Bebeklere bile uygulanır.
Ortoptik tedavi ne olmalı?
Ev tedavisi: Ortoptik tedavi bir ev tedavisi olmak zorundadır. Anne-babanın ve hastanın uygun zamanı gerekir. Haftada bir egzersiz göz boyamadır, daha aktif çalışmalar gerektirir. Şaşılık onlarca göz fonksiyonunun bozulması sonucu ortaya çıkar. Yapılan tedavi bunları tekrar çalışır hale getirmektir. Kolay bir tedavidir.
Aile kolayca anlamalı ve rahat uygulamalıdır: Karmaşık olmamalı, her kültür düzeyine hitap etmelidir. Hasta zorlanmamalıdır.
Gözün tüm fonksiyonları canlı tutulmalıdır. Bunu saatin kusursuz çalıştırılması olarak düşünebilirsiniz.
DR. SELİM HÜSREVOĞLU / İSTANBUL
