Hamile kadınların çoğunda, genellikle de ilk üç ay da sabah bulantısı ortaya çıkar. Bu son derece yaygın bir durumdur. Yükselen hormon değerleri, tansiyonda dalgalanmalar ve karbonhidrat metabolizmasındaki değişiklikler sabah bulantısının olası nedenleridir. Kilo kaybı gibi, normal olarak kabul edilenden daha şiddetli belirtilere yol açan sabah bulantıları ise ‘hiperemezis gravidarum‘ olarak adlandırılır.
Özellikle gebeliğin ilk 3 aylık döneminde hamile kadınların neredeyse yarısı belli bir ölçüde sabah bulantılarını yaşar. Başlıca belirtiler bulantı ve kusmadır. Sabah bulantısı tipik olarak en şiddetli sabah saatlerinde ortaya çıkar ve bu nedenle yabancı dillerde genel olarak ‘sabah hastalığı‘ adıyla anılır. Öte yandan genel olarak ‘sabah bulantısı’ olarak sözü edilen bulantı, günün herhangi bir saatinde, sabah ya da akşam ortaya çıkabilir.
Gebelikte Bulantı Ne Zaman Başlar, Ne kadar Sürer?
Gebelikte bulantılar genellikle hamileliğin 6. haftasında başlar, 9. hafta yakınlarında şiddetlenir ve genellikle 3. aydan sonra / 14 ila 16. haftalar arasında sonlanır. Bulantı bir kez başladığında 1 ila 4 saat arasında bir süre devam edebilir.
Gebelikte 20. haftaya dek hatta belki de tüm hamilelik boyunca bulantı şikayeti devam eden kadınlar da vardır ancak neyse ki bu tip durumlar nadir görülür. Özellikle erken dönemde doktora başvurulursa bulantıların beklenenden daha uzun süre devam etmesinin önüne geçilebilir.
Hamileliğin 9. haftasından sonra ilk kez bulantı ve kusma ortaya çıkmış, baş ağrısı, ateş veya ağrı benzeri şikayetler görülmeye başlamışsa doktora başvurulması gerekir. Bu belirtiler normal gebelik bulantılarından başka bir probleme işaret ediyor olabilir.
Bazı kadınlar kusmanın doğacak bebeğe zarar vereceğinden endişe ederler. Kusma ve öğürme karın kaslarını gerebilir, bölgesel ağrı ve acıya neden olabilir. Ancak kusma sırasında yaşanan bu tip fiziksel belirtilerin bebeğe bir zararı olmayacaktır. Cenin, su kesesi (amniyon sıvısı) içinde mükemmel bir biçimde koruma altındadır.
Yapılan bazı çalışmalar, normal kabul edilen şiddetteki bulantıların, düşük yapma riskinin azaldığı anlamına geldiğini göstermiştir. Ancak vücudun susuz kalmasına ve kilo kaybına neden olan şiddetli bulantılar bebeğin yeterince beslenememesine neden olarak düşük kiloda doğmasına yol açabilir.
Eğer bir türlü sonu gelmeyen bulantı ve kusma şikayet iniz varsa doktorunuzla konuyu mutlaka görüşmelisiniz.
Gebelikte Bulantı İçin Neler Yapılabilir?
Doktorunuz hamile olduğunuzun farkında olarak, durumunuza uygun bir ilaç vermediği sürece, kendi kendinize ilaç almamalısınız.
Yatmadan önce ya da sabah kalktığınızda, birkaç parça kraker, sade kızarmış ekmek ya da sade bisküvi yiyebilirsiniz.
Midenizi bulandıracağından şüphelendiğiniz hiçbir şeyi yemeyin. Genel olarak karbonhidratlı yiyecekler daha az dokunur. Ancak makarna, pilav, ekmek tarzı bu karbonhidratlar az yağlı olmalıdır.
Sıcaktan çok soğuk yemeklere yönelebilirsiniz. Sıcak yemekler daha çok koku yayar ve bu kokular da midenizi kaldırabilir.
Düzenli olarak küçük öğünler yiyin, boş mide bulantıyı tetikler.
Yemeklerden sonra uzanmayın.
Yemek yapmak ya da yiyecek hazırlamak bulantıyı tetikleyebilir. Bir süre yemek yapmaya ara verebilirsiniz.
Olabildiğince sıvı almaya çalışın. Suyu bir kerede çok miktarda değil de, gün içerisinde sık sık ve yudum yudum için.
Karnınıza baskı yapmayacak şekilde bol giysiler giyin.
Hareket halinde olmak bulantıyı arttırabilir. Mümkün olduğunca dinlenin.
Dikkatinizi bulantıdan uzak tutmaya çalışın. Düşündükçe bulantı tetiklenebilir.
Ne Zaman Doktora Görünmeli?
Aşağıdaki belirtiler ortaya çıktığı takdirde hamile bir kadın vakit geçirmeden doktora başvurmalıdır. Bu belirtiler şiddetli bulantı ve sık kusma sonucu su kaybı ve benzeri nedenlerle doktor müdahalesi gerektiğine, yani hiperemezis gravidaruma işaret ediyor olabilir:
Yemek yemeyi ve sıvı almayı engelleyecek şekilde gün boyu süren bulantılar
Gün içerisinde 3-4 kez kusma ve midede hiçbir şeyin tutulamaması
Kahverengimsi renkte ya da kanlı kusmuk
Kilo kaybı
Bayılma ya da baş dönmesi
Kafa karışıklığı
İdrara az çıkma
Nabız artışı
Tekrarlı baş ağrıları
Hoş olmayan ağız ya da vücut kokusu
Aşırı halsizlik
