Lösemi, kan kanseri ya da ilik kanseri olarak bilinen bir hastalıktır. Blast adı verilen olgunlaşmamış ilik hücrelerin çoğalarak normal ilik hücrelerinin yerini alması ile meydana gelen bir hastalıktır. Bir başka deyişle kemik iliğinde kan yapımından sorumlu hücrelerin kanserleşmesidir. Kanserleşen ilik hücreleri sağlıklı kan üretmedikleri gibi, iliği istila etmek suretiyle sağlıklı kan üretebilecek hücrelere de yer bırakmazlar. Hastalardaki klinik bulgular da sağlıklı kan hücrelerinin azalmasına bağlı olarak gelişir. Örneğin; kan pıhtılaşmasında rol oynayan trombositlerin (plateletler) azalmasına bağlı kanamalar, vücudumuzun savunma sisteminde rol oynayan lökositlerin azalmasına bağlı olarak ateş, kolay ve sık enfeksiyon gelişimi olur. Kırmızı kan hücrelerinin azalmasına bağlı olarak da anemi ve anemiye bağlı bulgular yani, halsizlik, çabuk yorulma, çarpıntı, nefes darlığı gibi bulgular gelişir. Ancak lösemi hastalarında bu bulguların hepsi olabileceği gibi sinsi bir şekilde gelişip bulgu da vermeden karşımıza çıkabilmektedir.
Lösemiler akut ve kronik olmak üzere 2 guruba ayrılırlar. Akut ve kronik lösemiler de kendi içerisinde alt tiplere ayrılmaktadır(AML, ALL, KML, KLL gibi).
Akut Lösemiler
Akut lösemide, anormal hücrelerde sürekli bir artış yaşanmaktadır ve normal kan hücrelerinden daha fazla hale gelmektedirler. Bu anormal hücreler diğer organlara da yayılabilir ve organların fonksiyonlarını bozabilirler. Akut lösemilerin sınıflandırılması temel olarak blastik hücrelerin tiplerine bakılarak yapılır.
Akut Lenfoid Lösemi (ALL) : Çocukluk çağında daha sık görülen ALL, yetişkinler de daha nadirdir. Normalde lenfosit adı verilen olgun kan hücresi tipine dönüşmesi gereken lenfoblast isimli olgunlaşmamış kan hücrelerin kontrolsüz biçimde artması ile karakterizedir.
Akut Myeloid Lösemi (AML) : Yetişkin yaş grubunda ALL’ ye göre daha sık görülür.
Kronik Lösemiler
Kronik lösemi, görünüşte olgun hücreler olup da normal olgun kan hücrelerinin yaptıkları normal fonksiyonları yapamayan kan hücrelerinin aşırı üretimi ile karakterizedir. Kronik lösemiler genelde daha yavaş ilerler. Temel olarak iki alt grubu vardır:
Kronik Lenfoid Lösemi (KLL) : Olgun görünüşe sahip lenfosit dediğimiz hücrelerin aşırı üretimi ile kendini gösterir. Ancak bu anormal hücreler normal lenfositler gibi vücudumuzu enfeksiyonlara karşı koruyamazlar. KLL de, kanser hücreleri kemik iliğinde, kanda ve lenf bezlerinde bulunurlar ve lenf düğümlerinde şişmeler meydana gelir. KLL 30 yaşın altında nadiren görülür, görülme sıklığı yaşla birlikte artar ve en sık olarak 60-70 yaş arasında gözlenir.
Kronik Myeloid Lösemi (KML) : Bu lösemi, olgun görünüşlü myeloid hücrelerin (beyaz kan hücreleri gibi) aşırı üretimi ile kendini gösterir. Olgunlaşmasını tamamlamamış kemik iliği hücrelerinin kan dolaşımına geçmesi ile hastaların kanında lökosit sayısının aşırı artılı ile karakterizedir. Sıklıkla Philadelphia kromozomu denilen kromozom anomalisi bu hastalığın ortaya çıkmasına neden olur.
