KRONİK YARA
KRONİK veya İYİLEŞMEYEN YARA nedir?
Yara kişinin kendi vücudu ile ilgili veya dışarıdan kaynaklanan bir soruna bağlı olarak gelişen doku bütünlüğünün ve işlevinin bozulmasıdır. Yara iyileşmesi doku bütünlüğünün ve işlevinin tekrar kazanılmasıdır. Bu tamir her zaman tam olarak gerçekleşmez. Yara iyileşmesi birbiri içine geçmiş, ardışık basamaklar şeklinde gerçekleşen karmaşık bir süreçtir. Bu sürecin herhangi bir aşamasında takılı kalmış yaralara kronik veya iyileşmeyen yara denir. Genelde 6-8 hafta geçmesine rağmen iyileşmeyen veya 4 hafta sonunda hiç iyileşme belirtisi göstermeyen yaralar kronik yara olarak adlandırılmaktadırlar.
KRONİK YARA SEBEPLERİ
1. Şeker yarası (diyabetik ayak yarası)
2. Yatak yaraları (bası yarası/ülseri)
3. Atar damar tıkanıklıklarına bağlı yaralar
4. Toplar damar bozukluğuna bağlı yaralar (varise bağlı yaralar)
5. Piyoderma gangrenosum
6. Romatolojik hastalıklara bağlı yaralar
7. Kanserlere bağlı yaralar
8. Cerrahi operasyon veya kaza sonrası iyileşmeyen yaralar
YARA İYİLEŞMESİNİ GECİKTİREN SEBEPLER
1. Yetersiz kan dolaşımı
2. Enfeksiyon
3. Yaranın bası altında kalan bir vücut bölgesinde olması
4. Diyabet (şeker hastalığı)
5. Obesite (şişmanlık)
6. Beslenme bozukluğu
7. İleri yaş
8. Sigara
9. Kanser
10. Kemoterapi ve radyoterapi
11. Steroid kullanımı
12. Bağışıklık sistemini baskılayan ilaç kullanmak
13. Anemi (kansızlık)
14. Lenfödem
15. Vaskülitler
16. Gut
17. Kan hastalıkları
KRONİK YARA TEDAVİSİ ve MODERN YARA BAKIM ÜRÜNLERİ
Kronik yaraların tedavisinde en önemli husus yaraya yol açan sebeplerin tespit edilip, mümkünse ortadan kaldırılması ve vücudun yara iyileştirme mekanizmalarının çalışması için uygun ortamın sağlanmasıdır. Bir yaranın iyileşebilmesi için yaranın olduğu vücut bölgesinde dolaşım problemi olmamalı, bol miktarda temiz kan akımı olmalı, yaranın akıntısının ortadan kaldırılması veya azaltılması, yaradaki enfeksiyonun giderilmesi, yaranın bası alıyorsa (üzerine yatılıyorsa, basılıyorsa veya ayakkabı gibi herhangi bir nesne tarafından basıya uğruyorsa) basının ortadan kaldırılması, yaranın içinde bulunan ölü doku ve yabancı cisimlerin temizlenmesi gerekmektedir. Kronik yaralar geleneksel tedavi yöntemleri ile tedavi edilebilinirler. Fakat bu tedavi süresini uzatabilir veya zorlaştırabilir. Günümüzde kullanılan modern yara bakım ürünleri yara iyileşme sürecinde rol alan eksiklikleri gidermekte ve yaranın takıldığı iyileşme aşamasını düzelterek iyileştirmeyi hızlandırmaktadır. Bu ürünlerin büyük kısmı iyileşmeye yardımcı araç ve gereçlerdir. Bu ürünler yaraya ihtiyacı olan ortamı sağlayarak yaranın daha kısa sürede ve en az kozmetik kayıp ile iyileşmesini sağlarlar. Bu ürünler, yaranın iyileşmesi için nemli ortam sağlarken, enfeksiyonu önleyip tedavi eder, akıntıyı kontrol eder, yaradan kaynaklanan kokuyu ve ağrıyı azaltırlar. Pansuman sıklığını azalttıkları gibi, hasta tarafından günlük hayatında kabul edilebilinir estetik görünüm ve işlevselliği sağlarlar. İlk bakışta birim maliyetleri yüksek gibi görünse de, enfeksiyon gelişimini azaltarak ve yara iyileşme süresini kısaltarak toplamda tedavi maliyetini azaltmaktadırlar.