Ayda 4'den daha az atak varsa ve ataklar ağrı kesici ilaçla kısa sürede geçiyorsa ağrılar kontrol altında demektir ve botoks tedavisi yapmaya veya tekrarlamaya gerek yoktur. İki ay üstü üste, ayda 4’den daha fazla atak olursa ve/veya ağrılar ilaçlarla kısa sürede sonlanmıyorsa botoks tedavisi yapılabilir veya tekrar edilmesi gerekir.
Migren botoksu tedavisinde bazı önemli noktalara dikkat etmek gerekir:
Uygulama literatürde yer alan “PREEMPT” protoküle göre belirli anatomik noktalardan yapılır. Standart 31 nokta uygulamasına ek olarak gerekli görülürse ek noktalarla birlikte 39 nokta uygulaması yapılabilir.
Migren botoksu uygulaması nedeniyle hastanın yüz şekline zarar verilmemesi, yüzde asimetri oluşturulmaması gerekir. Alın bölgesinde uygulama yapıldığında kaslar açılır, özellikle 35 yaş üstü hastalarda kaşlarda bir miktar aşağı doğru yer değiştirme olabilir, bu durum hastanın daha yaşlı görünmesine neden olabilir. Gerekiyorsa kaş altında dengeleyici noktalara uygulama yapılarak yüzde yaşlı görünüm oluşmasına engel olunabilir.
Hastanın diş sıkma problemi de varsa ek olarak diş sıkma botoksu da yapılmalıdır. Diş sıkması olan hastalarda sadece migren botoksu yapıldığında tedaviden yeterli etki alınamaz.
Hastanın ilk uygulamasında hazırlanan botokstan bir miktar temiz şekilde ayırılarak saklanır. Daha sonra oluşabilecek yüz asimetrileri için hastanın kendisi için hazırlanmış ve uygun şartlarda korunmuş botoks kullanılır.
Botoks tedavi uygulaması yaklaşık 30-45 dk arasında sürer. Uygulama sonrası hastalar normal işlerine geri dönebilirler, istirahat gerekmez.
Botoks tedavisinin etkili ve kalıcı olması aşağıdaki şartlara bağlıdır:
Uygun hastanın seçimi (Hastanın migren baş ağrısı profilaksi tedavisini gerektiriyor mu?)
Kaliteli botoks kullanımı (Üreticisi belli olmayan ve ucuza satılan ürünlerin güvenilirliği düşüktür. Flakon içeriğinde gerekenden fazla doz varsa zehirlenme veya güçsüzlük, gerekenden az doz varsa etkisizlik veya çok kısa süreli etki (1-2 ay gibi) görülür.)
Botoksun soğuk zincirinin kırılmamış olması (Üretim anından uygulama anına kadar herhangi bir noktada soğuk zinciri kırılmış olan botoks ürünü ne kadar iyi ve kaliteli üretilmiş olursa olsun etkisini kaybeder.)
Botoksun sulandırma miktarı (Aşırı sulandırılmış ürünlerin hem etkinliği hem de etki süresi azalır.)
Kullanılan botoksun dozu (Her kasın boyutu ve gücü farklıdır. Uygulama yapılacak olan kasa göre uygun miktarda botoks dozu verilmelidir. Gerekenden az verilen dozlarda etki ya az olur ya da hiç olmaz, gerekenden fazla verilirse güçsüzlük ve şekil bozukluklarına neden olur.)
Botoks uygulaması yapılacak noktaların anatomisinin ve botoksun yayılma alanlarının iyi bilinmesi (Botoks uygulama alanından yayılacağı için yanlış anatomik noktalardan uygulama yapılması istenmeyen kaslarda güçsüzlük ortaya çıkmasına neden olabilir, örneğin kaş çatma noktasına yapılan botoks sonrası burundan nefes alma zorluğu ve genizden konuşma, göz kapağı düşüklüğü gibi.)
