Grip, domuz gribi ve grip aşısı

Grip, domuz gribi ve grip aşısı

-İnfluenza viruslarının yol açtığı, akut üst solunum yolu enfeksiyonu semptomları ile başlayan bir hastalıktır. 

-Hastalığa grip adı da verilmekle birlikte, diğer virusların yaptığı üst solunum yolu enfeksiyonlarına da toplumda grip denilmektedir.

-Bu durum hastalığın diğer üst solunum yolu enfeksiyonları ile karıştırılmasına neden olmaktadır

-Grip, Galya'da yerleşmiş Frankların konuştukları dilde "yakalanmak" anlamına gelen "Gripan"dan köken alır. Gribin diğer bir ismi influenzadır.

-Influenza, İtalyanca bir kelime olan influentia difreddo 'dan gelir.Bu sözcük astroloji kökenli olup, yıldızlardan geldiği varsayılan gizli bir kuvvet veya yıldızlardan akan eter tabiatında, insanların iş ve hareketlerine etki eden bir sıvı anlamına gelir.

-Ayrıca 1889 – 1892 pandemisinde tuttuğu şahısları son derece bitkin hale getirdiğinden Anadolu'da bu hastalığa paçavra hastalığı denilmiştir. Gribin tarihi insanlık tarihi kadar eskidir.

-M.Ö 415 senesinde Sicilya'da Atina orduları arasında bir grip epidemisinin olduğu Hipokrat tarafından kaydedilmiştir.

DOMUZ GRİBİ

l      Domuz gribi (influenza A virusu H1N1),

–        İnsan

–        Kuş ve

–        Domuz influenza A viruslarının genetik yapılarının birleşmesi ile oluşmuştur.

l      Genelde klinik semptomlar mevsimsel influenzayla benzerlik gösterir.

l      Ancak klinik tablo hiç belirti vermeyeceği gibi ölümle sonuçlanan ciddi zattüreye de neden olabilir.

Domuz gribinin belirtileri, insanlarda görülen grip belirtilerine benzerdir.

l      Ateş

l      Öksürük

l      Boğaz ağrısı

l      Yaygın vücut ağrısı

l      Baş ağrısı

l      Üşüme

l      Yorgunluk

l      Bazı kişilerde kusma ve ishal de görülebilmektedir.

Kişi hastalık başlangıcından 1 gün öncesi ve 7 gün sonrasına kadar bulaştırıcıdır. Tedavi daha çok şikayetlerin giderilmesine yönelik olarak düzenlenir. Antiviral tedavide önerilmektedir.

GRİP AŞISI

   Neden aşı olmalıyız?

•         Gribin yayılımını engellemek,

•         Pandemik gribin ağır seyretme ihtimali olan risk gruplarını hastalıktan korumak, hastalığın şiddetini ve ölümleri engellemek.

•         Toplumda verilmesi gereken zorunlu hizmetlerin kesintisiz sürdürülmesini sağlamak amacıyla pandemik aşı uygulanmaktadır.

  Kimler aşılanmalıdır?

•         Hacı adayları

•         Sağlık çalışanları

•         Gebeler ile doğum veya düşük yapmış ilk 15 gündeki kadınlar

•         6-59 ay çocuklar

•         Diyabet, kronik akciğer hastalığı, bağışıklık sisteminin baskılandığı durumlar gibi kronik hastalık nedeniyle risk taşıyan 5-64 yaş grubu kişiler.

•         Okul öncesi, ilk ve orta öğretim ve üniversite öğrencileri

•         65 yaş üstü kronik hastalığı olanlar

•         Silahlı kuvvetler mensupları

•         Kolluk kuvvetleri (Emniyet, Jandarma)

•         5-24 yaş arası geri kalan tüm nüfus

Dünyada kaç tip aşı vardır?

Dünyada  halen üç tip aşı üretilmektedir

•         İnaktif adjuvanlı

•         İnaktif adjuvansız

•         Canlı attenue (hastalık yapıcı etkisi zayıflatılmış) sprey aşı

Ülkemizde, Bilim Kurulumuzun aldığı karar gereğince; gebeler hariç tüm hedef gruplara adjuvanlı aşı uygulanacaktır.

Adjuvan nedir?

•          Aşıların içine bağışıklık sisteminin verdiği yanıtı arttırmak için eklenen yardımcı maddelerdir. Bir doz aşıdaki virüs içeriğinin 2-8 kat azalmasını sağlamaktadır. 80 yıldan bu yana bir çok aşıda kullanılmaktadır.

•         Grip aşısı Adjuvan olarak skualen içerir.

•          Skualen İnsanlarda, hayvanlarda ve bitkilerde bulunan doğal bir maddedir

•         Balık yağında, zeytin yağında, kozmetiklerde ve bazı reçetesiz satılan ilaçlarda bulunur.

•         Aşı üretiminde kullanılan skualen köpek balıklarından elde edilmektedir.

Aşının koruyuculuğu nezaman başlar?

•         Aşıdan 8-10 gün sonra koruyuculuk başlamaktadır.2 hafta sonra tam koruma sağlanmış olur.

Aşı nasıl uygulanır?

•         10 yaş ve üzerindeki kişilere tek doz olarak uygulanacaktır.

•         6 ay ve altındaki bebeklere aşı uygulanmaz.

•         Emzirme döneminde aşı yapılabilir.

Gebelikte aşı nasıl uygulanır?

•         Hayvanlar üzerinde, gerek canlı, gerekse adjuvanlı veya adjuvansız aşılar ile yapılan çalışmalarda gebelik, bebeğin anne karnındaki gelişimi, doğum ya da doğum sonrası gelişimi üzerine doğrudan ya da dolaylı zararlı bir etkiye ilişkin kanıt saptanmamıştır.

•         Dünya Sağlık Örgütü’nün aşı konusundaki Uzmanlar Komitesi pandemik A (H1N1) 2009 aşılarının gebelerde uygulanabileceğine ilişkin bir karar alınmıştır.

•         Aşı 20. haftadan ileri gebeliklerde güvenilirdir. 20. haftadan erken gebeliklerde de herhangi bir istenmeyen etki tespit edilmemiştir.

•         20. haftadan önceki gebeliklerde ise kişinin yazılı onamı ile aşının uygulanır.

•         Gebeler için adjuvansız aşı temin edilmesi öngörülmüştür. Gebelere adjuvansız aşı uygulamasına Aralık 2009 başlanmıştır.

Aşı kimlere uygulanmaz?

•         Daha önce aşı yapıldı ise ve alerji geliştiyse,      

•         Yumurtaya karşı alerjiniz var ise aşı uygulanmaz.

•         Yüksek ateşiniz var ise aşının ertelenmesi gerekir.

Aşının beklenen en sık yan etkileri nelerdir?

•         Aşı uygulanan bölgede kızarıklık, şişlik, ağrı,morluk vücut kırıklığı, yorgunluk, baş ağrısı, terleme, titreme, kas ağrısıdır.Ancak bu yan etkiler genellikle aşıdan sonraki birkaç günde içerisinde kendiliğinden düzelir.

 

 

 

Bu makale 6 Mart 2019 tarihinde güncellendi. 0 kez okundu.

Yazar
Uzm. Dr. Rezan Harman

Etiketler
İnfluenza
Uzm. Dr. Rezan Harman
Uzm. Dr. Rezan Harman
Mersin - Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji
Facebook Twitter Instagram Youtube