İlişkilerde Eleştiri ve Yakınma Farkı

Bu makalede, romantik ilişkilerde sıkça karıştırılan eleştiri ve yakınma arasındaki farktan bahsedilmiştir. Partnerler arasındaki iletişimde bu iki tutumun ilişki dinamiklerini nasıl etkilediği açıklanmış; eleştirinin ilişkide savunma ve uzaklaşmaya yol açtığı, yakınmanın ise anlayış ve çözüm için bir kapı araladığı vurgulanmıştır. Ayrıca, eleştiriyi sağlıklı bir biçimde yakınmaya dönüştürmenin yollarına örneklerle yer verilmiştir.

Romantik ilişkilerde çatışmaların kaçınılmaz olduğu bilinen bir gerçektir. Ancak bu çatışmaların ilişkide nasıl yaşandığı, iletişim biçiminin niteliğine bağlıdır. Bazı çiftler duygularını paylaşarak yakınlaşırken, bazıları aynı konularda tekrar eden tartışmalarla uzaklaşır. Bu farkın temelinde çoğu zaman eleştiri ile yakınma arasındaki ince ama belirleyici ayrım yer alır.

🔹 Yakınma nedir?

Yakınma, partnerin belirli bir davranışından veya durumdan duyulan rahatsızlığın ifade edilmesidir.

Somut bir olaya odaklanır.
Kişiliğe değil davranışa yöneliktir.
Çözüm arayışı taşır.

Yakınma, “ben dili” kullanılarak ifade edilir. Kişi karşısındakini suçlamadan, yaşadığı duyguyu ve ihtiyacını dile getirir.

Örnek:

“Beni aramadığında endişeleniyorum, haber vermeni isterdim.”
“Yemeğe geç kaldığında plan yapmakta zorlanıyorum, daha erken haber verebilir misin?”

Bu tür ifadeler, ilişkiyi savunma moduna sokmadan duygu paylaşımına zemin hazırlar. Partner davranışını değiştirme eğiliminde olur, çünkü eleştirildiğini değil, anlaşılmak isteyen birini duymuştur.

🔹 Eleştiri nedir?

Eleştiri ise partnerin davranışını değil, kişiliğini hedef alır.

Genelleme, yargılama ve suçlama içerir.
“Sen zaten hep böylesin” gibi kalıplarla başlar.
Karşı tarafta savunma, kırgınlık veya karşı saldırı yaratır.

Örnek:

“Sen zaten hiçbir zaman beni aramazsın.”
“Ne kadar umursamazsın, hep böyle davranıyorsun.”

Eleştiri, partnerin karakterine saldırı olarak algılanır. Bu noktadan sonra iletişim yerini savunmaya, hatta duygusal uzaklaşmaya bırakır. Süreç uzadığında ilişkinin duygusal iklimi olumsuzlaşır; saygı, güven ve bağlılık duygusu zedelenir.

🔹 Eleştiriyi yakınmaya dönüştürmek

Sağlıklı iletişim, eleştiriyi yakınmaya dönüştürme becerisiyle başlar. Bu, duyguyu suçlama yerine ben diliyle ifade etmek anlamına gelir.

Eleştiri	Yakınma
“Hiç beni dinlemiyorsun.”	“Konuşurken sözüm kesildiğinde kendimi duyulmuyor gibi hissediyorum.”
“Hep geç kalıyorsun, saygısızsın.”	“Buluşmalara geç kalındığında kendimi ikinci planda hissediyorum.”

Küçük farklar gibi görünse de bu dil değişikliği, ilişkinin duygusal atmosferini kökten etkiler. Eleştirinin hakim olduğu ilişkilerde çiftler zamanla geri çekilir, yakınlığın yerini gerginlik alır. Yakınmanın hâkim olduğu ilişkilerde ise taraflar sorunlarını konuşabilir, empati kurabilir ve birlikte çözüm üretebilirler.

🔹 Sonuç

Eleştiri ve yakınma arasındaki fark, ilişkilerin sağlıklı ilerlemesinde belirleyici bir rol oynar.
Eleştiri, partneri savunmaya iterken; yakınma, diyalog ve değişim için alan açar.
Çiftler, rahatsızlıklarını ifade ederken karşı tarafın kişiliğini değil davranışını hedef almayı ve duygularını ben diliyle anlatmayı öğrendiklerinde, ilişkide anlayış ve güven yeniden güçlenir.

Etiketler

ilişkilerde eleştiri ilişkilerde yakınma çift terapisi ilişki problemleri sağlıklı iletişim eleştiriyi yakınmaya dönüştürmek ilişki psikolojisi iletişim becerileri duygusal uzaklaşma ben dili empati kurmak partnerle iletişim ilişki çatışmaları ilişki danı

Yazar Hakkında

Uzm. Psk. Emir Keteci

Psikoloji

1992 Bursa doğumlu olan Klinik Psikolog Emir Keteci lise öğrenimini Turhan Tayan Anadolu Lisesinde tamamladı. Ardından Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Psikoloji bölümünden mezun oldu. Lisans stajını Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Erişkin Psikiyatri Anabilim Dalında tamamladı. Burada bulunduğu süre zarfında tüm poliklinik, yataklı servis ve elektro konvülsif terapi uygulamalarına katıldı. Lisans mezuniyetinden sonra Bursa’da bir özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinde psikolog unvanıyla özel eğitim gereksinimli çocuklarla çalıştı. Ardından Üsküdar Üniversitesinde Klinik Psikoloji Yüksek Lisans eğitimine başladı. Yüksek Lisans eğitimi süresince yaklaşık 1.5 yıl boyunca NP Feneryolu Tıp Merkezinde Psikolog olarak süpervizör denetiminde psikoterapi uygulamalarında bulundu. Bu süre zarfında Prof. Dr. Hakan TÜRKÇAPAR’dan ”Bilişsel Davranışçı Psikoterapi” eğitimleri, CETAD’dan Cinsellik ve Cinsel İşlev Bozuklukları Temel Eğitimi aldı. Dr. Nevin DÖLEK tarafından verilen ”Yas Danışmanlığı” eğitimini tamamladı. ‘’İntihar Yönelimli Hastalarla Çalışma’’ eğitimini ise Uzm. Dr. İmbat TAŞKIN’dan aldı. Asena Yurtsever’den EMDR Terapisi Eğitimi tamamladı. Yüksek Lisans sonrası çocuk ve ergen psikolojisi alanında eğitimler almaya başladı. Mehmet Teber tarafından verilen ‘’Çocuk Merkezli Oyun Terapisi’’, ‘’Çocuk ve Ergende Cinsel Kimlik ve Eşcinsellik’’ ve ‘’Çocuk Psikolojisi’’ eğitimlerini ve oyun terapisi süpervizyon sürecini tamamladı. Askerliğini yedek subay olarak psikolog göreviyle Jandarma İstihbarat Okul Komutanlığında tamamladı. Burada askeri öğrencilere yönelik psikolojik danışmanlık faaliyetlerini yürüttü, subay-astsubay mülakatlarında psikolog göreviyle mülakat komisyon üyeliği yaptı ve bazı akademik çalışmalara katıldı.

Devamı...