Panik Atak Döngüsünü Kırmak: Bilişsel Davranışçı Terapi’nin Gücü
Anksiyete bozukluğu, duruma uygun olmayan zamanlarda meydana gelen asabiyet, tedirginlik ve tetiklenme ile tanımlanabilecek bir duygu durum halidir (Öz,2017). Bireyin kaygıya maruz kaldığı zamanda veya ileri ki dönemlerde ne şekilde maruz kalacağının belirsiz olması ve hatta maruz kalma ihtimali olmayacak sübjektif bir durumla ilgili huzursuzluk ve endişe hissetme hali olarak ifade edilebilir (Şahin, 2019). Anksiyete Bozukluğu, yoğun bir şekilde endişe hali ve korkma hali kriterlerini gösteren, duygusal, bilişsel ve davranışsal problemlerinde olduğu bozukluktur. DSM-5 içeriğine göre anksiyete bozukluğu kategorisinde panik bozukluğu da ele alınmaktadır (Öz, 2017).
Panik atak kavramı artık çoğunlukla birçok insanın duyduğu ve bildiği kavram olmasına rağmen bir yandan da panik atak ile ilgili yeterli bilginin olmadığı bir duygu halidir. Kişi, dışarıdan veya içeriden gelecek olan herhangi bir tehlike arz eden durum mümkün olmadığının bilincinde dahi olsa bedenin adrenalin hormonu salgılayarak bu durumu yineleyici şekilde yaşamış olması panik atak belirtisi şeklinde tanımlanabilir (İskifoğlu,2016). Panik atak, kalp çarpıntısı, vücutta titreme, nefes almakta zorluk, bedende uyuşma veya korkunç durumlar olacakmış hissiyatı veren birden çıkan korku nöbetleri birden çıkan, panik bozukluk, beklenilmeyen panik ataklar yaşama durumu ile meydana gelen bir bozukluktur (Kaya, 2020).
Günümüzde, teknolojinin gelişmesiyle birlikte, bu tür kaygı ve panik bozukluklarının tedavisinde online terapi uygulamaları da önemli bir yer tutmaktadır. İnternet üzerinden sunulan Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) programları, danışanların zaman ve mekân sınırlaması olmaksızın terapiye erişimini kolaylaştırmakta ve etkili destek sağlamaktadır. Online terapi, özellikle panik atak gibi ani ve beklenmedik semptomlar gösteren bireylerin ihtiyaç duydukları anda profesyonel yardım almalarını mümkün kılmaktadır.
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), fikirlerimizin, duygularımızın ve davranışlarımızın belirlediğine dair ifadelerde bulunan yapılandırılmış terapi yöntemidir (Özcan & Çelik, 2017). Bilişsel davranışçı terapi yöntemi, psikoterapi kapsamında tercih edilen yaklaşımlar içinde en çok tercih edilen teknik olarak karşımıza çıkmaktadır (Bengisoy, Özdemir, Erkıvanç, Şahin & İskifoğlu,2019). Yapılan araştırmalara göre, bilişsel davranışçı terapinin panik bozukluk tedavi sürecinde etkili bir teknik olduğunu vurgulanmaktadır. Terapi sürecindeki tedavi ile ilgili süreçler, danışanın beklediği ve sonucunda ulaşmak istediği amaçlar danışanla beraber hazırlanmalıdır.
Panik bozukluk tedavisinde bilişsel davranışçı terapi yöntemine baktığımızda, kişilerde doğru olmayan ve çarpık şekilde oluşan düşünceleri bilişsel davranışçı terapi yöntemiyle değiştirilmesi hedeflenmektedir ve baş etme stratejilerinin artmasında fayda sağlamaktadır. Panik bozukluk tedavisinde düzenli uyku ve egzersizlerin hatta nefes egzersizlerinin de işe yaradığı söylenmektedir. Bilişsel davranışçı terapi bu yönlerden de panik bozukluk teşhisi almış bireylerin iyileşmesine yönelik fayda sağlamaktadır. Derleme çalışmalarında incelenen 9 farklı vakada bilişsel davranışçı terapi şeklinin panik bozukluk için en etkili yöntemlerden olduğu görülmüştür. Bilişsel davranışçı terapi diğer tedavi yöntemlerine göre en hızlı en etkili ve kalıcı bir fayda sağlayan yöntemlerden olduğu düşünülmektedir.
Sonuç olarak, hayatı olumsuz etkileyen psikolojik bir bozukluğa sahip kişilerin mutlaka iyi bir terapist tarafından doğru şekilde tedavi edilmesi gerekmektedir. Online terapi yöntemleri de bu süreçte önemli bir destek sunarak, terapiye erişimi kolaylaştırmakta ve tedavinin sürekliliğini sağlamaktadır.
Kaynakça: https://ispecjournal.org/index.php/ispecijssh/article/view/406/226
Yazarlar: Melike KARABAYIR, Doç. Dr. Meryem KARAAZİZ
