Ergenlik yıllarında ebeveynlik etmek için ipuçları

Ergenlik yıllarını anlamak

Ergenlik yıllarında ebeveynlik etmek için ipuçları

Ergenlik Yıllarında Ebeveynlik Etmek için İpuçları

Bu yıllarda yolunuzu bulmak için bir yol haritası mı arıyorsunuz? İşte bazı ipuçları:

Kendinizi Eğitin

Ergenlerle ilgili kitaplar okuyun. Kendi ergenlik yıllarınızı düşünün. Akneyle mücadele ettiğiniz günleri ya da erken veya geç gelişimden duyduğunuz utancı hatırlayın. Normalde çok neşeli olan çocuğunuzda ruh hali değişimleri olmasına ve bir birey olarak olgunlaşırken daha fazla çatışmaya girmesine hazırlıklı olun. Nelerle karşılaşacağını bilen ebeveynler bununla daha iyi baş edebilirler. Ne kadar çok şey bilirseniz, kendinizi o kadar iyi hazırlarsınız.

Kendinizi Çocuğun Yerine Koyun

Biraz endişeli ve utangaç hissetmenin normal olduğunu ve bir an yetişkin gibi hissederken başka bir an çocuk gibi hissetmenin sorun olmadığını çocuğunuzun anlamasına yardımcı olarak onunla empati kurun.

Ne Konuda Mücadele Edeceğinizi Seçin

Çocuklar saçlarını boyamak, siyah oje sürmek ya da acayip kıyafetler giymek istiyorsa karşı çıkmadan önce iki kez düşünün. Gençler ebeveynlerini şoka uğratmak ister bu yüzden geçici ve zararsız bir şeyi yapmalarına izin vermek çok daha iyidir. İtirazlarınızı gerçekten önemli olan şeyler, tütün, uyuşturucular ve alkol gibi şeyler ya da görünüşlerini kalıcı olarak etkileyecek şeyler için kullanın.

Genç çocuğunuzun neden belirli bir biçimde giyinmek ya da görünmek istediğini sorun ve nasıl hissettiğini anlamaya çalışın. Ayrıca farklı görünürse başkalarının onu nasıl algılayacağını konuşmak da isteyebilirsiniz, çocuğunuzun dışarıdan nasıl görüleceğini anlamasına yardımcı olun.

Beklentiler Kurun

Ergenler, ebeveynlerinin kendilerine yüklediği beklentiler konusunda mutsuz görünüyor olabilirler. Yine de genellikle ebeveynlerinin iyi notlar, kabul edilebilir davranışlar ve evin kurallarına bağlı olmak gibi belirli şeyleri bekleyecek kadar onları umursadığını bilmeye ihtiyaçları vardır. Eğer ebeveynlerin makul beklentileri varsa çocukların bunları karşılamaya çalışması olasıdır. Makul beklentiler olmadan çocuğunuzun onu umursamadığınızı hissetmesi mümkündür.

Çocuğunuzu Bilgilendirin ve Kendiniz de Bilgilenin

Ergenlik yılları genellikle deneme yanılma zamanlarıdır ve bazen bu denemeler risk içeren davranışları da içerebilir. Cinsellik, uyuşturucu, alkol ya da tütün kullanımı gibi konuları konuşmaktan kaçınmayın. Zor konuları çocuklarla bunlara maruz kalmadan önce açıkça konuşmak, zamanı geldiğinde sorumluluk duygusuyla hareket etme olasılıklarını artıracaktır. Ailenizin değerlerini genç çocuğunuzla paylaşın ve neyin doğru ve yanlış olduğu konusundaki inançlarınız ile bunların nedenlerini açıklayın.

Çocuğunuzun arkadaşlarını ve arkadaşlarının ebeveynlerini tanıyın. Ebeveynler arasında düzenli ilteşim aynı yaş grubundaki tüm gençler için güvenli bir çevre yaratma konusunda büyük yol kat etmeye yarayabilir. Ebeveynler çocuklara izlendiklerini hissettirmeden çcouklarının etkinliklerinin takibini yapma konusunda birbrilerine yardımcı olabilirler.

Uyarı İşartelerini Bilin

Ergenlik çağında belirli bir değişim miktarı normaldir. Fakat kişilikte ya da davranışlarda fazla köklü ya da uzun vadeli değişimler uzman yardımına ihtiyaç duyan bir soruna işaret ediyor olabilir. Bu uyarı işaretleri konusunda dikkatli olun.

