Kardeş kavgaları en mutlu evlerde bile ebeveynleri her gün uğraştıran bir sorun haline gelebilir. Çocukluk döneminde kardeş ilişkileri çok fazla önemlidir. Kardeş ilişkisi bireylerin yaşamlarındaki en uzun süreli ilişkidir. Kardeşler arasında sevgi kadar nefret bazen de kin duyguları söz konusudur. Bu duygu kardeşler arasındaki ilişkiyi açıklayabilecek önemli bir kavramdır. Kardeşler arasında olumlu ilişkiler kurabilmesi ebeveynlerin büyük çabaları ile mümkün olabilmektedir. Kardeş ilişkileri ileriki yaşlarda ki yaşantılarını etkilediğinden çocuk gelişiminde büyük önem taşır, çocuklarına dengeli ve tutarlı davranabilen ebeveynler çocukların diğer insanlarla dengeli ilişkiler kurmasına katkı sağlarlar.
Yeni bir kardeşin gelmesi her şeyden önce eve yeni bir bireyin katılması demektir. Bu yeni kardeş evdeki dengeleri değiştirerek çocuk tarafından rakip olarak algılanır. Yeni kardeşin çocuk tarafından rakip olarak algılanması doğaldır yeni bebeğin dünyaya gelişi ile telaş ve sevinç yaşayan aile bireyleri özellikle ilk zamanlar başka bir çocukları olduklarını unutabilirler. Çocuklar ise neler olup bittiğini izleyerek kendisinin de var olduğunu ispatlama çabası ile farklı davranışlar sergileyebilirler.
Çocuklar resimlerinde aile içerisinde özdeşim kurdukları, kendilerine daha yakın hissettikleri kişiyi ilk bakışta göze çarpacak şekilde çizerek yansıtırlar. Resimlerde çok küçük veya en son çizilen aile bireyleri önemsenmeyen, varlığının rahatsızlık verdiği kişiler olabilmektedir. Çocuk resimlerindeki hiç yer verilmeyen aile bireyi ise çocukların kıskandığı, çatışma yaşadıkları kardeşlerinin olduğu belirtilir.
Çocuklar ev içerisinde mutlu oldukları kişileri resimlerinde yansıtırlar. Aile içerisinde çatıştığı kişileri çocuk değişik şekillerde çizimlerinde gösterir. Bazı durumlarda küçük çizilerek sayfanın en arka bölümlerinde yansıtılabilir. Bazen ise çocuk bu kişilerin kollarını, bacaklarını ve diğer bazı uzuvlarını eksik ve anlaşılmaz şekillerde belirtebilir.
Çocuklar anne babalarını, kardeşlerinin kendi özel merceklerinden görürler, yaşamlarındaki önemli kişileri yansıtarak kişisel algılamalarını ifade ederler. Çocuk kardeş kıskançlığı veya kardeş çatışması yaşadığı durumlarda kardeşinin bir
karalamayla arka planda minicik resmedebildiği gibi resimde hiç göstermeyerek hiç çizmemiş şekillerde de yansıttığı görülmektedir.
Çocuğun aile bireylerinden birisini aile resmi içerisinde yansıtmaması çocuğun bilinçli veya bilinçsiz olarak istemediği anlamına gelir. Çoğunlukla çizmediği bu kişi çocuğun kardeşi olabilmektedir. Çocuklar yaşamlarının belli bir dönemlerinde kardeş kıskançlığı yaşarlar.
Parçalanmış Aileden Gelen Çocukların Resimlerinin Yansıtılması:
Boşanma çocuğun içinde yaşadığı çekirdek aile yapısının parçalanmasıdır. Ailelerin parçalanmasında yetişkinler gibi çocuklarda çeşitli duygusal tepkiler gösterirler. Çocuğun yaşamında karşılaşabileceği en zor deneyimlerinden biri ebeveynlerinin boşanmasıdır. Anne babanın çocuğa bu süreçte duygularını ifade etmesine izin vermeleri gerekir. Çocuğun gösterdiği tepkilere ebeveynler kızgınlıkla ya da kendi üzüntülerini öne çıkararak cevap vermelerini çocuğun duygularına engel olmalarına neden olur. Çocuklar genellikle boşanma nedenleri olarak kendilerini görürler.
Parçalanmış aile ortamı farklı yaş grubundaki çocukları değişik biçimlerde etkiler. Boşanmış aileden gelen çocuklar, çizimlerde bulundukları ortamda mutsuzluklarını, özlemlerini aktarırlar. Çizdikleri aile resimlerinde yaşadıkları duygusal durumu çok iyi yansıtırlar. Parçalanmış aileden gelen çocukların resimleri incelendiğinde çocuğun birlikte yaşadığı ebeveyni çocukla birlikte yansıtması, ikiye ayrılmış nesneler, siyah rengin fazla kullanımı ve ikişer çizimler görülmekte bazı durumlarda ise anne babasını birlikte çizerek anne babasına sarılan çocuklar resimlerinde yansıtırlar. Çocuklar resimlerinde aile figürleri bir arada çizip çiçekler, kuşlar yansıtılarak her şeyin mutlu olduğunu belirtirler. Çizimlerinde eve gösterilen özen çocuğun eve olan sevgisini bağlılığı ve birlikteliğin göstergesidir. Evle ilgili ve ailesiyle ilgili detayların resmedilmesi onun için önemli olduğu kanısını uyandırır.
Anne babası boşanmış çocuklar, çizdikleri resimlerde yaşadığı mutsuzlukları ve/veya özlemini çektikleri aile resimlerini yansıtırlar. Anne- baba ayrılıkları çocuğun yaşına ve gelişimine göre farklı tepkilere neden olmaktadır. Okul öncesi dönemdeki çocuklarda genelde kendi yaş grubunun altında davranışlar, aşırı ilgi veya yardım isteği oldukça fazla ön plana çıkar. Bu durumlar dışında, çocukta suçluluk duygusu, özgüven eksikliği, depresyon, öğrenme bozukluğu gibi süreçlerde görülebilmektedir.
