Gününüzde pek çok kişi enerjik olmak ve hastalıklara karşı bağışıklığını güçlü tutmak için besin takviyesi kullanıyor. Genellikle yararlı ve gerekli olduğu düşünülen bu ürünlerin gelişigüzel tüketildiğinde bazı yan etkilere neden olabileceğini belirten İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Khatıra Abbasova, konuyla ilgili şu bilgileri paylaştı:
VİTAMİN VE MİNERALLERİN ÖNEMİ
Vücudun düzgün ve verimli çalışabilmesi için vitamin ve mineralleri eksiksiz alması gerekir. Pek çok kişi, stresli yaşam, yeterince sağlıklı beslenememek gibi pek çok nedenden dolayı vitamin ve mineralleri yeterli miktarda alamıyor. Bu nedenle de gıda takviyelerine ihtiyaç duyuyor. Bu takviyeler; günlük yaşamda metabolizmanın daha dinamik olması için, vücuda dışarıdan verilen destek ve tamamlayıcı gıda olarak düşünülüyor. Ancak gıda takviyesi kullanımı bireye yönelik bir uygulamadır. Eksiklikler, kişinin sağlık durumuna, yaşına ve vücudunun ihtiyacına göre laboratuvarda yapılan testler yoluyla belirlenmelidir. Doktor tarafından da sağlık sorunlarının giderilmesine yönelik uygun dozlarda destek tedavisi verilmelidir. Gıda takviyeleri vitamin, mineral, protein ve amino asit, esansiyel yağlar, bitkisel ekstralar ve enzimlerin yüksek miktarda hap, şurup veya şase formundaki versiyonlarıdır. Sunulan besin öğelerinin çoğu, günlük diyette doğal olarak bulunmaktadır. Yani mümkün olduğunca doğal yoldan alınmalıdır.
EN ÇOK TÜKETİLEN VİTAMİN DESTEKLERİ
Son yıllarda gıda takviyeleri yaygın bir şekilde kullanılıyor. Günlük yaşamda en çok tüketilen vitaminler ve fazla dozlarının vücuda zararları şunlardır:
C VİTAMİNİ
C vitamini insan vücudunun en çok ihtiyaç duyduğu vitaminlerden biridir. Bağışıklık sistemini güçlendirir, enfeksiyonlardan korur, folik asit ve demir emilimini kolaylaştırarak kansızlık gelişimini önler, kolajen üretimini kolaylaştırarak ciltle bağ dokusuna esneklik ve güç kazandırır. C vitamini içeren gıdalar portakal, mandalina, greyfurt, limon; maydanoz, kabak, karnabahar, domates, ıspanak, yeşil biber; kuşburnu, frenk üzümü, çilek ve misket limonudur. Çok yüksek dozlarda C vitamin desteği alınması ishal, alerjik deri bulguları, reflü ve böbrek taşı gibi sorunlar doğurur.
D VİTAMİNİ
En iyi kaynağı güneş olan D vitamini kalsiyum ve fosfor emilimini hızlandırarak kemiklerin güçlenmesine yardımcı olur; kasları kuvvetlendirir, meme ve kolon kanseri riskini azaltır, kan basıncını düşürür, bağışıklık sistemini güçlendirip kalp hastalıklarını önler. D vitaminin en çok bulunduğu besinler; balık yağı, balık, karaciğer, yumurta sarısı, süt ve süt ürünleridir. Yetersiz güneşlenme ve doğal besinlerde az miktarda D vitamini bulunması D vitamini eksikliğinin sık görülme sebeplerindendir. Fazla miktarda D vitamini ise kanda kalsiyum seviyesinin yükselmesine, doku ve eklem kireçlenmelerine, şiddetli mide ağrısına, böbrek taşı oluşumuna, hipertansiyona ve zehirlenmeye neden olabilir.
EN ÇOK TÜKETİLEN MİNERAL DESTEKLERİ
En yaygın tüketilen minerallerin faydaları ve fazla dozlarının vücuda zararları ise şöyle:
KALSİYUM
İnsanlar dahil tüm canlı organizmaların ihtiyaç duyduğu bir mineraldir. Kemik sağlığı için hayati önem taşır. Yoğurt yumurta, süt, sardalya, somon balığı, peynir, brokoli ve baklagilde bulunur. Menopoz dönemindeki kadınların mutlaka kalsiyum desteği alması gerekir. Günde bin 500 mg'dan fazla dozda kalsiyum almak mide ağrısına, böbrek taşlarına neden olabilir. Kanda kalsiyum yüksekliği ise kalbin daha sık ve kontrolsüz kasılmasına, bu durum da ritim bozukluğuna ve kalp yetmezliğine yol açabilir.
MAGNEZYUM
Kas ve kemik sağlığını korumak ve kan basıncının normal seyrini sürdürmesini sağlamak için önemli bir mineraldir. Magnezyum bulunan besinler; bitter çikolata, avokado, muz, baklagiller, kuruyemişler gibi besinlerde bulunmaktadır. Kontrolsüz kullanımı ciddi sorunlara sebebiyet verebilir. Mide bulantısı, kusma, ishal, baş dönmesi, bayılma, yavaşlayan kalp atışları, kaslarda oluşan spazmlar, düşük tansiyon, ani kalp durması gibi ciddi sorunlar görülebilir.
ÇİNKO
Kronik hastalıklara yakalanma riskini azaltır, bağışıklığı güçlendirir, yaşa bağlı hastalık riskini azaltır, yara iyileşmesini hızlandırır, cilt problemlerini önler, saç dökülmesine karşı savaşır ve bağışıklık sistemini güçlendirir. Çinko susam, yumurta, patates, kırmızı et, kabuklu deniz ürünleri ve yeşil yapraklı sebzelerde bulunur. Fazla miktarda çinko takviyesi kullanan bireylerde çinko toksisitesi denilen çinko fazlalığı meydana gelebilir. Kas krampları, bağışıklığın azalması, kusma, ateş, mide bulantısı, ishal ve baş ağrısı gibi yan etkileri görülebilir.
