Panik bozukluğuna ne sebep olur?

Kaygı bozuklukları içerisinde önemli bir yere sahip olan panik bozukluk, ataklarla kendini gösteren, ruhsal ve bedensel belirtileri kısa süre içinde en şiddetli seviyeye ulaşan bir klinik tablodur. Panik bozukluğun temeli, beynin gerçekçi ve yakın bir tehlikeli bir durum yokken savaş veya kaç moduna (yanlış alarm) geçmesidir. Gerçek tehlikenin olduğu durumlarda savaş kaç tepkisi hayatta kalmamızı sağlayan gerekli bir tepkidir.

Panik bozukluğuna ne sebep olur?

 

  Kaygı bozuklukları içerisinde önemli bir yere sahip olan panik bozukluk, ataklarla kendini gösteren, ruhsal ve bedensel belirtileri kısa süre içinde en şiddetli seviyeye ulaşan bir klinik tablodur. Panik bozukluğun temeli, beynin gerçekçi ve yakın bir tehlikeli bir durum yokken savaş veya kaç moduna (yanlış alarm) geçmesidir. Gerçek tehlikenin olduğu durumlarda savaş kaç tepkisi hayatta kalmamızı sağlayan gerekli bir tepkidir.   

Panik bozukluğu yaşayan kişiler, bedenlerindeki zararsız duyumları tehlikeli olarak yorumlar. Bunun üzerine beyin, algılanan tehlikeye yanıt olarak hayatta kalma moduna geçer ve bedende bazı değişimler (çarpıntı, terleme, nefes alamama gibi) olur. Örneğin spor yaparken kalp atışlarının hızlanması, kişinin atak geçirdiğini düşünmesine neden olabilir. Çünkü panik atak esnasında da kalp atışları benzer bir şekilde hızlanmaktadır. ‘Bedenimde bir şeyler ters gidiyor’ gibi düşüncelerin baskın gelmesi ile kaygı giderek yükselir ve pik yapar. Kaygının en üst seviyeye çıktığı birkaç dakikanın ardından, beden yavaş yavaş normale döner. Ancak kişiler bu deneyimi tekrar yaşamaktan kaçınmak için, hayatlarını sekteye uğratmak pahasına daha önce bu deneyimi yaşadıkları durumlardan, kişilerden, eylemlerden uzak durmak, toplu taşıma kullanmamak, evden çıkmamak gibi önlemler alabilirler.

Psikodinamik bakış açısına göre panik ataklar, içsel çatışmaların bedene yansıması olarak görülür. Hayatında etkili olan bazı kişilerle sürdürdüğü ilişkilerde ortaya çıkan çatışmaların, içselleştirilerek iç dünyada tekrar etmesinin sonucu olarak ortaya çıkan bir bedensel semptom olduğu düşünülür. Çoğu zaman ifade edilemeyen ve bastırılan öfke, suçluluk, aşağılanma, yetersizlik, günahkarlık, zayıflık, utanç gibi duygular ile cezalandırılma, rezil olma, küçük düşürülme gibi düşüncelerin beden üzerinden kendini ortaya koyduğu kabul edilir. Dışarıdaki bazı kişilere ve durumlara ilişkin çatışmaları yer değiştirerek kişinin kendi bedenine yönlendirmesi anlamına gelir.

Panik atakların kendileri oldukça yoğun ve travmatik etkiler bırakabilen deneyimlerdir. Panik bozukluk vakalarının geçmiş öykülerine baktığımızda travmatik yaşam olaylarına sahip bireylerde panik bozukluğun olay sonrası ortaya çıkabildiği görülüyor. Travmatik olayların panik bozukluğu yalnızca ortaya çıkışını değil, seyrini, atakların ortaya çıkışını etkilediğini gösteren çalışmalar bulunmaktadır. Çocukluk çağında travmatik yaşantısı olanlarda panik bozukluk daha erken yaşta başlamakta, bu hastalar daha fazla sayıda atak geçirmekte ve daha fazla ek tanı görülmektedir.

Bu makale 13 Ekim 2023 tarihinde güncellendi. 0 kez okundu.

Yazar
Psk. Neslihan Yıldırım

Lise eğitimimi tamamladıktan sonra lisans eğitimimi İstanbul Aydın Üniversitesi Psikoloji Bölümü'nü başarı ile tamamlayarak Psikolog ünvanı aldım.             Lisans eğitimim boyunca Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesinde, Bakırköy Adalet Sarayında, Medicalpark Hastanesinde aynı zamanda çeşitli klinik ve okullarda stajyer Psikolog olarak görev aldım.             Üniversite sürecimde ve mezuniyetimin ardından mesleki eğitim gerektiren sertifika programlarına katılım sağladım. Bunlar; Davranış Araştırmaları Derneği tarafından 100 saat düzenlenen Psikodinamik Psikoterapi Temel ve Uygulayıcı Eğitimi, İstanbul Psikodrama Enstitüsü tarafında düzenlenen Psikodrama Eğitimi, Labirent Psikolojik Danışmanlık tarafından düzenlenen Çocuk Değerlendirme Testleri Eğitimleri ile sertifika alarak uygulayıcı kimliği kazandım.             Eğitiml ...

Etiketler
Kaygı bozukluğu
Psk. Neslihan Yıldırım
Psk. Neslihan Yıldırım
Ankara - Psikoloji
Facebook Twitter Instagram Youtube