Akciğer kanseri; akciğerde bulunan anormal hücrelerin kontrolsüz çoğalması meydana gelen bir hastalıktır. Yaşlanma ve çevresel faktörler sonucu (sigara içimi gibi) oluşur. Sonraki aşamada kontrolsüz çoğalan bu hücreler akciğer dışındaki organlara yayılabilir (metastaz).
akciğer kanseri sigara ve tütünün yaygınlaşması ile dünyadaki en sık kanser türü olmuştur. 2012 yılında 2 milyon yeni hasta saptanmıştır. Türkiyede yapılan bir çalışmada her 100 bin erkekten 75'i, her 100 bin kadından 10'u akciğer kanseridir.
Risk Faktörleri Nelerdir?
Akciğerlerimiz dışarıya açılan bir organdır ve dış ortam havasını kullanır. Bu nedenle nefes ile alınan havadaki her türlü madde sağlığımızı etkileyebilir.
Sigara ve Türevleri: Sigara kullanımı akciğer kanserinin en sık görülen nedenidir (%90’dan fazla). Günlük içilen sigara sayısı, sigara içme süresi, erken başlama yaşı, dumanı derin çekme ve katran miktarı ile kanser gelişme riski artar. Günde 7 den fazla sigara için kişilerde akciğer kanseri görülme sıklığı 40 kat artar.
Akciğer kanseri aile öyküsünün olması
Yüksek düzeyde hava kirliliği
İçilen suyun yüksek oranda arsenik içermesi
Akciğerlere radyasyon tedavisi uygulanması
Akciğerde bazı hastalıklar sonrasında kalan yara izi (skar)
Asbest
Radon gazı
Uranyum
Belirtileri Nelerdir?
Öksürük
Göğüs, omuz ve sırt ağrısı
Balgam miktar ve renginde değişme
Kanlı balgam ve kan tükürme
Nefes darlığı
Ses kısıklığı
Yutma bozukluğu
Boyun ve yüzde şişlik
Göz kapağında düşme
Hışıltılı solunum
İştah kaybı, açıklanamayan kilo kaybı
Kaşeksi (kas erimesi)
Yorgunluk
Akciğer kanserleri kaç gruba ayrılır?
Bu iki tip kanserin büyüme hızları, yayılımları ve tedavileri farklıdır
Küçük hücreli akciğer kanseri (KHAK):
Küçük hücreli dışı akciğer kanseri (KHDAK)
Akciğer kanserinde tanı koyarken yapılan tetkikler nelerdir?
Fizik muayene
Akciğer grafisi
BT – Bilgisayarlı Tomografi
MRG – Manyetik Rezonans Görüntüleme
PET /BT – Pozitron Emisyon Tomografisi / Bilgisayarlı Tomografi
Bronkoskopi
Mediastinoskopi / Mediastinotomi: her ikiside girişimsel işlemler olup kanserin göğüs kafesi içindeki lenf düğümlerine yayılıp yayılmadığını gösterir.
Akciğer kanseri evreleri nelerdir?
Evre 1: Tümör akciğerin sadece küçük bir bölümündedir ve herhangi bir lenf bezesine henüz yayılmamıştır.
Evre 2: Hastalık en yakın lenf bezelerine yayılmıştır veya lenf bezlerine yayılmadan boyutları büyümüştür.
Evre 3: Tümör uzak lenf bezelerine yayılmıştır veya akciğer zarı, göğüs kafesi veya diyafram (karın zarına) yayılımı vardır.
Evre 4: Tümör uzak organlara yayılmıştır.
Akciğer Kanseri Tedavisinde neler yapılır?
Akciğer kanserinin tedavisinde ameliyat, kemoterapi, radyoterapi ve diğer yöntemler tek başlarına veya bazı hastalarda olduğu gibi birlikte uygulanabilmektedir. Uygulanacak tedaviler hastalığın çeşidine ve evresine göre farklılık gösterir.
Cerrahi (Ameliyat)
Akciğer kanserinin en etkin tedavi yöntemidir. Özellikle erken evrelerde (evre 1, 2 ve 3) önerilmektedir. Ameliyatta akciğer lobunun sadece bir bölümü, bir lobun tamamı veya tüm bir akciğer çıkarılabilir.
3 çeşit ameliyat tekniği bulunur;
Açık cerrahi
Kapalı cerrahi
Robot cerrahisi
Radyoterapi
Radyasyon tedavisi yüksek enerjili X ışınının kanserli hücrelerin yok edilmesi ve tümörün küçültülmesi için kullanılmasıdır.
Kemoterapi
Kemoterapinin ana ilkesi hastanın normal hücrelerine zarar vermeden tümör hücrelerinin büyümesini ve çoğalmasını durdurmaya yöneliktir.
Akciğer Kanserinde Tarama Yapılıyormu?
50 yaş altı kişilerde akciğer kanseri taraması için özellikle başvurulan yöntem akciğer grafisidir.
Günümüzde akciğer kanserleri için bazı ülkelerde önerilen tarama testi bilgisayarlı tomografidir. Bazı ülkelerde kullanılmaya başlanan bu tarama yöntemi ağır sigara içme öyküsü olup (30 paket yılı veya daha fazla), halen içmeye devam eden veya son 15 yıl içerisinde bırakmış, 55-74 yaş arası kişilerde önerilmektedir. Amerika’da yapılan bir çalışmada bu tarama testi ile akciğer kanserinden ölüm olasılığı akciğer grafisi ile takip edilenlere göre %20 azalmıştır.
Akciğer kanserinden Korunmak İçin Neler Yapmalıyız?
Akciğer kanseri önlenebilir bir hastalıktır. Akciğer kanserlerinin en önemli nedeni tütün ve tütün ürünlerinin kullanımıdır. Bu nedenle hastalıktan korunmada en önemli faktör sigaraya başlamanın önlenmesi ve içenlerde bıraktırılmasıdır.
Radyasyon maruziyetine neden olan bilgisayarlı tomografi gibi tetkiklerin zorunlu olmadıkça yapılmaması önerilir.
Bunun yanısıra asbest, radon ve zararlı gaz ve kimyasallara maruziyetin önlenmesi veya azaltılması (maske kullanımı gibi) kanser riskini azaltabilir.
Sigarayı bırakmak akciğer kanseri riskini azaltırmı?
Sigara içimi kesin olarak akciğer kanseri riskini arttırır.
