Çocuk doğal ortamından uzaklaşırsa...
‘’Boş zamanlarınızda acaba çocuklarınızı nereye götürüyor, onlarla zamanınızı nerede geçiriyorsunuz?’’ diye soracak olursak, özellikle büyükşehirlerde yaşayan popülasyonun neredeyse birçoğunun cevabı ‘’Alışveriş merkezlerinde.’’ olacaktır mutlaka. Çünkü en ufacık bir fırsatta ister bir başımıza, ister arkadaşlarımızla, ister çocuklarımızla zamanımızı geçirdiğimiz yerlerin başını artık alışveriş merkezleri çekmektedir. Neredeyse sıradan bir sosyalleşme mekanı oldu alışveriş merkezleri. Oysaki gidilecek pek çok yer varken, hemen hemen burnumuzun dibinde yer alan kat kat alışveriş merkezlerinde çocuk oyalamak çok daha kolay oluyor. Bu mekanlarda, evet, aynı anda pek çok hizmeti bulma fırsatı yakalıyoruz; sinemaya gidebiliyor, yemek yiyebiliyor, büyük marketlerde gıda alışverişleri yapabiliyor veya oyuncak mağazalarından birçok ürün arasından çocuğumuza oyuncak alabiliyoruz… Konforun bu boyutlara ulaşması aslına bakıldığında hayatımızı kolaylaştırıyor gibi görünse de işin perde arkasında başka tür sorunlar ortaya çıkıyor. Özellikle de çocuklar açısından!
Çocuklar, yaşları kaç olursa olsun hem koşma hem de hareket etme ihtiyaçları içindedir. Bizler ise onların ellerine telefonlar, tablet bilgisayarlar gibi aletler verip, öte yandan bir de onları alışveriş merkezlerinde farkında olmadan statik elektrik yükleyerek kontrol dışı ve dürtüsel hareketlenmelerine yer açıyoruz. İkincisi de alışveriş tutkunu olmalarına zemin de hazırlıyoruz. Yapılan araştırmalarda özellikle kız çocuklarının alışveriş tutkunu olmalarının altında yatan en önemli nedenin anneleri olduğu ortaya çıkmıştır. Çünkü küçük yaşta anneleriyle beraber mağaza mağaza dolaşan ve yine annelerinin yaptığı alışverişe tanık olan kız çocukları bu davranış modelini örnek alarak aynı yolu izlemektedirler. İşte tam olarak da, zaman içerisinde bu durum önü alınamaz bir Alışveriş Bağımlılığına (Onyomani) dönüşebiliyor. Ancak biz yetişkinler bile alışveriş merkezlerinin o cazibeli ve ışıltılı dünyasına kapılarak devamlı bir şeyler almak zorundaymışız duygusuna kapılırken çocuklar ne yapsın?
Aslında bu kısırdöngünün diğer tarafında çocuklarımızın doğal ortamlarda hareket etmeleri gerekirken alışveriş merkezlerinin mermer ve taş zemininde koşup oynamaları yatmaktadır. Bir şekilde bunun önüne geçmemiz gerekir.
Büyüme çağındaki çocukların eklem bölgelerindeki dokular uyarılmaya gereksinim duyar. Bu da onların koşup, oynayıp zıplayıp, düşüp kalktıkça o dokuların birbirine çarpması, başka bir deyişle eklemlerin birbirini uyarmasıyla olur. Bu bölgelerde büyümeyi sağlayan dokular harekete geçerek çocukların boylarının uzamasını, yani büyümelerini sağlar. Bizler onlara teknolojik aletleri verip bir koltukta veya masa başına sabitlediğimiz zaman natürel hareketlerini natürel olmayan yollarla engellediğimiz için onlarda ciddi bir öfke, saldırganlık ve de gelişim geriliklerine yol açıyor olabileceğimizin farkında değiliz. Oysa biliyor muyuz aslında büyükşehirlerdeki çocuklar üzerinde yapılan araştırmalarda hareketsiz kalan çocukların %30-40 arasında bir kas ve güç kaybı yaşıyor olduklarını? Bu oldukça ciddi bir rakam. Bu yüzden onların doğal yolla olan hareketlerini ve enerjilerini olumlu yönde aktarmalarına izin vermemiz gerekiyor.
Bugün pek çok ailenin çocuklarıyla ilgili yaşadığı sorunun arkasında doğal ortamından (sokaklardan ve oyunlardan) uzaklaşmış olmanın yarattığı problemler mevcuttur. Peki bizler ebeveyn olarak bu konuda neler yapmalıyız?
- Mevsim ayrımı yapmaksızın açık havada zaman geçirmeye, onların koşup oynamasına ve düşüp kalkmalarına fırsat tanımalıyız.
- Çocuklara özel hazırlanan pek çok etkinlik programları mevcuttur. Bu etkinlikler ve atölye çalışmaları takip edilerek gidilebilir ve çocuklara farklı bakış ve görüş açısı kazandırmanın yolu açılabilir.
- Hemen hemen birçok ilçede spor klüpleri ve kompleksleri, özellikle çocuklara yönelik basketbol, futbol, voleybol, yüzme vb. gibi kurslar açılıyor. Çocuklar burada aktifleştirilebilir.
- Çocukların arkadaşlarının aileleriyle görüşülüp haftasonları bir arkadaşının evinde ya da bir etkinlikte buluşmaları sağlanabilir.
- Belediyelerin veya kültür ve sanat merkezlerinin dans, müzik, folklor gibi kurslarına çocuklar yönlendirilebilir.