ÇOCUKLARDA CİNSEL KİMLİK GELİŞİMİ


Bilindiği üzere 0-6 yaş çocukların en hızlı gelişim gösterdiği, kendisini ve çevresini anlamlandırmada temel bilgi ve beceriler kazandığı en önemli dönemdir. Bu dönemde çocuğumuzun fiziksel, sosyal, zihinsel, duygusal ve ahlaki gelişiminin yanı sıra bir diğer ödevi de cinsel kimliğini tanıması, bu kimliğe uygun davranış geliştirmesidir.
Cinsel kimlik bilgisi çocuklarımıza daha onlar doğmadan yüklenmeye başlar. Nasıl mı? Anne ve baba olarak gebeliğin başındaki kız ya da erkek olmasına dair beklentimiz, bebeğimize koyduğumuz isim cinsel kimlik oluşumundaki ilk başlangıçlardır. Sağlıklı bir cinsel kimlik gelişiminde, doğumdaki cinsiyet gerekli şart ancak yeterli şart değildir.
Çocuklar iki yaşına gelene kadar cinsiyetle ilgili biyolojik farklılara dikkat etmezler. 12-36 ay arasında tuvalet eğitimi ile birlikte cinsel organlarına dair farkındalık kazanırlar. Ancak çocuklarımıza kendi cinsel kimlikleriyle ilgili roller doğdukları andan itibaren çevre tarafından yüklenmeye başlar. Bu süreçte çevreden çocuğa yönelik tutumların niteliği kadar, aile ve çevresi tarafından cinsel kimliğine uygun davranışların desteklenmesi de hayli önemlidir. Toplumumuzda yaygın olarak kullanılan ‘erkek gibi kız’, ‘kız gibi uslu oğlan’ söylemleri cinsel kimlikleri açısından doğru pekiştirmeler değildir, çocuğumuzun ilerleyen yıllarda kafa karışıklığına ve cinselliğe karşı olumsuz duygular geliştirmesine neden olabilir.
Çocuklar üç yaşından itibaren kız erkek ayırımını yapabilirler ve cinsiyet rolünün gerektiği gibi oyunlara yönelirler. Sağlıklı bir hem cins ebeveynle kurulacak özdeşim, taklit etme cinsel kimliğin olgunlaşmasını sağlar. Bu dönemde cinsel organlarına duydukları merak ve keşfetme isteği artabilir. Bu durumda aşırı tepkiler verilmemelidir. Cinsel organlarına dokunması yetişkinlerle aynı anlamı taşımaz. Bu davranışları, çocuklarımızın bedenlerini öğrenme çabası olarak değerlendirilebiliriz. Cinsel bilgilendirme yaş dönemine uygun doğru bir şekilde yapılmalıdır. Çocuklarımızın bilgiyi doğru ve güvenilir kaynaktan edinmesi cinsiyeti ve cinselliğiyle ilgili ileride oluşabilecek sorunları engelleyebilir.
Sağlıklı cinsel kimlik gelişimi ve cinsellik için;
• Çocuğun çevresinde uygun bir hemcins özdeşim modeli olmalıdır.
• Ebeveynlerin erkek ya da kız çocuk doğmasına dair beklentilerini, doğumdan sonraya aktarmamalıdır.
• Cinsiyet özellikleri ve cinsellikle ilgili hatalı bilgiler verilmemelidir.
• Bedenlerinin bazı kısımlarının kötü ya da utanılacak yerler olduğu söylenmemelidir.
• Yaptıkları ya da söylediklerinden dolayı utandırılmamalıdır.
• Yaptığı bir takım davranışlara cinsel anlamlar verip abartılmamalıdır.
• Erkek ya da kız çocuklarla oynama gibi cinsiyetçi sınırlar konulmamalıdır.
• Aşırı denetim ve kontrol altında tutulmamalı, mahremiyetine izin verilmelidir.
• Cinselliğe dair korku yaratılmamalıdır.
Anne-babaların, çocuğun davranışlarında, arkadaş, oyuncak vb. seçimlerinde karşı cinse meyili olduğunu gözlemliyorlarsa erken dönemde mutlaka destek almaları gerekir. Sevgiler