Disleksi (Okuma Güçlüğü):
Okuma bozukluğu tanısı bir çocuğun okuma başarısı zekâsından belirgin olarak yetersizse konur. Bu çocuklar özellikle dil ve sözlü ifade anlamında güçlük çekmektedirler. Bu çocukların işitsel kavrama becerileri zayıftır. Sözcüklerin fonetik ayrımını yapamazlar. Okuma bozukluğu olan çocuklar sözel okumalarında birçok hatalar yaparlar. Hatalar atlamalar, eklemeler ve kelimelerin çarpıtılması ile karşımıza çıkar. Çocuğun okuma hızı yavaş ve okuduğunu anlama zayıftır. Okuma bozukluğu olan birçok çocuk okumaktan ve yazmaktan hoşlanmaz.
Disleksi, Özel Öğrenme Güçlüğü (ÖÖG)‟nün bir çeşidi olmasına rağmen, yaygın olarak Özel Öğrenme Güçlüğü yerine kullanılır. Çünkü Özel Öğrenme Güçlüğü yaşayan bireylerin çoğunda okuma bozukluğu (Disleksi) görülmektedir.
Disgrafi (Yazma Güçlüğü):
Bir kişinin yaşından, zeka kapasitesinden ve eğitim düzeyinden beklenenden daha düşük yazma yeteneğine sahip olma durumudur. Bakarak yazabilmelerine karşın, dikte ederek yazmada zorluk yaşarlar. Heceleme, dil bilgisi ve işaretleme hataları, kötü paragraf düzeni ve çirkin el yazısıdır. Kelime seçimleri hatalı ve uygunsuz, paragrafları düzensiz, hecelemeleri daha zor ve sözcük dağarcığı daha dar olur. Defterlerini biçimsizce kullanırlar. Yazma güçlüğüne sahip kişiler, kalem tutmada zorluk yaşarlar, harfleri atlayarak, yada karıştırarak yazarlar.
Diskalküli (Matematik Güçlüğü):
Matematik bozukluğunda dört yetenek grubunda bozuklukların olduğu belirlenmiştir. Dil yetenekleri (matematik terimlerini anlama ve yazılı problemleri matematik sembollerine çevirme), algısal yetenek (sembolleri tanıma ve anlama ve sayıları kümeleştirme yeteneği), matematik yetenekleri (toplama, çıkarma, çarpma, bölme ve temel işlemlerin sırasını izleme) ve dikkat yetenekleri (rakamları doğru yazma ve işlem sembollerini doğru gözleme).
Dispraksi (Hareket koordinasyon Bozukluğu):
Doğuştan gelen, kişinin motor görevlerini planlama ve işleme kabiliyetini etkileyen bir güçlüktür. Dispraksi kaslarla ilgili bir durum değil bir motor planlama güçlüğüdür. Çocuk ne istediğini anlar ancak kendini istenene uyduramaz.
Genel olarak Dispraksiyi temel ve ince motor becerilerinde koordinasyonu ve hareketi etkileyen güçlük olarak tanımlayabiliriz.
Koordinasyon güçlüğü, sakarlık ile birlikte dil, algı ve düşüncede de kendini gösterir. Dispraksi çocuk ve yetişkinlerde farklı şekilde olabilir.
Dispraksi’ nin 3 tipi vardır:
1- Oral
2- Sözel ( verbal)
3- Motor
Dispraksik çocukta biri ya da bir kaçı görülebilir. Bu bozukluğa sahip çocuklar diğer çocuklar gibi görünür. Bir becerinin yapılması istendiğinde yaşadığı zorluk, sorunun farkına varılmasında ipucu verir. Dispraksinin motor korteksin bölümlerinin olgunlaşamamasından kaynaklandığı düşünülmektedir. Bu bölümler mesajın vücuda tam olarak iletilmesini engeller. Dispraksi nüfusun %10’unu etkiler ve %70’i de erkeklerde görülür.
Dispraksi zekayı etkilemez. Dispraksik çocuk orta ya da orta üstü düzeyde bir zekâya sahiptir.
Davranış ve sosyal becerileri etkileyebilir. Spesifik bir öğrenme güçlüğüdür.
Oral Dispraksi Nedir?
Oral dispraksi, dil/dudak hareketlerini planlama ve oluşturmada örneğin emme, üfleme gibi becerileri yerine getirmedeki güçlüktür.
Bu dolaylı olarak konuşma ve yutma becerilerini de etkiler. Oral dipraksik bir çocuk dondurma yalama gibi becerilerde salyasını tam olarak kontrol edemeyebilir.
Sözel Dispraksi Nedir?
Sözel dispraksi, konuşma seslerini üretmek için gerekli olan hareketlere başlama, sıralama ve programlamada yaşanan bir konuşma bozukluğudur.
Sözel dispraksisi olan bir çocuk; İleri derecede anlaşılmaz bir konuşma sergiler, sözcükleri basitleştirir ( örneğin; araba için ‘aba’gibi ), tutarsız konuşma örüntüleri vardır, sözcük içinde seslerin yerlerini değiştirir (örneğin; “top”—”pot” gibi), sesleri çıkarırken aklı karışabilir ve çıkarmak istediği sesi dil dudak hareketiyle arayarak bulmaya çalışır, ifade edici dilde gecikme yaşayabilir, İletişim becerilerine yardımcı olan karmaşık bir jest sistemi kullanabilir, /Pa-ta-ka/ gibi sesleri ve bu gibi farklı hecelerden oluşan sözcükleri ardışık olarak söylemede güçlük çekebilir.
Motor Dispraksi Nedir?
Motor dispraksi, bireyin bir yönerge üzerine ya da kendi isteğiyle yaşına uygun becerileri koordineli ve rahatça doğru şekilde planlama, sıralama ve yerine getirmede yaşadığı zorluktur.
Motor dispraksisi olan bir çocukta; Yeni becerileri öğrenmede, hareketleri koordine etmede, el yazısında, tutarlı performans göstermede, yaşına uygun becerilerde, öğrendiklerini genellemede, zamanlama ve ritmde, kuralları öğrenmede, öğrenmenin hızında, uzamsal organizasyonda, problem çözmede, uygun ipuçlarını kullanmada, bir beceriyi yerine getirirken ihtiyaç duyulanları analiz etmede zorlukları olabilir.
Dispraksi tanısı konulanlar arasında Harry Potter filmlerinin yıldızı Daniel Radcliffe, model Cara Delevingne ve müzisyen Florence Welch gibi ünlü isimler bulunmaktadır.
