Ebeveyn Tutumlarının Çocuğun Benlik Saygısına Etkisi

**Otoriter ebeveyn tutumu**, katı kurallar ve cezalandırıcı bir disiplin anlayışıyla karakterizedir. Bu tarz ebeveynlikte çocuklar genellikle hata yapmaktan korkar, kendilerini ifade etmekte zorlanır ve düşük benlik saygısı geliştirme riski taşır. Çünkü sevgi, çoğu zaman koşula bağlıdır ve çocuk kendini ebeveynin beklentilerine göre değerli hisseder.

**Aşırı koruyucu ebeveynlik** ise çocuğun kendi başına deneyim yaşamasını engeller. Çocuğa sürekli müdahale eden, onun yerine kararlar alan ebeveynler, farkında olmadan çocuğun özerklik gelişimini sınırlar. Bu durum, çocuğun “yetersizim” inancını içselleştirmesine neden olabilir.

**İlgisiz veya ihmalkâr ebeveyn tutumu**, duygusal yoksunluk yaratır. Çocuk, sevgi ve onay arayışını dış dünyada sürdürür; bu da ergenlik ve yetişkinlikte sağlıksız ilişki kalıplarına zemin hazırlayabilir.

Buna karşın **demokratik ebeveyn tutumu**, sağlıklı benlik saygısının gelişimi için en uygun ortamı sağlar. Bu ebeveynler, çocuğa sınırlar koyarken aynı zamanda duygusal sıcaklık ve destek sunar. Çocuk kendisini değerli, duyulmuş ve anlaşılmış hisseder.

Terapötik açıdan bakıldığında, düşük benlik saygısına sahip bireylerin çoğu, geçmişte koşullu sevgiye, reddedilmeye veya aşırı korumaya maruz kalmıştır. Bu nedenle terapi sürecinde içsel çocuk çalışmaları, öz-şefkat geliştirme ve ebeveynle kurulan içsel ilişkinin onarımı önemli yer tutar.

Sonuç olarak, ebeveynin çocuğa verdiği mesajlar — doğrudan ya da dolaylı — “Sen değerlisin” ya da “Sen yeterli değilsin” anlamına gelir. Bu nedenle ebeveyn farkındalığının artırılması, sadece çocuğun değil, toplumun ruhsal sağlığı için de koruyucu bir faktördür.


Hazırlayan: Uzman Psikolog Mustafa Cem Oğuz