Toplumumuzda yaygın bir şekilde anemiye rastlanılmaktadır. Anemi nedenlerine bakıldığında en çok demir eksikliği anemisi bulunmaktadır. Demir eksikliği anemisi, kana kırmızı rengini veren ve kanımızda oksijen taşımakla görevi olan hemoglobin miktarının azalmasıdır.Demir ise hemoglobinin ana maddesini yapan elementtir.
Yapılan araştırmalara göre dünyada erkeklerin yüzde 20'si, kadınların yüzde 35'inde, gebelerin yüzde 50'sinde, bebek ve çocuklarda ise yüzde 50-60 oranında demir eksikliği görülmektedir. Demir eksikliği anemisi en çok bebeklerde, büyüme çağındaki çocuklarda , kan kaybı fazla olan yetişkinlerde, hamile ve emziren kadınlarda görülmektedir.
Zamanında ve normal ağırlıkta doğan bebeklerde ilk 6 ay demir depoları yeterli ve anne sütünden alınan demir emilimi yüksektir.Ancak 6 aydan sonra ek gıdalara geçilmesi ve hızlı büyüme olacağından vücudun demir ihtiyacı artar.Demir eksikliğine bağlı oluşan kansızlık ;büyümeyi, öğrenmeyi, konsantrasyonu, zeka ve algılama fonksiyonlarını negatif yönde etkiler.
Günlük Önerilen Demir Miktarı
7-12 aylık bebeklerde 11 mg
Çocuklarda 10 mg
Erkeklerde 10 mg
Kadınlarda 18 mg
Gebelik döneminde 27 mg
Emzirme döneminde 18 mg
Demir eksikliğinde klinik bulgular yavaş gelişir.Bulgular hafif olabileceği gibi şiddetli de olabilir.
Demir Eksikliği Anemisinin Belirtileri:
Halsizlik, bitkinlik
Büyüme ve gelişme geriliği
Unutkanlık
Konsantrasyon güçlüğü
Bağışıklık sisteminde zayıflama
Çarpıntı ve nefes darlığı
Deride solgun görünüm
Tahriş olmuş dil
Bazı hastalarda bunlara ek olarak çamur, toprak yeme gibi belirtiler bulunmaktadır.
Beslenme Önerileri:
En zengin demir kaynağı kırmızı et ve kurubaklagillerdir.Özellikle yumurta,karaciğer, dalak , kuru üzüm, pekmez, badem, hurma ve yeşil yapraklı sebzelerde demir fazla bulunmaktadır.Demirden zengin olan besinler C vitamini ile birlikte alındığında demir emilimi artmaktadır.Bu nedenle yumurta, et gibi demir içeriği yüksek olan besinlerle portakal suyu veya limon kullanılabilir.
Yemeklerin hemen ardından çay , kahve içmek demir emilimini azaltmaktadır.Bu yüzden bu içecekleri yemekten 45-60 dk sonra içmek gerekir.Çayda bulunan tanenlerin demir emilimini azaltmaması için çaya limon sıkılarak içilmelidir.Kalsiyum demir emilimini azaltacağı için demir içeriği yüksek besinlerle ayran , yoğurt gibi süt ürünleri tüketilmemelidir.Çünkü süt ürünleri demirin vücudumuz için gereken biyoyararlılığını azaltır.
Demir eksikliği tedavisinde beslenmenin yanında, doktor kontrolünde de tıbbi tedavi yapılmalıdır.Doktor tarafından önerilen demir ilaçlarının düzenli kullanılması son derece önemlidir.Demir ilaçları alınırken öncesi ve sonrasında çay ve süt ürünlerinin tüketilmemesi gerekir.Bu nedenle C vitamini içeriği yüksek besinlerle alınması gerekir.
