Plevra (akciğer zarı), akciğer ve göğüs boşluğunu örten 2 adet zardır. Akciğer dış yüzünü ve göğüs duvarı iç yüzünü saran bu zarlar arasında kalan boşlukta çeşitli içeriklerde su birikmesine plevral efüzyon denir.
Normalde, bu iki zar arasında çok az (20 ml) sıvı bulunur. Birçok akciğer veya akciğer dışı hastalığa bağlı olarak, ya sıvının salgılanmasının artması veya geri emiliminin azalmasına bağlı olarak bu zarlar arasında sıvı miktarı artar ve plevral efüzyon (plörezi) denilen tablo oluşur.
Az miktarda plevral sıvı belirti vermeyebilir. Plevral efüzyonların %15’i belirti vermez Semptomlardan en sık görülenler göğüs ağrısı, kuru öksürük ve solunum sıkıntısıdır.
Plevral efüzyonun nedenleri nelerdir ve nasıl teşhis edilir?
En sık nedenleri kalp yetmezliği, siroz, akciğer embolisi (akciğer damarlarının pıhtı ile tıkanması), pnömoni (zatürre), tüberküloz (verem), virüs enfeksiyonları, akciğer veya akciğer zarının kanseridir. Ülkemizde en sık sebeplerden birincisi tüberküloz iken diğerleri kanser, kalp yetmezliği ve enfeksiyonlardır.
Akciğer grafileri ve Akciğer tomografisi ile plevral efüzyonlar görülür. Tanısı torasentez ile (kaburgalar arasından iğne ile sıvı alınması ) konulur. Torasentez ile tanı konulamazsa cerrahi yöntemler ile (kapalı plevra biyopsisi veya kapalı/açık akciğer ameliyatı) tanı konulur.
Efüzyon nasıl tedavi edilir?
Plevral efüzyonun tedavisi, efüzyona sebep olan hastalığa göre değişir.
İyi huylu plevral efüzyonlar çoğunlukla vücudun genelini etkileyen çeşitli hastalıklara bağlı olarak ortaya çıktığından, tedavisi esas hastalığı tedavi etmektir. Kalp yetmezliğinde idrar söktürücü ilaç kullanımı, plevral efüzyonun azalmasını sağlayabilir. Eğer biriken su, nefes darlığına yol açacak kadar fazla ise çeşitli yöntemler ile bu suyu boşaltmak mümkündür. Zatürre nedeniyle biriken su, zatürrenin antibiyotik ile tedavi edilmesi sonrasında giderek azalır ve tamamen iyileşir.
Bazen buradaki su iltihap kapar ve irin bağlar. Bu durumda bu iltihabı boşaltmak, antibiyotik başlamak ve burayı tüp aracılığıyla antibiyotikli sıvılarla yıkamak gerekebilir.
Herhangi bir kanserin akciğer zarına yayılması sonucu ortaya çıka plevral efüzyonların tedavisinde bazı zorluklar vardır. Bu hastalarda yaşam beklentisi genellikle kısadır. Suyu boşaltmak ve yapıştırma tedavisi ile (plörodez) tekrar su birikmesini önlemek hedeflenir.
