Donuk Omuz Nedir?
Donuk omuz (adezif kapsulit) yaşam kalitesini ileri derecede bozabilen, ilerleyici kısıtlılık ve ağrı ile birlikte olan ciddi bir sağlık problemidir. Omuz eklem kapsülünün daralması, kalınlaşması ve iltihaplanması ve eklem içi sıvının azalmasına bağlı olarak eklem hareketini kısıtlaması şeklinde ortaya çıkar. Çoğunlukla tek omuzda görülürse de bazen her iki omuzu birden etkileyebilir. Kadınlarda görülme sıklığı daha fazladır ve daha çok 40-65 yaş arasında görülür.
Donuk Omuz Nasıl Oluşur?
Donuk omuz çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilirse de çoğu olguda altta yatan bir neden saptanamayabilir. Bazen eski bir omuz incinmesinden yıllar sonra donuk omuz meydana gelebilir. Omuz ekleminin uzun süre hareketsiz kalmasına neden olabilen kalp krizi gibi rahatsızlıklar veya düşme, çarpma gibi travmalar sonrasında gelişebilir. Omuz ekleminin kireçlenmesi, omuz sıkışma sendromu ve kas-tendon yırtıkları, iltihaplı romatizmalar ve şeker hastalığı donuk omuz gelişimi için başlatıcı olabilir.
Donuk Omuz Belirtileri Nelerdir?
Donuk omuzun en önemli belirtileri ağrı ve hareket kısıtlılığıdır. Klinik tablo genellikle üç evre şeklinde seyreder:
Birinci evre: Omuz çevresinde şiddetli ağrı şeklinde başlar. Bunu giderek ilerleyen bir eklem tutukluğu izler. Ağrı özellikle geceleri daha şiddetli hale gelir. Bu dönem 2-9 ay arası sürer.
İkinci evre: Ağrı yavaş yavaş azalır ama hareket kısıtlanması ve tutukluk devam eder. Yemek yeme, giyinme, soyunma gibi günlük yaşam aktivitelerindeki kısıtlılık daha belirgin hale gelir. Bu evre 4-6 ay sürer.
Üçüncü evre: Ağrı ve kısıtlılığın yavaş yavaş azaldığı çözülme evresidir. Bu evre de yaklaşık 6 ay ile üç yıl arasında devam eder.
Donuk Omuz Tanısı Nasıl Konur?
Donuk omuz tanısı dikkatli bir hasta öyküsü ve fizik muayene ile konur. Direkt grafi ile omuz ekleminin durumu kontrol edilir. Bazı durumlarda ultrason ve MR gibi daha ileri görüntüleme yöntemlerine ve laboratuvar incelemelerine başvurulabilir.
Donuk Omuz Nasıl Tedavi Edilir?
Donuk omuz tedavisinde amaç ağrıyı hafifletmek ve eklem hareket açıklığını ve fonksiyonelliği geri kazanmaktır. Bu amaçla ağrı kesici ve anti-enflamatuvar ilaçlar, kas gevşeticiler, eklem içi lokal anestezik veya kortizon enjeksiyonları yararlı olabilir. Erken dönemden itibaren eklem hareket açıklığının korunması önemlidir. Bu amaçla fizik tedavi ve egzersiz uygulamalarını içeren bir rehabilitasyon programına başlanması gerekir. Yüzeyel soğuk ve sıcak uygulamaları, ultrason, lazer, ağrı kesici akım tedavileri, kuru iğneleme, akupunktur, kinezyo bantlama, hidroterapi ve masaj donuk omuz tedavisinde kullanılan tedavi yöntemleri arasında yer alır. Eklem hareket açıklığına yönelik egzersiz programına erken dönemden itibaren başlanmalı ve devam edilmelidir.
Konservatif tedavi ile sonuç alınamayan bazı dirençli donuk omuz durumlarında cerrahi müdahale gerekebilir. Genellikle artroskopik olarak yapılan müdahale sonrası erken dönemde rehabilitasyona başlanması tedavinin başarısı için önemlidir.
Donuk omuz tedavi edilmezse şikayetler yıllar boyu devam edebilir. Çoğu hastada omuz ekleminde kısıtlılıklar kalıcı hale gelebilir.
