Kocaman aileleri biraraya getiren , elbirliğiyle hazırlanan birbirinden lezzetli sofralar ve kötü duyguların kurban edildiği, küslerin barıştığı sevgi ve huzur kokularına et kokularının karıştığı bayramımızdır Kurban bayramı.
Fakat bu huzurumuz; ağrıyan mideler, yükselen tansiyon, kan kolestrol ve glukoz değerleri, hazımsızlık şikayetleri, bayramda aldığımız kiloları nasıl vericez telaşeleri gibi durumlarda kaçabilmektedir. Bu gibi durumlarla karşılaşmamak için yapmamız gereken şey aslında çok basit: PORSİYON KONTROLÜNÜ ELDEN BIRAKMADAN SAĞLIKLI VE LEZZETLİ SOFRALARI TERCİH ETMEK..
Kırmızı et ölçülü yendiği sürece iyi bir protein, demir ve B vitaminleri kaynağıdır. Fakat doymuş yağ ve kolesterolce zengindirler. Yağlı kısımları ayrılmış bile olsa 100 gr etin yaklaşık olarak 20 gramı görünmez yağlardan oluşmaktadır. Bu nedenle eti pişirirken yağlı öğünler hazırlamaktan kaçınmalı, özellikle de iç yağlar lezzet vermek amacıyla kullanılmamalıdır. Ayrıca etlerden daha yağlı olan sakatat tüketimine de dikkat edilmelidir.
Kırmızı et C ve E vitaminlerini içermezler. Öğünlerimizde tüketeceğimiz yağsız ve bol limonlu salatalar, hem porsiyonumuzu küçülterek daha az kalori almamızı hem de içeriğindeki C vitamini sayesinde etteki demir emilimini artırmamızı sağlayacaktır. C vitaminini taze sıkılmış meyve sularıyla da alabiliriz fakat bunların şeker içeriğinin çok yüksek olduğu unutulmamalıdır. Bununla birlikte yemek sonrasında yapılan çay keyiflerini yemek yedikten en az 45 dakika sonraya bırakmalıyız. Çünkü çayda bulunan tanenler etteki demir emilimini azaltmaktadır.
Bayram sabahı kurbanın kesilmesi telaşıyla kahvaltılar atlanabilmektedir ya da tam tersi çok yoğun olabilmektedir. Güne zinde başlayabilme ve diğer öğüne kadar çok acıkarak fazla yememizi engelleyebilmek adına hafif de olsa bir kahvaltı yapılmalıdır ve yağlı-şekerli hamur işlerinden uzak durulmalıdır. Bireye göre farklılıklar göstermekle birlikte 1-2 dilim ekmek + 1-2 dilim peynir ve söğüş sebzelerle ya da 1 su bardağı süt-yoğurtla hazırlanan meyveli yulaflı karışımlarla hafif, sağlıklı ve pratik bir kahvaltı yapılabilir.
Etler sindirimi zor olan besinlerdendir ve kesim günü etlerde ölüm katılığı meydana gelmektedir , bu durum da etin pişmesini ve sindirilmesini daha da zorlaştırmaktadır. Bu durumda özellikle sindirim sistemi problemleri yaşayan kişilerin en azından et kesildikten 24 saat sonra eti tüketmeleri gerekmektedir.
Etin sindirimini kolaylaştırmak için baharatlardan yararlanılabilir. Bunun için kekik, pulbiber, kimyon, biberiye, zencefil, zerdeçal,sarımsak ve köri tercih edilebilir.
2-3 litre kadar su içmeyi her zaman olduğu gibi ihmal etmemek gerekmektedir. Su tüketimimizi farkında olmadan azaltan fazla çay, kahve, asitli içecekler, meyve suları ve alkolden uzak durulmalıdır.
Etin yanında beyaz ekmek, pirinç, makarna yerine bulgur, esmek pirinç, tahıllı ekmekler ya da kinoalı – karabuğdaylı salata tercih edilebilir. Böylelikle hem iştah kontrolüyle birlikte kalori alımızını dengelemiş olursunuz hem de lif alımınızı artırarak metabolizmanızı hızlandırmış olursunuz.
Gün içerisinde kalsiyum ihtiyacımız için süt ürünleri ihmal edilmemelidir. Özellikle ara öğünlerde tercih ederek hem ara öğünlerini atlamanıza hem de kalsiyum alımınızın yetersiz olmasına engel olabilirsiniz.
Yüksek ısıda, uzun süre ve kızartılarak hazırlanan etler kanserojen maddelerin oluşumuna sebep olacağı gibi etin lezzetinde de azalmaya yol açabilmektedir. Bu nedenle orta ateşte, fırında, ızgarada ya da haşlama şeklinde kendi yağında pişen etler daha lezzetli ve sağlıklı olacaktır. Ayrıca mangal yapılacaksa etlerle ateş arası mesafe 15 cm olmalıdır. Böylelikle etin vitamin ve mineral kaybını, kanser oluşum riskini azaltırken etin dışını yakmadan, iç kısımlarının da daha kolay pişmesini sağlayacaksınız.
Etlerinizi hazırlarken sebze ve et için kullanılan doğrama tahtası ayrı olmalıdır. Çünkü, çiğ et kesilen tahtada oluşan bakteriler aynı kesme tahtasında kesilen sebzelere de geçerek çapraz bulaşma gerçekleşmektedir.
Etlerin tamamının kısa sürede tüketilmesi mümkün olmadığı için sağlıklı depolama kurallarına dikkat edilmelidir. Etler büyük parçalar halinde değil de kıyma ya da kuşbaşı halinde tek pişirimlik olarak buzdolabı poşetlerinde ya da yağlı kağıtlara sarılarak buzdolabının buzluk kısmında (-2 derecede 3-5 gün) veya derin dondurucuda (-18 derecede 3-6ay) saklanmalıdır.
Ayrıca saklanan etlerin çözdürülme işlemine de dikkat edilmelidir. Çünkü etler potansiyel risk taşıyan gruptadırlar ve yanlış çözdürülmeleriyle etlerde birçok mikroorganizma üremeyebilmektedir. Bu nedenle oda ısısında ve kalorifer üzerinde çözmeye çalışmak ve çözünen etin tekrardan dondurucuya konulması gibi durumlar ciddi risk taşıyabilmektedir. Yapmamız gereken ise önceden tek pişirimlik ayarlanan etlerimizi dondurucudan alarak buzdolabı kısmında çözdürmek ve çözününce hemen pişirmektir.
Bayramların vazgeçilmez tatlarından olan tatlıların , bayram sonrası yağlanan bedenlerimiz sebebiyle ağzımızın tadını kaçırabileceğini unutmadan hareket etmeliyiz. Yağlı şerbetli tatlılar yerine sütlü tatlılar, ortalama 40 gram kadar bitter çikolata , meyveler ya da sıcak günlerimizi serinletecek olan dondurmalar tercih edilebilir.
Fiziksel aktivite yapmayı ihmal etmemek gerekmektedir. 40-45 dakika açık hava yürüyüşü tercih edebilirsiniz.
Sağlıklı, mutlu bayramlar dilerim..
