Deri kanserlerinin önlenebilen risk faktörlerinin başında korunmasız güneş maruziyeti gelir. Özellikle çocukluk ve ergenlik dönemindeki güneş yanıkları, ileride gelişebilecek deri kanserleri açısından çok risklidir. Deri yaşlanması, lekeler ve deri kanseri gibi pek çok hastalık yazın yapılan hatalar nedeniyle olabiliyor. Güneşin zararlı ultraviyole ışınlarından korunarak güneşten doğru bir şekilde yararlanmak önemlidir.
Güneşten korunmada özellikle güneş ışıklarının en dik olduğu saatler olan 10:00-14:00 saatleri arasında güneşten kaçınmaya özen göstermeliyiz. Dışarıda olduğumuz saatlerde de daima gölgede durmak tercih edilmelidir. Yalnızca açık ve güneşli havalarda değil, bulutlu ve kapalı günlerde de ultraviyole(UV) ışınlarının %80’i dünya yüzeyine ulaşır. Normal pencere camının UVB’yi geçirmediği, ancak UVA ışınlarının geçmesine engel olmadığı unutulmamalıdır.
Güneş ışınları UVA ve UVB ışınlarından oluşmaktadır. Her iki UV ışını da derimizin DNA’sında kırılmalar yaparak deri kanseri oluşumunu tetiklemekte ve deri yaşlanmasını hızlandırmaktadır. UVA ışınları, her mevsim yeryüzüne ulaşan ve bronzlaşmamızı sağlayan ışınlardır. UVB ışınları ise özellikle yaz mevsiminde daha şiddetli ortaya çıkan ve deride kızarıklık ile yanık oluşumundan sorumlu olan ışınlardır. Güneş koruyucu krem tercih ederken, kremin hem UVB hem de UVA ışınlarından koruyan özellikte olmasına özen göstermeliyiz.
Güneş koruyucu SPF adlı koruma faktör değeri çok önemlidir. SPF 15 derimizi güneş ışınlarında %93 oranında korurken, SPF 30 %97 oranında, SPF 50 ise %98 oranında korumaktadır. Güneş koruyucu kremlerin içinde en az SPF 15 koruma faktörü olmasına özen göstermeliyiz.
Güneş koruyucular etkinlik olarak iki çeşittir: Fiziksel koruyucular ve kimyasal koruyucular. Fiziksel koruyucular içinde titanyum dioksit ve çinko oksit vardır. Bu maddeler UV ışınlarını yansıtarak derinin korunmasını sağlarlar. Kimyasal koruyucularda ise çeşitli organik kimyasal maddeler vardır. Bu koruyucular UV ışınlarını emerek derinin korunmasını sağlarlar. Allerjik bünyesi olanlar, bebek ve çocuklarda fiziksel koruyucular tercih edilmelidir.
Güneşten koruyucu kullanımının D vitamini sentezine engel olacağı korkusu hastaların güneş korunmasından kaçınmalarına neden olmuştur. Oysa, sadece yüz ve el sırtlarının güneşe günde 10-20 dakikalık maruziyeti, düzenli güneş koruyucu kullanılsa dahi en yüksek vitamin D üretimini sağlar.
Güneş koruyucu kremleri tercih ederken, deri tipimize en uygun olan kremi seçmeliyiz. Özellikle yağlı cildi olanlar akışkan sıvı formlarda ya da jel formundaki güneş koruyucuları, kuru cildi olanlar ise krem formundaki güneş koruyucuları tercih etmelidir. Aksi takdirde, yağlı cildi olanlarda sivilce artışı, kuru cildi olanlarda ise kuruluk artışı gelişebilir. Deride lekeleri olanlar güneş koruyucu krem seçerken kapatıcı formu olan kremleri tercih edebilirler. Bu sayede hem güneş koruyucu kremin koruyucu etkisinden faydalanabilirken, hem de deride oluşan lekelerin görünmesinin önüne geçebilirler.
Güneş koruyucu kremin doğru kullanılması çok önemlidir: güneş koruyucu krem güneşe çıkmadan en az 15 dakika kadar önce sürülmelidir. Eğer sonrasında hep güneşli ortamda bulunulacaksa, 2 saatte bir krem tekrar sürülmelidir. Deniz kenarındayken; her deniz ya da havuza girip çıktıktan sonra güneş koruyucu krem tekrar sürülmelidir. Güneş koruyucu kurulandıktan sonra, ıslak olmayan deriye sürülmelidir.
Eğer derimize kullandığımız herhangi bir tedavi kremi ya da nemlendirici krem varsa, öncelikle bu kremleri sürmeliyiz. Güneş koruyucu kremimiz ise en son dışarı çıkmadan 15 dakika önce diğer kremlerle arasında en az 5 dakika beklenerek sürülmelidir.
Güneş koruyucu ürünleri paketi açmamışsanız 3 yıl içinde tüketilmelisiniz. Uygun koşullarda sakladığınız krem veya losyonları açtıysanız en geç bir sonraki yıl tüketmeliyiz. Ayrıca ısıyla ürünlerin etkileri azalacağı için ürünleri arabada veya güneş altındaki plaj çantasında tutmamalıyız.
