Obezite, küresel boyutta önemli bir halk sağlığı sorunudur. Bu yüzden, dünyadaki birçok kişi vücut ağırlığını azaltmak için kanıta dayalı bilimsel diyetler yerine hızlı zayıflama yöntemine dayalı popüler diyetler ile daha yakından ilgilenmektedir.
Detoks diyetleri, glutensiz diyet, ketojenik diyet ve aralıklı açlık diyetleri popüler diyetlerdir. Ancak, ağırlık kaybı ve korunması için bu popüler diyetler hala tartışmalıdır. Detoks diyetlerinin başlıca sağlık riskleri aşırı enerji kısıtlaması ve beslenme yetersizliği ile ilgilidir. Aşırı enerji kısıtlaması özellikle protein ve vitamin eksikliklerine, elektrolit dengesizliğine, laktik asidoza ve hatta ölüme yol açabilir. Glutensiz diyetin sağlık etkileri ile ilgili yapılmış birçok çalışma bulunmasına rağmen, glutensiz diyetin sağlıklı bireylere sağlayacağı avantajlar net değildir. Ketojenik diyetin uzun süreli etkinliği, güvenliği ve sağlık faydaları sınırlı literatür nedeniyle iyi bilinmemektedir. Aralıklı oruç diyetlerinin hangi formunun en etkili olduğu bilinmemektedir. Araştırma sonuçları, sağlık profesyonellerinin standart uygulama olarak hastalara aralıklı oruç diyetlerini tavsiye etmesi gerektiğini ileri sürecek kadar güçlü değildir. Popüler diyetlerin güçlü etkilerinin muhtemel nedenleri basit mesajlarının olması (örneğin; karbonhidratlardan kaçının) ve bunların medyada ve ticari reklamlarda sık sık ortaya çıkmasıdır. Ancak, popüler diyetlerin topluma uygulanması için yeterli bilimsel kanıt bulunmamaktadır. Obezitede beslenme tedavisinin amacı; diyetisyen/beslenme uzmanı bireyin enerji ve besin öğeleri gereksinimlerini yeterli ve dengeli bir şekilde karşılayan beslenme programı oluşturmak olmalıdır. Beslenme programı; bireyin yaşına, cinsiyetine, fiziksel aktivite durumuna göre, sosyo-ekonomik durumu, özel durumları, biyokimyasal bulguları da dikkate alınarak kişiye özel olarak hazırlanmalıdır. Akdeniz diyeti; besin çeşitliliği, çevresel, ekonomik ve sosyo-kültürel boyutları ve kanıta dayalı sağlıklı bir diyet olması nedeniyle sürdürülebilir bir diyet modelidir Sağlıklı beslenme alışkanlığı sürdürülebilir yaşam tarzı haline getirilip fiziksel aktivite ile desteklenmelidir. Beslenme uzmanlarının; popüler diyetlerin sağlık açısından olumsuz etkilerinin olduğu ve topluma uygulanması için bilimsel olarak kanıtlanmadığına ilişkin halkı bilgilendirmesi gerekmektedir.
Lebwohl, B., Cao, Y., Zong, G., Hu, F.B., Green, P.H.R., Neugut, A., Rimm, E.B., Sampson, L., Dougherty, L.W., Giovannucci, E., Willett, W.C., Sun, Q., Chan, A.T. (2017). Long term gluten consumption in adults without celiac disease and risk of coronary heart disease: Prospective cohort study. BMJ, 357(2), 1-40 Tomiyama, A.J., Mann, T., Vinas, D., Hunger, J.M., Dejager, J., Taylor, S.E. (2010) Low calorie dieting increases cortisol. Psychosomatic Medicine, 72(4), 357-364. Neal, E.G., Cross, J.H. (2010). Efficacy of dietary treatments for epilepsy. Journal of Human Nutrition Diet, 23(2), 113-119. [51] McDonald, T.J.W., Cervenka, M.C. (2018). The expanding role of ketogenic diets in adult neurological disorders. Brain Sciences, 8(8), 1-16. Dernini, S., Berry, E.M. (2015). Mediterranean diet: from a healthy diet to a sustainable dietary pattern. Frontiers in Nutrition, 2, 15. Romagnolo, D.F., Selmin, O.I. (2017). Mediterranean diet and prevention of chronic diseases. Nutrition Today, 52(5), 208-222. Berry, E.M. (2019). Sustainable food systems and the Mediterranean diet. Nutrients, 11(9), 2229. Varady, K.A., Hellerstein, M.K. (2007). Alternateday fasting and chronic disease Prevention: A review of human and animal trials. The American Journal of Clinical Nutrition, 86(1), 7-13. [71] Bhutani, S., Klempel, M.C., Kroeger, C.M., Trepanowski, J.F., Varady, K.A. (2013). Alternate day fasting and endurance exercise combine to reduce body weight and favorably alter plasma lipids in obese humans. Obesity, 21(7), 1370-1379.
