SAĞLIKLI BESLENME TAKINTISI İLE GİDEN BİR BOZUKLUK: ORTOREKSİYA NERVOZA
Ortoreksiya; kısaca saf ve sağlıklı beslenme davranışlarının bir saplantı haline dönüşmesidir. Kişiler sağlıklı buldukları besin maddelerini bulabilmek, sağlıksız şeyler yememek için ciddi bir efor harcamaktadır.
İlk bakışta oldukça mantıklı ve bilimsel gibi görünen bu yeme biçimi; ortoreksik bireylerde patolojik boyutlara taşınıp bir tür obsesyon halini almaktadır (Şengül ve Hocaoğlu, 2019).
Ortoeksik bireylerin obsesyonları yemeğin miktarı ile ilgili değil; yiyeceklerin ne kadar temiz, doğal içeriğe sahip olduğu, ne kadar organik olduğu, yiyeceklerde tatlandırıcıların, koruyucu kimyasalların, gıda boyalarının vs. bulunup bulunmaması, besin değeri, hazırlanışıyla, vb. ilgilidir. (Oğur ve Aksoy, 2015).
Ortoreksiya Nervoza’nın belirtileri:
Bazı besinlerin sağlığı olumsuz etkileyeceğine dair aşırı korku.
Günün büyük bölümünde ne yiyeceğini düşünme.
Yiyecek tercihinde, alışverişte, yemeğin hazırlanmasında aşırı ve takıntılı biçimde içerik sorgulama
Bazı yiyecekleri tüketmek ya da tüketmemekle hastalıkları önleme etkisine karşı duyulan abartılı inançlar,
Sağlıklı beslenmeyeceğini düşündüğü ortamlardan (aile, sosyal etkinlikler vb.) kaçınma.
Dışarda yemek yemeden kaçınma, huzursuz hissetme.
Sağlıksız” ya da “saf, doğal olmayan” yiyecekleri tükettikten sonra duyulan suçluluk duygusu ve kaygılar.
Doğru bulmadıkları beslenme biçimleri olanlara karşı hoşgörüsüz olma.
Özellikle son yıllarda; sosyal medyadaki beslenme akımları, diyete olan ilgi, medyada gıdaların katkı maddesi, gıda boyası vb. içermesiyle ilgili yayınlanan haberler, zayıflığın güzellik algısı ile ilişkilendirilmesi gibi sebeplerle ortoreksiya daha da yaygınlaşmaya başlamıştır (Oğur ve Aksoy, 2015).
Kişilerin sadece belirli yiyecekler tüketmesi vitamin eksikliği vb. sağlık sorununa yol açabilmektedir. Bunların yanı sıra neyi, nasıl yiyecekleri, hazırlayacakları hayatlarında giderek önem kazandığı için bu durum kişiyi; beslenme konusunda benzer fikirleri olmayan arkadaşlardan, aileden uzaklaşma gibi sosyal alanlarda da etkileyebilmektedir (Bratman ve Knight, 2000).
Kaynakça:
Bratman, S., & Knight, D. (2000). Health food junkies: overcoming the obsession with healthful eating. Broadway Books.
Oğur, S., & Aksoy, A. (2015). Üniversite öğrencilerinde ortoreksiya nervoza eğiliminin belirlenmesi. Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 4(2).
Şengül, R., & Hocaoğlu, Ç. (2019). OrtoreksiyaNervoza nedir? Tanı ve tedavi yaklaşımları. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 14(2), 101-104.