Çocukluk çağında karşımıza çıkabilen lösemi ve talasemi gibi tehlikeli hastalıkların, çoğu zaman kesin tedavileri mümkün olmamaktadır.Kemik iliği nakli yada kordon kanı kullanılarak hastalıkların tedavi edilme şansı kabul edilen bir yöntemdir.Ancak her zaman tam uyumlu kemik iliği veya kordon kanı bulmak mümkün olmamaktadır.Bazen Anne Baba ve yakın akrabalarda bile uygun verici çıkmamakta ,yıllarca beklenmek mecburiyetinde kalınmaktadır. Henüz kemik iliği veya kordon kanı bankacılığı da ihtiyaçlara cevap verecek düzeyden çok uzaktadır.
Son yıllarda tüp bebek tedavilerinde ki genetik yaklaşımlar, bu tür kritik hastalar için umut kaynağı olmuştur. Preimplantasyon genetik tanı (PGD) dediğimiz tam Türkçesi ile ana rahmine yerleşmeden önce bebeğin genetik özelliklerinin incelenmesi yöntemleri ile çok iyi sonuçlar alınmıştır. PGD Uygulamaları ile kromozomların sayısal ve şekilsel hatalarından tutun da tek gen hastalıklarına kadar onlarca hastalık artık tespit edilebilmektedir.
Ayrıca HLA Doku tiplemesi çalışması ile oluşacak bebeğin doku özellikleri seçilebilmektedir.Doku özelliklerinden kasıt .İstenen bir kardeşe uygun doku,kemik iliği veya kordon kanı taşıyan embriyonun seçimidir. Alıcı kardeşine uygun doku özellikleri taşıdığı tespit edilen embriyolar seçilerek klasik tüp bebek uygulamaları çerçevesinde anne rahmine nakil edilmekte ve gebelik oluşmaktadır.
Peki bu işlemler nasıl yapılıyor.Önce lösemi hastası çocuktan kan örneği alınıp genetik incelemelerle HLA tipinin ne olduğu bakılıyor.6.kromozom üzerindeki gen kombinasyonları inceleniyor her insanın anne ve babadan gelen 2 ayrı haplotipi bulunuyor.Anne ve babanında HLA markerları çıkartılıyor. Sonra tüp bebek yöntemleri ile elde edilen embriyoların tek tek HLA tipi inceleniyor. Hangi embriyonun tiplemesi ,alıcı kardeşe uygunsa o seçiliyor ve anne rahmine yerleştiriliyor.Gebe kalıma şansı annenin yaşına ve yumurtalık rezervlerine bağlı olarak yaklaşık %50-60 arasında değişiyor.
Gebelik, doğum ile sonuçlandığında lösemi hastası büyük kardeşin ,kendisinde yeri geldiğinde tam uyumlu kemik iliği verip, hayatını kurtarabileceği bir küçük kardeşi vardır.
Tıp teknolojileri hayatımızı daha yaşanabilir hale getirmeye devam etmektedir. Seçilmiş tüp bebekler hayat kurtarmak için dünyaya gelmeye devam ediyor.
