Gözlük verme bir satranç oyununa benzer. Her hamlenin ileride neler doğuracağını 20 sene sonraya kadar tahmin etmelisiniz.
Usta kim? Bir satranç oyunu gibi göz numarasının geleceğini belirleyebilen… Oyuncunun hareketlerini tahmin edip önlem alabilen…
Usta acemi ise: Acemi usta fişi tamir eder. Ama fişi prize sokunca elektrik sistemini tümden mahvedebilir. Gözlük verme bir sanat. Bu sanatta acemilik kişiyi az görmeye ve ömür boyu gözlüğe mahkûm eder. Dikkat acemi sağlamı bozar.
Satranç veya dama oyunu gibi: Hangi hamlelerle oyunu kazanırsınız, oynayacağınız taş size ne kazandırır ne kaybettirir. Astigmat, miyop, hipermetrop ve miks astigmata göre farklı yaklaşımlar gerekmektedir. Yaptığınız her hamle çok önemlidir.
Satranç veya damada hedefi nedir ki? Oyuna hâkim olmak, rakibinizin aklından geçeni bilmek, rakibinizi istediğiniz alana yönlendirmek, önünü kesmek, hamlesini etkisiz hale getirmektir.
Astigmat tedavisinde aynı ruh: Astigmatsız görme mutluluktur, çünkü gözlük yeterli görmeyi sağlamaz.
*Göz doktoru astigmatın seyrini 24 yaşına kadar tahmin etmelidir. Yani artışı, azalışı, artıdan eksiye geçişi bilmelidir.
*Yaşa, şaşılığa, göz tembelliğine ve gereksinime göre artıdan eksiye eksiden artıya 90 derece zıt eksen vererek sağlamayı bilmelidir.
*Mutlaka ekseni gözlük çerçevesinde hastaya döndürerek reçete vermelidir. Hasta farklı eksende daha net görebilir.
*Astigmat egzersizle düzelir, tabii ki yaş önemlidir. Olay egzersizleri öğret, hasta sahibi yaptırsın değil. Belli sürelerde egzersiz şeması göndererek tedaviyi yakından izlemek gerekir.
Göz numarasını seyrini tahmin edebilmek önemli: Tedavinin can noktasıdır. 24 yaşında göz numarası ne olacağını tahmin edip tedaviyi ona göre planlamak gerekmektedir.
Göz numarasını yönetmek: Bu bir deneyim işidir. Göz doktorunuza 24 yaşında göz numarası ne olacak derseniz size cevap veremeyecektir. Deneyimi hekim göz numarasını kontrolü altına alabilir.
Yaşa göre farklı uygulamalar zorunludur: Göz doktoru hipermetrop’ un 7 yaşa kadar arttığının, 7-10 yaş civarı sabit kaldığının, 10 yaşından sonra azaldığının hesabı içinde olmalıdır. Miyop’ un da 7 yaş civarı başladığını ve 24 yaşına kadar ilerlediğini hesaba katmalıdır. Uygulamaları ile gözlük numarasını küçük düzeyde tutmalı, ilerletmemeli, daha az numara ile görmeyi sağlamalıdır.
Gözlük gözü tembelleştirir: Yükü gözlük alırsa fonksiyonlar giderek zayıflar. Doktor gözlüğü verirken bunun önlemini de almalıdır. Bu göz numarası verilirken fonksiyonların işler durumda tutulması ile sağlanır. Göz tembelleşmişse asla kapatmamalı, iki gözü açık göz tembelliği tedavisini seçmelisiniz.
Bağımlı yapmamak, bağımlılıktan kurtarmak: Gözlük bağımlılık yapar. Gözlük göz fonksiyonlarını üstlenir. Fonksiyonları canlı tutarak bağımlılığın önüne geçilebilir. Doktor tedavide buna dikkat etmelidir.
Kas hareketlerinin kontrolü: Gözlük numarası kasları kontrol eder. Onları yormamak göz doktorunun elindedir. Hatalı gözlük ile kasları kasmak, fazla çalıştırmak, az çalıştırarak şaşılığa neden olmak riski vardır.
Uyum ve odaklama: Gözlük numarası iki göz fonksiyonunda da önemlidir. Gözü yorarsınız, hastanın başını ağrıtırsınız, ömür boyu gözlüğe mahküm edersiniz, gözleri tembelleştirirsiniz…
Konverjans yetmezliği: Hatalı uygulama gözlerin bakılan noktada toplanmasını dolayısı ile netliği bozar. Gözler çabuk yorulur. Baş ağrısı satır atlama ortaya çıkar.
Miyop (Eksi) gözlük: Ailede yüksek miyop varsa, dayılar, halalar, teyzeler araştırılarak, 2-3 derecelik bir miyop varsa miyop tedavisine de başlanmalıdır. Miyop çıkmamalı, çıkmışsa ilerlememeli, göz fonksiyonları geliştirilerek daha küçük numara ile görme sağlanmalıdır.
Hipermetrop (Artı) gözlük: Hipermetrop yakını görmemezliktir, gözlüğün sferik kısmı yakını göstermez, astigmat kısmı hem uzakta ve hem de yakında yamuk gösterir.
*Riskleri azaltmak: 12 yaş altı şaşılık ve göz tembelliği riski vardır, tedavide hızlı ve etkili olmak zorundasınız. Tedaviniz şaşılığın ve göz tembelliğinin önünü kesmelidir.
*Şaşılık: Şaşılık varsa şaşılığa özel uygulamalar yapılır.
*Dışa şaşılıkta sferik kısmını düşük tutulur.
*İçe şaşılıkta hipermetrop numarası ilaçlı ölçümün biraz altı verilmelidir. (Bu ülkede tam verilir ve sağlam göz dışa kayar.)
*Artı camda bağımlılık: Gözlük baskısı ile şaşılığı düzeltmek gözlüğe bağımlılık yapar. Burada ilaçlı muayenesinin tamamı gözlük olarak verilir. Bu deneyimsiz hekimin yöntemidir. Gözlük camını düşük gözlük camına egzersiz eklenerek göz fonksiyonlarını canlı tutulur. Böylece hastada gözlük bağımlılığının önüne geçilir.
Miks gözlük (Hem artı hem eksi): Burada en önemli sorun göz tembelliğidir. Hasta hem uzağı hem de yakını net görmemektedir. Okul öncesi bebeğin yakını ve uzağı net görme zahmetine girmemesi gözü tembelleştirir.
*Okul başlayınca yakın önemli! Çocuk yakını çok kullanır. Şaşılık oluşmaması için artıya ağırlık verilmelidir. Şaşılık riski geçince uzağa
*Giderek uzak ve yakın dengesi sağlanmalıdır.
*40 yaşında yakın görmemezlik başlayacaktır. Önceleri artı ağırlıklı gözlük verilmesi yakında gözlüğe bağımlılığı artırır. Sonradan yakın artırılmalıdır.
Bu satrancın sonunda ŞAH demek için
*Oyunun sonunu tahmin ederek her hamlenin neler sağlayacağını bilmelisiniz. Gözlük için bu durum 24 yaşına kadar değişimi tahmin ederek önlemler almak demektir.
*Kaleyi, atı, veziri bırakın bir piyonu bile kaybetmemelisiniz.
Gözlükte olay numara ilerlememeli, düşük numara ile görmeli, göz tembelleşmemeli, gözlüksüz görme sağlanabilmeli, astigmat giderilmeli, tüm fonksiyonlar çalışır durumda olmalı…
Zor ama zevkli oyuna hoş geldiniz. Zor dediysek işi bilmeyenler için zor.
Dr. Selim Hüsrevoğlu