  • aşırı kilo alımı ya da kaybı
  • uyku sorunları
  • hızlı köklü kişilik değişiklikleri
  • arkadaşlarda hızlı değişimler
  • sık sık okulu asmak
  • notlarda düşüş
  • intihar üzerine konuşma hata şaka yapma
  • tütün, alkol ya da uyuşturucu kullanma belirtileri
  • yasaları çiğneme

6 haftdan fazla süren herhnagi başka uygunsuz davranış da altta yatan bir sorunun işareti olabilir. Genç çocuğunuzun davranışlarında ya da notlarında bu süre zarfında bir oynama beklemek normaldir fakat her dersten pek iyi alan bir çocuğun ani bir başarısızlık yaşaması veya normalde dışadönük olan çocuğunuzun tamamen içedönük hale gelmesi normal değildir. Doktorunuz, yerel danışmanınız, psikoloğunuz ya da psikiyatristiniz uygun danışmanlığı bulmanıza yardımcı olabilir.

Çocuğun Mahremiyetine Saygı Duyun

Bazı ebeveynler, anlaşılır biçimde bu konuda çok zorlanırlar. Çocuklarının yaptığı her şeyin kendilerini ilgilendirdiğini düşünebilirler. Oysa çocuğunuzun genç bir yetişkin haline gelmesine yardımcı olmak için bir miktar mahremiyet alanı tanımanız gerekir. Eğer ciddi sorunlara dair uyarı işaretleri varsa o zaman sorunun çekirdeğine inene kadar çocuğunuzun mahremiyetine müdahalede bulunabilirsiniz. Fakat aksi bir durumda geri durmanız daha iyidir.

Başka bir deyişle, çocuğunuzun odası, mesajları, e-postaları ve telefon konuşmaları mahrem olmalıdır. Ayrıca çocuğunuzdan her an tüm düşüncelerini ve aktivitelerini sizinle paylaşmasını da beklememelisiniz. Elbette güvenlik sebebiyle çocuğunuzun nereye gittiğini, ne zaman döneceğini, ne yapacağını ve kiminle olacağını her zaman bilmelisiniz ancak her detayı bilmenize gerek yok. Üstelik kesinlikle davet edilmeyi beklememelisiniz!

Güvenerek başlayın. Çocuğunuza ona güvendiğinizi fakat güven kırılırsa yeniden inşa edilene kadar özgürlüklerinin kısıtlanacağını söyleyin.

Çocuklarınızın Ne İzlediğni ve Okuduğunu Takip Edin

Televizyon programları, dergiler ve kitaplar, internet gibi araçlar sayesinde çocukların tonlarca bilgiye erişimleri var. Sizin çocuğunuzun ne izlediğinin ve okuduğunun farkında olun. Bilgisayarın ya da televizyonun önünde geçirilen zamanın miktarı konusunda sınır koymaktankorkmayın. Medyadan ne öğrendiklerini ve çevrimiçi kiminle iletişim kuruyor olabileceklerini bilin.

Çocukların televizyon ya da İnternete yalnız başlarına sınırsız erişimleri olmamalıdır; bunlar, kamusal aktiviteler olmalıdır. Teknolojiye erişim de belirli saatlerden (örneğin gece 10’dan) sonra sınırlı olmalıdır ki yeterli uykuyu alabilsinler. Belirli bir saatten sonra cep telefonlarının ve bilgisayarların yasak olması gayet makuldür.

Uygun Kurallar Koyun

Bir ergen için uyuma vakti yaşına uygun olmalıdır tıpkı bebekken olduğu gibi. Ergenlik çağındaki çocukların hala 8-9 saat uykuya ihtiyaçları vardır. Ergenlik çağındaki çocuğunuzun bu ihtiyacı karşılayacak bir uyku düzenine sadık kalmasını teşvik edin.

Çocuğunuzu güvenilir olduğu için ödüllendirin. Hafta sonları gece 22’den sonra sokakta olmama kuralı mı var? 22:30’a çıkarın. Ya da çocuğunuzun her zaman aileyle yapılan planlara katılma zorunluluğu mu vr? Aileyle makul miktarda vakit geçirmeyi teşvik edin ama esnek olun. Büyümekte olan çocuğunuz her zaman sizinle olmak istemiyor diye gücenmeyin. Geçmişi düşünün: Siz de kendi anne ve babanız konusunda muhtemelen aynı şekilde hissediyordunuz.

Bu Çile Bir Gün Bitecek mi?

