Obezite cerrahisi sonrası vitamin – mineral ihtiyacı - Makale

Beslenme yetersizlikleri, bariatrik cerrahi öncesinin ve sonrasının önemli sorunlarından biridir. Beden Kitle İndeksi 40kg/m² ‘nin üzerinde olan bariatrik cerrahi hastalarında, besin öğeleri yetersizlikleri oldukça yaygın bir durumdur. Bariatrik cerrahi sonrasında ise çok küçük miktarlardaki besin tüketimi, uygulanan beslenmenin kalitesinin düşük olması, değişen metabolizma (sindirim-emilim) ve önerilen beslenme programlarına uymama gibi nedenlerle, bir çok besin öğesi eksikliği ortaya çıkmaktadır.

İnce barsaktan emilim azalmasına bağlı olarak özellikle gastrik bypass ameliyatları sonrası vitamin ve mineral eksikleri tüp mide ameliyatına göre daha yaygın olarak görülmektedir. Yetersizliği en sık görülen vitamin ve mineraller: Tiamin, vitamin B12, vitamin D, demir, kalsiyum, çinko ve bakırdır.

Ameliyat sonrası vitamin- mineral eksikliğini kısa sürede fiziksel bulgulara yansımamaktadır. Bulguların oluşmasını beklemeden eksikliğin tayini için kan değerlerinize ilk olarak birinci ay bakılır, sonra ki dönemlerde üç aylık periyodlarda kan değerlerinizde B12 vitamini, folik asit, demir ve özellikle bayanlarda kalsiyum değerlerinin ölçülmesi gereklidir. Laboratuvar verilerine göre herhangi bir vitamin ve mineral eksikliği durumunda ek olarak vitamin ve mineral takviyesi kullanmanız doktorunuz ya da diyetisyeniniz tarafından önerilebilir.

Besin eksikliğine bağlı oluşan komplikasyonlardan en önemlilerinden biri olan saç kaybını önlemek için demir ve çinko gibi mineralleri de içeren bir multivitamin, ilk yıl günlük olarak alınmalıdır. İlk ay daha çok şurup formda tercih edilen vitaminler, ameliyattan dört hafta sonra çiğnenebilir veya hap şeklinde kullanılabilir. Sleeve gastrektomi sonrası vitamin ve mineral takviyesi ilk 12 ay süresince önerilir. Birinci yıldan sonra gerek duyulmadığı takdirde kullanımları bırakılır. Ancak 12. aydan sonra bayanlarda % 15-20 oranında B12 vitamini, demir ve kalsiyum takviyesi gerekebilir.

Vitamin İlaçlarını Kullanılırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

İlaçaların birbirleriyle olan etkileşimlerini ve oluşturacakları bulantı hissini engellemek için özellikle sabahları aç karnına içiğimiz mide koruyucunun ardından yemek yedikten yarım saat sonra tamamıyla boş olmayan bir mideye alınması gerekir.

Kalsiyum ve demir haplarının birlikte alınması Ca- Fe ‘in emiliminde engellemelere neden olur. Emilimin tamamlanması için yaklaşık 3-4 saat ara ile alınmaları gerekir.

Özellikle demir ilacıyla birlikte ya da ilacı içtiğinizin hemen ardından çay, kahve gibi içeceklerin emilimi engellleyeceği için içilmemesi gerekir. Çay, kahvede bulunan tanen demir ile bağlanarak demir emilimini azaltıcı etki gösterir.

Demir ilacının Ca içeriği yüksek olan süt ürünleri (süt, yoğurt, ayran, kefir, vs.) ile beraber tüketilmemesi gerekir.

İlaçların düzenli olarak ve zamanında kullanılması için gerekirse telefonunuzda hatırlatmalar kısmanda bir planlama yapılabilir.

Obezite cerrahisi sonrasında hastaların temel amacının sadece hızlı bir kilo kaybı değil, sağlık sınırları içerisinde her hangi bir vitamin ve mineral eksikliği olmadan bu süreci tamamlamalrı olmalıdır. Hastaların beslenmelerine ekstra özen göstermeleri gerekmektedir. Belirlenen periyodlarda kontrollerin yaptırılması ve herhangi bir eksiklik durumunda önerilen dozlarda vitamin ve mineral takviyelerini düzenli kullanmaları gerekmektedir.

Diyetisyen Hüsniye Rakipoğlu Odabaş