Cinsel Bozukluklar
Başlıca Cinsel İşlev Bozuklukları
1. Cinsel İstek Bozuklukları
Hipoaktif cinsel istek bozukluğu: Cinsel istek ve fantezilerin belirgin şekilde azalması.
Cinsel tiksinti bozukluğu: Cinsel ilişkiye karşı belirgin kaçınma, tiksinti veya korku.
2. Uyarılma Bozuklukları
Erkekte sertleşme (ereksiyon) bozukluğu: Yeterli ereksiyonun sağlanamaması veya
sürdürülememesi.
Kadında uyarılma bozukluğu: Vajinal ıslanmanın veya cinsel hazda artışın olmaması.
3. Orgazm Bozuklukları
Erken boşalma: Erkekte cinsel ilişkinin başlamasından çok kısa süre sonra boşalma.
Gecikmiş boşalma: Erkekte boşalmanın aşırı derecede gecikmesi veya olmaması.
Kadında orgazm bozukluğu: Uyarılmaya rağmen orgazma ulaşamama veya orgazmda
belirgin azalma.
4. Cinsel Ağrı Bozuklukları
Disparoni: Cinsel ilişki sırasında ağrı.
Vajinismus: Vajinal kasların istemsiz kasılması nedeniyle cinsel ilişkinin
gerçekleşememesi.
Nedenleri
Cinsel işlev bozuklukları genellikle biyolojik, psikolojik ve sosyal etkenlerin bir arada
bulunmasıyla ortaya çıkar:
Biyolojik: Hormonal dengesizlikler (testosteron, östrojen, prolaktin), kronik
hastalıklar (diyabet, hipertansiyon, kalp hastalıkları), bazı ilaçların yan etkileri
(antidepresanlar, tansiyon ilaçları).
Psikolojik: Kaygı bozukluğu, depresyon, geçmişte cinsel travma, performans
anksiyetesi.
İlişkisel ve sosyal: Eşler arası çatışma, iletişim problemleri, kültürel ve dini baskılar.
Tanı
Ayrıntılı psikiyatrik ve tıbbi öykü alınır.
Gerekirse hormon testleri ve fizik muayene yapılır.
Cinsel terapist veya psikiyatrist değerlendirmesi ile tanı kesinleştirilir.
Tedavi
1. Psikoterapi ve Cinsel Terapi
o Cinsel eğitim ve doğru bilgi aktarımı.
o Bilişsel davranışçı terapi ile kaygı ve yanlış inanışların düzeltilmesi.
o Çift terapisi, partnerler arası iletişimi güçlendirir.
2. Tıbbi Tedavi
o Hormonal tedaviler (testosteron, östrojen desteği gerektiğinde).
o Ereksiyon bozukluğunda PDE-5 inhibitörleri (örn. sildenafil).
o Vajinismus için gevşeme egzersizleri, botulinum toksin uygulamaları.
3. Yaşam Tarzı Düzenlemeleri
o Düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme, sigara-alkolü sınırlama.
o İlişkide açık iletişim.
o Stres ve kaygı yönetimi.
Prognoz
Uygun tedavi ve danışmanlıkla cinsel işlev bozukluklarının büyük kısmı düzelebilir. Erken
başvuru, hem kişisel hem de ilişkisel düzeyde yaşam kalitesini artırır.
