Haşimato Hastalığı Nedir?
Haşimato Hastalığı Nedir?
Haşimato tiroiditi, bağışıklık sisteminin tiroid bezini yabancı bir doku olarak algılaması
sonucu tiroid hücrelerine karşı antikorlar üretmesiyle oluşur.
Bu süreçte anti-TPO ve anti-tiroglobulin antikorları tiroid dokusunda iltihaba neden olur.
Zamanla tiroid hücreleri hasar görür, fibrozis gelişir ve tiroid hormon üretimi azalır.
Sonuç olarak, vücudun metabolik hızı düşer ve birçok sistem etkilenir. Bazı hastalarda
tiroid bezi büyüyerek guatr oluşabilir, bazılarında ise atrofi görülebilir. Haşimato genellikle
diğer otoimmün hastalıklarla birlikte seyreder, bu nedenle düzenli takip çok önemlidir.
Haşimato Hastalığının Nedenleri ve Risk Faktörleri
Hastalığın gelişiminde genetik yatkınlık ve çevresel faktörlerin etkileşimi rol oynar.
Genetik faktörler:
Aile öyküsü bulunan kişilerde risk 8–10 kat artar.
HLA-DR3, HLA-DR4 ve CTLA-4 gen varyantları hastalık eğilimini artırır.
Kadınlarda görülme oranının yüksek olması, genetik ve hormonal etkileşimi destekler.
Çevresel faktörler:
Aşırı iyot alımı
Viral enfeksiyonlar (özellikle Epstein–Barr virüsü)
Selenium eksikliği
Stres
Sigara kullanımı
Bazı ilaçlar (interferon, amiodaron)
Ayrıca gebelik sonrası dönem (postpartum) ve radyasyona maruz kalmak da riski artırabilir.
Haşimato Hastalığının Belirtileri
Belirtiler genellikle tiroid hormonlarının azalmasıyla ilişkilidir ve kişiden kişiye farklılık
gösterebilir.
Genel belirtiler:
Sürekli yorgunluk, halsizlik
Soğuğa karşı hassasiyet
Nedensiz kilo artışı
Kas ve eklem ağrıları
Kalp atım hızında azalma
Cilt ve dış görünüm:
Cilt kuruluğu, solukluk, kalınlaşma
Yüzde ve özellikle göz çevresinde şişlik
Kaşlarda seyrelme
Sindirim sistemi:
Kabızlık
Karın şişliği
İştah azalmasına rağmen kilo verememe
Nörolojik ve psikolojik etkiler:
Konsantrasyon güçlüğü
Hafıza zayıflığı
Depresif ruh hali
Uyku bozuklukları
Ses kısıklığı
Tanı ve Tedavi Süreci
Haşimato tanısı, endokrinoloji uzmanı tarafından yapılan değerlendirme ile konur.
Tanıda aşağıdaki testler yol göstericidir:
TSH yüksekliği (genellikle >4.5 mIU/L)
Serbest T4 düşüklüğü
Anti-TPO ve Anti-tiroglobulin antikor pozitifliği
Tiroid ultrasonografisinde heterojen yapı
Tedavi:
Haşimato tiroiditinde temel tedavi, tiroid hormon replasmanıdır.
Levotiroksin sodyum genellikle sabah aç karnına alınır.
Doz ayarlamaları 6–8 haftalık aralıklarla TSH kontrolü yapılarak düzenlenir.
Hipotiroidi gelişmeyen hastalarda ise düzenli takip yeterlidir.
Haşimato Hastalarında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Tiroid fonksiyon testlerini düzenli yaptırın.
Günlük iyot alımını dengeleyin; aşırı iyot alımı hastalığı kötüleştirebilir.
Stresi yönetmek ve yeterli uyku almak, bağışıklık dengesi açısından önemlidir.
Bazı hastalarda glutensiz beslenme belirtileri hafifletebilir.
D vitamini ve selenyum düzeylerinin değerlendirilmesi faydalı olabilir.
Tiroid nodülü veya guatr varlığında ultrason takibini aksatmayın.
Haşimato hastalığı tamamen iyileştirilebilen bir durum olmasa da, erken tanı ve düzenli
tedavi ile yaşam kalitesi korunabilir.
Uygun medikal tedavi, sağlıklı beslenme, stres yönetimi ve düzenli kontroller; hem
semptomların hafiflemesini hem de metabolik dengenin sürdürülmesini sağlar.
