Astigmat oluşmasında göz kapaklarının etkisi oldukça fazladır. Astigmatın çok büyük bir kısmı ön mercek korneanın kırışması sonucu gelişir. Bunda göz kasları arasındaki denge bozukluğunun, göz kapaklarının baskısının, verev seyreden alt ve üst göz dışı kaslarının etkisi söz konusudur.
Bebeklikte ve çocukluk çağında göz küresinin dışını kaplayan beyaz sklera yumuşaktır, dış etkenlerden kolay etkilenir. Bebek ve çocuklarda altındaki koyu tabakanın rengini yansıtacak kadar incedir, giderek kalınlaşır. Bazı aileler hafif maviliği görüp hastalık mı diye doktora başvurular.
Göz kapakları neden baskı yapar? Göz kapağı aralığı tam gelişmemiş olabilir. Bebeklerin ağlarken gözlerini aşırı kasması nedenlerden bir başkası olabilir. Stres en önemli kapak baskısı nedenidir.
Hangi eksen? Göz kapaklarının baskısı dikey eksen yönünedir, göz küresini yatay yerleşmiş bir yumurta gibi yamultur. Yani göz top gibi iken yatay uzanmış yumurta gibi olur.
*Yatay yönde uzama nedeniyle yere paralel bir uzama söz konusundur. Gözlükle düzeltme artı veya eksi oluşuna göre 90 veya 180 dereceye göre yapılır.
*Verev 45/135 eksenindeki astigmatlar oblik (verev) seyreden üst ve alt oblik kasların gerilmesi ile ortaya çıkar.
*160/20 eksenindeki astigmatlarda oblik kapakların gerilmesine ilaveten yeterince açılamayan göz kapaklarının yandan hafif baskısı da etkilidir. Kapaklar dış taraftan hafif aşağı doğru meyilli olabilir. Bu yüz gelişmesi tamamlanınca giderek kaybolur.
Yatay ama düzeltme dikey: Göz küresi yere paralel olarak uzamaktadır. Ama artıdan düzeltirken 90 derece gözlükle düzeltmek gerekir.
Neden miyop neden hipermetrop? Göz ön arka çapı kısa ise hipermetrop yani artı astigmat ortaya çıkar. Giderek 12 yaşına doğru ufak astigmatlar eksiye döner ekseni de 90 derece ters hale gelir. Ön arka çapı normalse yani göz hafif yumurta gibi ise eksi miyop astigmat gelişecektir. Buradaki tehlike önlem alınmazsa ileride ön arka çap daha da uzayacak, kompoze astigmata dönecektir. Yani reçetede sferik kısmına da numara eklenecektir. Bu astigmata ilaveten miyop’un ilerlemesi demektir.
Kornea kalınlığının önemi ne? Kornea gözün ön merceğidir. Kornea kalınlığı 6.00 mikron üzerinde ise kapak baskısı veya gözü yamultan nedenler nadiren astigmata neden olabilir. Kornea ince ise astigmat kolay gelişir ve ilerler.
Astigmat sıklığı arttı mı? Evet. Buna bebekte yapılan ölçüm cihazlarının da tanıda kolaylık sağlaması da etkilidir.
Bebeğimde astigmat var artacak mı? Evet. Yaşam tarzı bebekte astigmatı başlatırken ilerlemesine de neden olmaktadır.
Genetik etki: Olayda irsiyet değil göz küresi üzerine baskılar söz konusudur.
Tedavide zamanlama: Tedavide zamanı iyi kullanın, gecikmeyin. Kolay işi zorlaştırmayın.
Gözlük mü egzersiz mi? Kesinlikle egzersiz. Ömür boyu gözlük takılmaması için astigmat giderilmelidir. Özellikle artı astigmatlar 7 yaş altında ciddi göz tembelliklerine neden olur.
Bebekte egzersizle astigmatın düzeltilmesi çok kolay, çocukta kolay, 12 yaş üzeri biraz uğraştıracaktır.
Uzak doğu uygulamaları: Uzak doğudaki göz kapakları üzerine masaj yapılmasını önceleri anlamsız geliyordu. Miyop ilerlemesini durdurmada, kapağı gevşetmede, stresi gidermede göz kapağına masaj önemlidir.
Baskı kaldırılsa geri dönüşüm olur mu? Böyle bir uygulama yeterli değil. Etkili bir astigmat tedavisi gerekmektedir. Artı numaralar için göz tembelliğini, eksiler için ilerleyen miyop’ u önemseyin.
