Çocuklarda gecikmiş konuşma

GECİKMİŞ KONUŞMA

Gecikmiş Konuşma Nedir?

     Gecikmiş konuşma, çocuğun konuşmaya başlama yaşının kendi akranlarına nazaran beklenen düzeyde olmaması, eksiklikler içermesi, konuşma gelişiminin yavaş seyretmesi ve çocuğun kendi akranlarından geride olmasıdır.

Gecikmiş Konuşmanın Nedenleri Nelerdir?

     Gecikmiş konuşmanın nedeni olarak, genetik faktörler, çocuğun bedenindeki yapısal bozukluklar ve çevresel etkenler gösterilmektedir. Bu faktörlerin biri ya da daha fazlası, çocuğun gecikmiş konuşmasında etkin rol oynayabilir. Gecikmiş konuşmanın nedenlerini sıralayacak olursak;

• Doğum öncesi veya doğum sırasında beyinde veya sinir sisteminde oluşan sorunlar,
• Çocuğa anne ve babadan aktarılan genler,
• Ağız, damak ve dudak yapısındaki bozukluk,
• Çocuğun sağlıklı olmayan bir iletişim ortamında bulunuyor olması,
• Televizyonun çok kullanılması,
• Suskun aile yapısı ve kardeşsiz ev,
• Konuşmanın üretilmesinde kullanılan sesletim (artikülatör) organ ve yapılarındaki hasar ya da deformasyondan kaynaklı oral motor problemler,
• Görme kaybı veya işitme kaybı,
• Beynin dil ve konuşma ile ilgili olan kısımlarda meydana gelen hasar,
• Beyin dalgaları kaynaklı iletim bozuklukları,
• Solunum bozuklukları ve yanlış nefes kontrolü,
• Ailenin çocuğa gerektiği kadar zaman ayırmaması ve ilgi göstermemesi,
• Yönlendirici, sınırlayıcı ve baskıcı aile yapısı,
• Psiko-sosyal yoksunluk,
• Düşük eğitim ve ekonomik yaşam standartları,
• Yüksek seviyede teknolojik alet kullanımı olarak sıralanabilir.

     Çocuk, 2 yaşına gelince, konuşmaya heves eder. Bu dönem çocuk için oldukça önemli bir dönemdir. Kelime söylemeye çalışır ve anne-babası ile kendi söylediği kelimeler arasındaki farkları algılamaya başlar. Anne-babanın dudaklarına bakarak yanlış söylemiş olduğu hatalı kelimeleri yavaş yavaş düzeltmek için çaba sarf eder. Bu noktada anne ve babaya düşen görev; çocuğun hatalı olarak söylediği kelimelerin doğru telaffuzunu çocuğa öğretmek olmalıdır. 

Anne ve Babanın Rolü Nedir?

     Ebeveyn olarak ilk yapmanız gereken şey, çocuğunuzdaki gecikmiş konuşmanın biyolojik, fizyolojik ve ya yapısal nedenlere bağlı olup olmadığını öğrenebilmek için ilgili doktorlardan yardım almak olmalıdır. Herhangi bir biyolojik, fizyolojik ve ya yapısal nedene bağlı olmayan bir gecikmiş konuşma söz konusu ise aşağıdaki yolların izlenmesi çocuğunuzun dil gelişimine yardımcı olacaktır.

1. Çocuklar sevildiğini hissetmek ister. Çocuğunuza sevildiğini hissettirmek önceliğiniz olsun. Çocuğunuza sevildiğini hissettirmeniz, aile içindeki önemli bir üye olduğunu ve kabul edildiğini hissettirmeniz çocuğunuzun öz saygı gelişimini olumlu yönde etkileyecektir.
2. Çocuklar birbirlerinden çok şey öğrenirler. Çocuğunuzu kardeşlerinin ve ya arkadaşlarının yaptığı etkinliklere katılımını sağlayın.
3. Çocuğunuza zaman ayırın ve iyi bir dinleyici olun. Böylelikle çocuğunuz sizi örnek alıp, kendisi de iyi bir dinleyici olacaktır. Çocuğunuzun rol modeli olduğunuzu hiçbir zaman unutmayın.
4. Çocuğunuzun konuşma için gösterdiği çabaları ödüllendirin. Ödülü istediğiniz sesi ve ya sözcüğü çıkarınca verin.
5. Çocuğunuzun yerine konuşmayın, başkalarının da çocuğunuzun yerine konuşmasına izin vermeyin. Konuşabilmek için aktif olması gereken yaşta çocuğunuzu devre dışı bırakıp pasifize etmeyin.
6. Televizyon ve teknolojik aletlerden çocuğunuzu olabildiğince uzak tutmaya çalışın.
7. Ve önemlisi bir uzmandan yardım almaktan çekinmeyin.

                                                                                                                     Uzman Klinik Psikolog Engin Deniz