Çikolata kistleri ,endometriozis hastalığının bir sonucu olarak karşımıza çıkar.Endometriozis hastalığı, bayanlarda yaygın olarak görülmekte olup kısırlığın da önemli bir sebebidir.Ağrılı adet görme,ilişkide sancı olması ,kısırlık ve çikolata kisti oluşumu gibi problemlere yol açmaktadır.
Rahim içi kavitesini döşeyen dokuya endometrium denir. Bu dokunun rahim içi dışında başka yerlere de yerleşmesine endometriozis hastalığı denir.Mesela yumurtalıklar üzeri,karın iç duvarı zarları,bazı iç organlar yerleşim yeri olabilir.Endometrium dokusu, yapısı gereği her ay kanamaya yani adet gördürmeye programlıdır.Hormonların ritmik seviye değişimlerine paralel olarak adet görme olayı olur.
Eğer adet gören bu doku parçacığı yumurtalık üzerinde ise, her ay orada da ufak kanamalar olacaktır.Zamanla kanamalar bir zar içinde birikip kan dolu kistler oluşacaktır.Yıllar sonra koyulaşmış ve suyu çekilmiş kan içeriği aynı çikolata renk ve kıvamına gelip çikolata ( endometrioma ) kistini oluştuşturmuş olacaktır.
Bu şekilde oluşan çikolata kisti zamanla yumurtalığın, yumurta üretme mekanizmasını bozacağından kısırlık riski başlayacaktır.Endometriozis hastalığı başkaca birçok mekanizma ile de gebeliği engelleyebilir.Tüplerde tıkanma,iç üreme organlarında yapışıklıklar ve biyokimyasal değişiklikler ile üreme fonksiyonlarında kayıplara yol açabilir. Her endometriozis hastasında bu sıkıntılar görülmez .Hafif derecede hastalık yayılması olanlarda henüz hiçbir belirti olmayabilir.Ağır şikayetleri ve büyük kistleri olan grupta ilaç ve cerrahi tedavi uygulanabilir.İlaç tedavisi geçici menapoza sokma şeklinde olurken.Cerrahi tedavi laparoskopik yolla hastalık odaklarının yakılması ve kist kapsullerinin çıkarılmasıdır.
Tüp bebek tedavileri öncesinde 3 cm den küçük çikolata kistleri alınmasına gerek yoktur.Ancak endometriozisi olduğu bilinen hastalara özel yumurtlama tedavi şemaları kullanılmalıdır.Bu şemaların ana fikri GnrH analogları ile odakların baskı altına alınmasıdır.
Çikolata kisti olan veya endometriozis tanısı alanların bir an önce çocuk sahibi olmalarını tavsiye etmekteyiz.Hastalık daha yaygın ve karmaşık hale gelmeden gebe kalmalrı gereklidir.
