Dil ve konuşma terapisti, dil, konuşma, iletişim ve yutma bozuklukları ile ilgili sorunları değerlendiren, teşhis koyan ve terapi eden bir sağlık profesyonelidir.
Resmi gazetede yayınlanan yasaya göre bu bozuklukların tanı, değerlendirme, terapi ve müdahalesinden sorumlu kişidir. dil ve konuşma terapistleri, 4 yıllık yoğun bir eğitim ve staj sürecinden sonra çalışma yetkisi kazanırlar.
Dil ve konuşma terapisine ihtiyaç duyan kişiler genellikle çeşitli dil, konuşma, iletişim,akıcılık, ses ve yutma sorunları yaşayan bireylerdir. Bu ihtiyaç, yaş, gelişimsel aşama ve sağlık durumlarına bağlı olarak değişiklik gösterir. Dil ve konuşma terapistleri, her yaş grubu ile çalışabilir. İletişim, hayat boyu gelişen bir olgudur ve dil ve konuşma terapistleri, yaş ve engel grubu fark etmeksizin iletişimin gelişmesi için çalışmakla görevlidir. Dil ve konuşma terapisi almak için herhangi bir ön koşul bulunmamaktadır. Terapi, bireysel bir süreçtir ve hangi sıklıkla müdahale alınması, hangi yöntemle müdahale edilmesi gerektiği, ailenin bu sürece nasıl dahil olması gerektiği dil ve konuşma terapistinin değerlendirme sonrası aldığı kararlara bağlıdır. Dil ve konuşma terapistinden yardım almak, çeşitli durumlar ve belirtilerle ilişkilidir. Bunlara kabaca örnek verecek olursak:
- Çocuklarda Dil Gelişimi Sorunları:
- Çocuğunuz yaşıyla uygun şekilde konuşma ve dil gelişimi göstermiyorsa.
- 24 aylık olduğu halde hala ilk sözcüklerini söylememişse
- Dil anlama veya ifade etme konusunda belirgin güçlükler yaşıyorsa.
- Diğer çocuklarıyla iletişim kurmada zorlanıyorsa.
- Artikülasyon Problemleri:
- Sesleri doğru bir şekilde üretme konusunda sorun yaşıyorsanız.
- Çocuğunuzun kelime veya ses telaffuzunda belirgin bir bozukluk varsa.
- Akıcılık:
- Konuşma sırasında tekrarlamalar, takılmalar veya blokajlarla karşılaşıyorsanız.
- Kekemelikle başa çıkma konusunda güçlük yaşıyorsanız.
- Konuşma hızında ve akıcılığında tutarsızlık varsa
- İletişim Bozuklukları:
- Sosyal etkileşimde güçlük yaşanıyorsa.
- Doğum sonrası bazı komplikasyonlara bağlı olarak bebeğinizde bir gelişimsel gerilik fark ediyorsanız.
- İletişim kurma, göz kontağı kurma veya jest ve mimikleri kullanma konusunda zorluklar varsa.
- Otizm spektrum bozukluğu gibi durumlarla ilişkilendirilen iletişim sorunları söz konusuysa.
- Ses Bozuklukları:
- Ses tonu veya ses kalitesinde belirgin bir değişiklik fark ediliyorsa.
- Ses telleri ile ilgili bir sorun, nodül, polip veya başka bir durum tespit edilirse.
- Nörolojik Sorunlar:
- Beyin hasarı sonucu dil ve konuşma becerilerinde değişiklikler varsa (örneğin, inme sonrası, travma sonrası).
- Parkinson hastalığı, Multipl Skleroz (MS) gibi nörolojik durumlar konuşma sorunlarına neden oluyorsa.
- Yutma Bozuklukları:
- Beslenme veya yutma sırasında güçlükler yaşanıyorsa.
- Yutma işlevlerinde bir değişiklik fark edildiyse.
Bu durumlar, dil ve konuşma terapisine başvurmayı düşünmenin bazı örnekleridir. Her birey farklıdır, bu nedenle herhangi bir endişeniz varsa veya belirtiler görüyorsanız, bir sağlık profesyoneli veya dil ve konuşma terapisti ile görüşmek önemlidir. Dil ve konuşma terapistleri, bireysel ihtiyaçlara yönelik uygun bir değerlendirme ve müdahale sağlamak için uzmanlaşmıştır.
Genel olarak baktığımızda dil ve konuşma terapistlerinin çalıştıkları alanlar aşağıdaki tabloyla özetlenebilir:
- Dil Bozuklukları
- Gelişimsel dil bozukluğu
- İkincil Dil Bozuklukları (sendromlara ve öteki durumlara bağlı dil bozuklukları)
- Nörojenik Edinilmiş Dil Bozuklukları (Afazi ve Travmatik Beyin Hasarı gibi)
- İletişim Bozuklukları
- Ses Bozuklukları
- Yutma Bozuklukları
- Beslenme Bozukluklukları
- Yutma Bozuklukları
- Disleksi
- Akıcılık Bozuklukları
- Kekemelik
- Hızlı Bozuk Konuşma
- Konuşma Sesi Bozuklukları
- Artikülasyon Bozukluğu
- Fonolojik Bozukluklar
- Çocukluk Çağı Konuşma Apraksisi
