Dispepsi hazımsızlık veya sindirim güçlüğü olarak tanımlanabilir. Toplumda oldukça sık görülen ve pek çok nedene bağlı ortaya çıkabilen bir durumdur. Karnın üst bölgesinde lokalize ağrı, yanma, dolgunluk ve erken doyma ile karakterizedir. Dispepsi hastalarında şişkinlik, geğirme, bulantı gibi şikayetler de eşlik edebilir. Dispepsi toplumun yaklaşık %20-30’unda gözlenir. Kadınlarda, Helikobakter pylori enfeksiyonunda, sigara içenlerde ve nonsteroid anti-inflamatuar türevi ağrı kesici ilaç kullananlarda dispepsi için risk artışı vardır.
Hastaların %25’inde altta yatan organik bir neden varken %75’inde organik bir neden saptanamaz. Altta organik neden saptanamayan bu grup hastalar fonksiyonel dispepsi olarak adlandırılır. Mide ülseri, gastrit, reflü, safra kesesi hastalıkları, yemek borusu, mide, pankreas ve karaciğer kanserleri, pankreatit, demir ilaçları, nonsteroid antienflamatuvar ilaçlar organik dispepsiye neden olabilir.
Dispeptik şikayetleri yeni ortaya çıkan bir hastada hikaye, muayene ve laboratuvar değerlendirmesi yapılmalı ve alarm semptomlarının varlığı sorgulanmalıdır. Kilo kaybı, yutma güçlüğü, ağrılı yutma, demir eksikliği, kusma, ailede üst sindirim sistemi kanseri varlığı, muayenede karında kitle saptanması alarm semptomu olarak değerlendirilmekte olup bu semptomların olduğu hastalar muhakkak ileri incelemeye tabi tutulmalıdır. Geleneksel tanı yöntemleri ile dispepsiyi açıklayacak patoloji saptanamayan hastalar fonksiyonel dispepsi olarak değerlendirilir. Fonksiyonel dispepsi hastalarının bazılarında karnın üst bölgesinde ağrı ve yanma baskın iken bazılarında erken doyma veya yemek sonrası dolgunluk ön planda olabilir. Fonksiyonel dispepsi yaşam süresine etkisi olmamasına karşın semptom şiddeti ve sıklıkla eşlik eden depresyonun neden olduğu bozulmuş hayat kalitesi nedeniyle önemli oranda iş gücü kaybına neden olmaktadır. Psikolojik stres fonksiyonel dispepsiye zemin hazırlamaktadır. Bu hastalarda uyku bozuklukları da oldukça yaygındır.
Dispepsi hastalarında tedavi altta yatan hastalığa göre yapılmaktadır. Ülser, reflü, pankreas veya safra kesesi hastalığı gibi organik bir neden saptanırsa bu durum tedavi edilir. Fonksiyonel dispepsinin yönetimi ise her zaman çok kolay olmayabilir. Bu hastalarda H. pylori var ise tedavi edilmeli sonrasında mide asidini baskılayıcı tedaviler, mide motilitesine etki eden tedaviler kullanılabilir. Aynı zamanda depresyon ve kaygı bozukluğu gibi durumların sıklıkla birlikte bulunması nedeni ile hastalar psikiyatrik tedavi açısından da değerlendirilmelidir.
