Hba1c nedir diyabet açısından önemi?

HbA1c Nedir? HbA1c, kanda bulunan hemoglobin adlı proteinin, glikoz (şeker) ile bağlanmış hâlidir. Kanda ne kadar çok şeker varsa, hemoglobine bağlanan şeker miktarı da o kadar artar. Kırmızı kan hücreleri yaklaşık 120 gün yaşadığı için HbA1c değeri, son 2–3 aylık kan şekeri ortalamasını yansıtır. HbA1c Değerleri Ne Anlama Gelir? Genel kabul gören aralıklar şöyledir: %5.7 altı: Normal %5.7 – %6.4: Prediyabet (gizli şeker) %6.5 ve üzeri: Diyabet

HbA1c Nedir? Nasıl Düşer? Diyabet Açısından Önemi

HbA1c, halk arasında “3 aylık şeker ortalaması” olarak bilinir. Diyabet tanı ve takibinde en güvenilir göstergelerden biridir. Bu yazıda HbA1c’nin ne olduğunu, neden önemli olduğunu ve nasıl düşürülebileceğini sade ve anlaşılır bir dille ele alacağız

HbA1c Nedir?

HbA1c, kanda bulunan hemoglobin adlı proteinin, glikoz (şeker) ile bağlanmış hâlidir. Kanda ne kadar çok şeker varsa, hemoglobine bağlanan şeker miktarı da o kadar artar.
Kırmızı kan hücreleri yaklaşık 120 gün yaşadığı için HbA1c değeri, son 2–3 aylık kan şekeri ortalamasını yansıtır.

HbA1c Değerleri Ne Anlama Gelir?

Genel kabul gören aralıklar şöyledir:

%5.7 altı: Normal
%5.7 – %6.4: Prediyabet (gizli şeker)
%6.5 ve üzeri: Diyabet

Diyabeti olan bireylerde çoğu zaman hedef HbA1c %7’nin altında tutulmaya çalışılır. Ancak hedef değer; yaşa, eşlik eden hastalıklara ve doktor değerlendirmesine göre değişebilir.

HbA1c Neden Önemlidir?

HbA1c sadece “şeker yüksek mi?” sorusunu değil, uzun vadede vücuda verdiği etkiyi de gösterir.

Yüksek HbA1c’nin uzun süre devam etmesi:

Kalp ve damar hastalıkları
Böbrek yetmezliği
Göz (retinopati) problemleri
Sinir hasarı (nöropati)

gibi diyabet komplikasyonlarının riskini ciddi şekilde artırır.

HbA1c Nasıl Düşer?

HbA1c’yi düşürmek, günlük kan şekerini dengelemekle mümkündür. İşte temel yollar:

1. Dengeli ve Doğru Beslenme

Beyaz ekmek, şekerli içecekler, tatlılar yerine tam tahıllar, sebzeler ve sağlıklı yağlar tercih edilmeli
Karbonhidrat miktarı ve dağılımı gün içine dengeli yayılmalı
Porsiyon kontrolü çok önemlidir

2. Düzenli Fiziksel Aktivite

Haftada en az 150 dakika orta düzey egzersiz (tempolu yürüyüş gibi)
Egzersiz, hücrelerin insülini daha iyi kullanmasını sağlar

3. İlaç ve/veya İnsülin Tedavisine Uyum

Doktorun verdiği tedavi planına düzenli uymak
Kendi kendine doz değiştirmemek

4. Kan Şekeri Takibi

Evde yapılan ölçümler, hangi besinlerin veya alışkanlıkların şekeri yükselttiğini görmeye yardımcı olur

5. Uyku ve Stres Yönetimi

Yetersiz uyku ve kronik stres, kan şekerini yükseltebilir
Düzenli uyku ve stres azaltıcı teknikler (nefes, meditasyon) faydalıdır

HbA1c Ne Kadar Sürede Düşer?

HbA1c anlık değil, zamanla düşer. Yapılan olumlu değişikliklerin etkisi genellikle 6–12 hafta içinde test sonuçlarına yansımaya başlar. Bu nedenle sabır ve süreklilik çok önemlidir.

Sonuç

HbA1c, diyabetin kontrol altında olup olmadığını gösteren en kritik göstergelerden biridir. Sadece bir sayı değil, uzun vadeli sağlığın aynasıdır. Sağlıklı beslenme, düzenli hareket ve doğru tedavi ile HbA1c düşürülebilir ve diyabetin yol açabileceği ciddi komplikasyonların önüne geçilebilir.

Unutmayın: En doğru hedef HbA1c değeri ve tedavi planı için mutlaka doktorunuza danışın.

Yazar Hakkında

Dyt. Zeynep Şahin

Diyetisyen

Diyetisyen Zeynep Şahin, özellikle Tip 1 Diyabet alanında uzmanlaşmış bir beslenme ve diyet uzmanıdır. Kendisinin de Tip 1 diyabet hastası olması, danışanlarıyla empati kurabilmesini ve kişisel deneyimlerini bilimsel yaklaşımla birleştirerek özgün bir danışmanlık sunmasını sağlamaktadır.

Lisans eğitimini Acıbadem Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü’nde tamamlayan Şahin, stajlarını Acıbadem Hastaneleri başta olmak üzere çeşitli sağlık kurumlarında gerçekleştirmiştir. Ayrıca Marmara Üniversitesi Çocuk Endokrinoloji bölümünde diyabetli çocuklarla çalışmış ve yüksek lisans tezini Tip 1 diyabet üzerine yazmıştır.

Uzmanlık alanları:
• Tip 1 ve Tip 2 diyabet beslenmesi
• Karbonhidrat sayımı eğitimi
• Kronik hastalıklarda beslenme (Haşimato, insülin direnci, PCOS, kanser vb.)
• Çocuk ve ergen beslenmesi
• Emzirme dönemi beslenmesi
• Kilo kontrolü (zayıflama & kilo alma)

Diyetisyen Zeynep Şahin, danışanlarına hem Ataşehir’deki ofisinde yüz yüze, hem de online olarak hizmet vermektedir. Güler yüzü, kişiye özel planlama anlayışı ve hem akademik hem de kişisel tecrübesiyle özellikle diyabetli bireylerin yaşam kalitesini artırmak için çalışmaktadır.