Çocuklar ergenlik yıllarını geride bırakırken ergenliğin iniş çıkışlarının yavaşladığını göreceksiniz. Ve en nihayetinde bağımsız, sorumluluk sahibi, iletişim kurabilen genç yetişkinler olacaklar.

O yüzden ergenlik çağındaki çocuklara sahip pek çok ebeveynin hayat felsefesini aklınızda bulundurun: Bu süreci birlikte yaşıyoruz ve birlikte atlatacağız!

Kriz Anlarında Çocuğunuzla İletişim ve İlişki Kurmak Üzerine…

1 .Bu olanlardan rahatsız olmama seçiminizin olduğunu kendinize hatırlatın. Süt sökülünce, banyodan su taşınca, etraf oyuncak dolu iken derin bir nefes alıp ‘Bu olanlardan rahatsız olmamayı seçiyorum’ demek son derece yardımcıdır. Zira her gün böyle olaylarla karşılaşabilirsiniz.

2. Çocuğunuz duygusal bir kriz yaşarken ‘ Beni kızdırmak için yapmıyor, baş edemediği için böyle davranıyor.’ Cümlesini kullanarak çocuğunuzun tepkilerine yönelik daha anlayışlı ve kapsayıcı davranabilir ve onun duygularını adlandırarak yardımcı olabilirsiniz.

3. ’Çocuğumu korkutmayacak şekilde nasıl tepki verebilirim?’ sorusunu kendinize yöneltin ve üzerinde düşünün bazen çocuğunuzun yaptığı taşkınlara veya yersiz bulduğunuz davranışlarına verdiğiniz tepkilerde yüz ifadeniz, ses tonunuz ile onu korkutabilirsiniz. Bu da çocuğunuzun krizinin korku ile birleştirerek şiddetinin artmasına neden olabilir.

4. Bazen çocuğunuz ile sosyal ortamlarda kriz yaşayabilirsiniz. Bu durumda ’Çocuklarımın benim hakkında hissettikleri ve düşündükleri tanımadığım kişilerinkinden daha önemlidir.’ düşünecesini benimseyin. Çevreyi aşırı rahatsız etmediği sürece başkalarının ne dediği değil, sizin çocuğunuzu yetiştirmek için neyi doğru bulduğunuz önemlidir, çocuğunuzla olan olumlu iletişimi sürdürmeyi unutmayın.

5. Kendime dinlenmek için zaman ayırmalıyım. Sizinde bir ebeveyn olarak dinlemeye, mola vermeye ihtiyacınız olduğunu hatırlamak ve bu zaman dilimleriniayarlamak kolay olmayabilir ancak sağlıklı ebeveynlik yapabilmeniz için önce kendinizi iyi hissetmeniz gerektiğini unutmayın.

6. Dur, sakinleş, düşün ve konuş sıralamasını kullanarak çocuğunuzu rahatlatabilir ve daha sakin bir ortamda çocuğunuzla birlikte çözüm üretebilirsiniz.

Bu makale 8 Ağustos 2023 tarihinde güncellendi. 0 kez okundu.

Yazar
Uzm. Kl. Psk. Yağmur Çelik

Uzman Klinik Psikolog Yağmur Çelik lise öğreniminin ardından 2014 yılında Yeditepe Üniversitesi'nde lisans eğitimini tamamlamıştır. 2018 yılında Işık Üniversitesi Klinik Psikoloji yüksek lisansını tamamlayarak Uzman Klinik Psikolog unvanını almıştır. Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi'nde psikoz kliniği, duygu durum bozuklukları kliniği ve çocuk psikiyatri kliniğinde 1 yıl süreyle stajyer psikolog olarak görev almıştır. Balıklı Rum Hastanesi'nde Prof. Dr. Ayten Erdoğan’ın çocuk psikiyatri biriminde görev almış olup çeşitli anaokulları, ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarında çalışmalarına devam etmiştir. 2018 yılında Yağmur Çelik Eğitim ve Gelişim Akademisi'ni kurmuştur.. Çocuklar, ergenlik dönemindeki bireyler, genç yetişkinlerle ve yetişkinlerle çeşitli ruhsal problemler üzerine çalışmaktadır. Yetişkinlerle bilişsel davran ...

Etiketler
Ergenlik dönemi
Uzm. Kl. Psk. Yağmur Çelik
Uzm. Kl. Psk. Yağmur Çelik
İstanbul - Psikoloji
Facebook Twitter Instagram Youtube