Menopozda ne yapmalı?
Menopoz doğurganlığın bitiği, hormon yapımının sona erdiği, adetlerin kesildiği kadın için kritik bir dönemdir. Menopoz yaşı, genel olarak 45–55 yaşları arasında olmakla birlikte dünyada ortalama 51 dir. Ülkemiz kadınları ortalama 47 yaşında menopoza girmektedir. Kadınlar günümüzde yaşamlarının büyük bir bölümünü menopoz sonrası dönemde geçirmektedirler. Kadınlar için menopoz sonrası yaşam sürecinin uzaması nedeniyle bu dönemin sağlık sorunları daha önemli hale gelmiştir.
Menopozda düzenli yapılması gereken sağlık kontrolleri ve testler
1- Menopoza geçiş dönemi olan 45-55 yaşları arasında düzenli jinekolojik muayeneler yapılmalıdır. Bu muayenelerde smear alınması (servikal sitoloji) ve vajinal yolla ultrason yapılması gerekmektedir. Ultrasonda menopoz sonrası dönemdeki kadınlarda rahim iç zarı (endometrium) kalınlığının 5 mm’nin altında, yumurtalıkların boyutunun normalden küçük (1-2 cm boyutlarında) olmasına bakılmalıdır. Bu incelemenin menopozun ilk beş yılında 6 ayda bir, sonra yılda bir yapılması önerilmektedir.
2- Kan sayımı, açlık kan şekeri, açlık insülin düzeyi, şeker yükleme testi, kolesterol ve trigliserit düzeyleri, böbrek ve karaciğer fonksiyon testleri, tiroid hormon testleri ve idrar tetkiki kadının taşıdığı risk faktörlerine göre belirli arlıklarla yapılmalıdır.
3- Kan basıncı ölçümü ve kalp hastalığı riskleri için düzenli kardiyolojik sağlık kontrolleri yapılmalıdır.
4- Kemik erimesinin varlığını araştırmak için menopozun başlangıcında bir kez ve daha sonraki yıllarda riskli kişilerde yılda bir, risk yoksa 3 yılda bir kemik mineral dansitometrisi yapılmalıdır.
5- Düzenli meme muayenesi kadının kendisi tarafından ve hekim tarafından 6 ayda bir yapılmalıdır. İlave risk faktörü (ailede meme kanseri öyküsü) yok ise yılda bir mamografi ve meme ultrasonu menopoz sonrası dönemlerde yapılması gerekmektedir.
Sağlıklı bir menopozun ipuçları
1- Bedensel etkinliği arttırmak için her gün veya en azından haftada birkaç gün en az 30 dakika orta düzeyde egzersiz yapılmalı.
2- Kafein, şeker, tuz ve alkol tüketiminin azaltılmalı veya engellenmeli.
3- Sigara içilmemeli.
4- Yağdan fakir, yeterli ve dengeli beslenmeye özen gösterilmeli, yeterli miktarda kalsiyum ve D vitamini içeren gıdalar tüketilmeli.
5- Düzenli ve yeterli uyku uyunmalı, uykusuz kalınmamalı.
Sağlıklı menopoz dönemi dileğiyle..