Uygulama yapan hekimin bilgisi ve deneyimi (Botoksun etkileri konusunda bilgisi ve deneyimi yetersiz olan hekimlerin yanlış veya aşırı cesur uygulamaları sonrası istenmeyen kas güçsüzlükleri ve buna bağlı yüzde asimetri, kaş kalkması, göz kapağı düşmesi, çift görme, burundan konuşma, boyun güçsüzlüğü, yutma bozukluğu, el, kol veya bacakta kas güçsüzlüğü vb. gelişebilir.)
Botoks uygulaması sonrasında yapılan önerilere uyulması.
Botoks uygulamasından sonra dikkat edilmesi gereken kurallar: En az 2 gün boyunca aşağıdaki kurallara uyulması önemlidir.
Uygulama noktaları üzerine masaj, ovma veya ritmik vurma yapılmamalıdır.
Uygulama noktaları estetik önemi olan alanları içeriyorsa (Yüz ve boyun bölgesi gibi) mümkünse yüz ve boyun yastığa gelmeyecek şekilde uyunması tavsiye edilir.
Çok sıcak su ile banyo, hamam, sauna gibi ilacın doku içinde yayılım hızını artıracak dış etmenlerden sakınılmalıdır. Botoksun uygulama noktasından kasa yavaş yavaş yayılması istenir, hızlı yayılım etkinliğini azaltabilir.
Uygulama günü normal bir gün yaşanmalıdır. Aşırı yorucu aktiviteler, çok uzun süre ayakta kalma ve yorulma, ağır eşyalar veya torbalar taşıma vb. gibi aktivitelerin yapılması önerilmez. Bu gibi aktivitelerin yapılması özellikle boyun, omuz, kol ve bacak kasları gibi büyük kaslara botoks uygulanmışsa rahatsız edici ağrılara ve kas spazmlarına neden olabilir ve bu ağrılar 1 hafta-10 gün sürebilir.
Uygulamadan sonra özellikle ağırlıkla yapılan spor aktiviteleri (Vücut geliştirme gibi) veya kendi gücünü zorlayarak yapılan spor aktiviteleri (Pilates, yüzme, kürek, barfiks, şınav, mekik, vb.) önerilmez. Bir saatten uzun olmamak kaydıyla yürüyüş yapılabilir.
Migren botoksuna ek olarak diş sıkma botoksu da yapılmışsa 2 gün boyunca güçlü ısırma gerektiren sert gıdalardan (Ayva, elma, armut, kuruyemiş, bütün halinde et, simit, sakınmak gerekir, kolay ezilir gıdalarla beslenme önerilir.
Özellikle yaz aylarında uygulama günü iğne girişi noktalarına direk güneş ışığı gelmesi önerilmez, lekelenmelere neden olabilir. Yaz aylarında uygulamadan en az 1 saat önce güneş kremi sürülmesi önerilir. Uygulama sonrasında da mümkün olduğunca güneş ışığından kaçınılmalıdır.
Uygulamadan 5-6 saat sonra yüz yıkanabilir, ılık duş alınabilir.
Uygulama sonrası onuncu günde yüz simetrisinin değerlendirilmesi ve rötüş için kontrol muayenesi önerilir. Ancak baş ağrısı kontrolü yaklaşık 1 ayda ortaya çıkar. Bu nedenle baş ağrıları azalmamışsa 1. ayda ikinci bir kontrol gerekebilir.
Botoks uygulaması sonrası ilk 10 günde şiddetli migren atağı gelebilir. Bu genellikle çözünme ağrısı olarak adlandırılır. Önceki migren ataklarında kullanılan aynı ilaçlar ile aynı şekilde tedavi edilir. Bu beklenmedik bir durum değildir ve korkulmamalıdır. Çözünme ağrısı yaşayan hastalarda profilaktik etkinin daha iyi olduğu bilinmektedir.
